Нарьян-Мар

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Нарьян-Мар latin yazuında])
Нарьян-Мар
Карта
Ил Россия
Өлкә Ненец автономияле округы
Шәһәр округы Нарьян-Мар
Координатлар 67°38'16"тн, 53°0'24"кнч
Башлык Татьяна Васильевна Фёдорова[d] һәм Олег Онуфриевич Белак[d]
Нигезләнгән 1957
Мәйдан 43 км²
Мәркәз биеклеге 10 м
Халык саны 21 296 кеше
Сәгать кушагы UTC+4
Телефон коды +7 81853
почта индекслары 166000,166001,166002,166004
Рәсми сайт adm-nmar.ru
Кардәш шәһәрләр Архангельск, Кёутукейну[d][1], Йолдыз шәһәрчеге[d][1], Ухта[1] һәм Усинск[1]

Нарьян-Мар (рус. Нарьян-Мар, нен. Няръяна мар" — «Кызыл шәһәр») — Россиядә шәһәр, Ненец автономияле округының административ үзәге.

Халык саны — 21 296 кеше.[2]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Нарьян-Мар Печора елгасы өстендә, Архангельскидан 660 километр төньяк-көнбатыштарак, Мәскәүдән 1500 километр төньяк-көнбатыштарак урнаша. Якындагы тимер юл станциясе — Усинскта (Коми Республикасы) (350 км), коры җир буенча аңа кадәр кышкы вакытта гына барып җитә була.

Диңгез һәм елга порты. Аэропорт.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Нарьян-Мар климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 4,7 2,8 7,9 14,2 27,8 33,4 33,9 33,1 23,9 17,2 6,3 6,8 33,9
Уртача максимум, °C −13,9 −12,8 −6,3 −2,4 4,0 13,7 18,5 14,5 9,0 0,6 −6,6 −10,1 0,6
Уртача температура, °C −18,2 −16,9 −10,6 −7,2 0,0 8,4 13,1 10,2 5,6 −2 −10 −14 −3,5
Уртача минимум, °C −23 −21,4 −15,2 −12 −3,3 4,3 8,8 6,8 2,7 −4,7 −13,7 −18,2 −7,4
Абсолют минимум, °C −47,4 −46,5 −45,4 −36,3 −23,7 −7,2 0,2 −4,3 −7,8 −26,4 −40,2 −47,6 −47,6
Явым-төшем нормасы, мм 26 22 24 28 34 41 49 63 52 46 38 33 456
Чыганак: Һава торышы һәм климат

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Иң башта — Белощелье авылы.

1929 елда Белощелье тирәсендә урман заводы төзелеше башлана; шул ук елларда диңгез порты төзеше башлана.

1931 елда Нарьян-Мар шәһәр тибындагы бистәсенә үзгәртеп корыла; 1932 елданНенец милли округының үзәге.

1935 елда шәһәр статусын ала.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1926[3] 1939[3] 1959[4] 1970[5] 1979[6] 1989[7] 2002[8] 2010[2]
~14 000 ~13 700 13 222 16 864 23 435 20 182 18 611 21 296

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт 2002[9] 2010[10]
руслар 76,6% 79,9%
комилар 8,5% 7,3%
ненецлар 5,1% 6,3%
украиннар 2,7% 2,4%

Иктъисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Диңгез һәм елга порты; азык-төлек сәнәгатенең прердприятиеләре.

Фотогалерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Города-побратимы
  2. 2,0 2,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-28 
  3. 3,0 3,1 http://www.mojgorod.ru/omsk_obl/isiljkul/index.html
  4. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  5. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  6. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2012-12-28 
  10. 2010 ел сан алу базасы

Тышкы сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]