Харьков

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Харьков latin yazuında])
Харьков
Карта
Ил Украина
Координатлар 49°59'33"тн, 36°13'52"кнч
Башлык Терехов Игорь Александрович[d][1]
Телефон коды 572
Кардәш шәһәрләр Болонья[2], Брно[3][4][2], Цетине[2], Синсинәти[5][2], Даугавпилс[6][7][2], Газиантеп[2], Цзинань[d][2], Каунас[8][2], Кутаиси[d][2], Лилль[2], Nürnberg[9][2], Познань[2], Ришон-ле-Цион[d][2], Тиянҗин[2], Варшау[2], Варна[d][2], Трнава[2], Порту[2], Тбилиси[10][2], Марибор[2], Ченстохова[2], Турку[11], Лүблин[12][13] һәм Әлбукерке[14]
 Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Ха́рьков, Харкау[15] (укр. Ха́рків - Харкив, ХФӘ: [ˈxɑrkiu̯]) — Украина көнчыгышында урнашкан эре шәhәр, Харьков өлкәсенең административ үзәге. Халык саны — 1,449 млн. кеше (2010 елның 1 апреленә), мәйданы — 310 км².

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Урта Рус калкулыгының көньягында, Киевтан 405 километр көнчыгыштарак, Россия белән чигеннән 26 километр көньяктарак урнашкан.

Харьковтан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
Россия байрагы Петербург ~ 1411 км.
Белорусия байрагыМинск ~ 986 км.
Сумы ~ 189 км.		 Россия байрагы Мәскәү ~ 749 км.
Россия байрагы Орёл ~ 375 км.
Россия байрагы Белгород ~ 78 км.		 Россия байрагыВоронеж ~ 393 км.
Россия байрагыСтарый Оскол ~ 245 км.
Полтава ~ 147 км.
Киев ~ 495 км.
Львов ~ 1049 км.
Роза ветров
Роза ветров
 Луганск ~ 350 км.
Россия байрагыВолгоград ~ 839 км.
Днепр ~ 234 км.
Әдис ~ 704 км.		 Запорожье ~ 307 км.
Мелитополь ~ 426 км.
Симферополь ~ 671 км.		 Донецк ~ 311 км.
Россия байрагыРостов-на-Дону ~ 489 км

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Уртача еллык температура — +8,1 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,9 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 74%
Харьков климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 11,0 14,6 21,8 30,5 34,5 36,8 37,6 39,8 33,7 29,3 20,3 13,4 39,8
Уртача максимум, °C −2,2 −1,6 4,3 14,0 20,8 24,3 26,4 25,7 19,4 12,0 3,6 −1,1 12,1
Уртача температура, °C −4,6 −4,5 0,7 9,2 15,6 19,3 21,3 20,3 14,4 7,9 0,9 −3,5 8,1
Уртача минимум, °C −7 −7,3 −2,4 4,6 10,3 14,2 16,2 14,9 9,8 4,3 −1,5 −5,9 4,2
Абсолют минимум, °C −35,6 −29,8 −32,2 −11,4 −1,9 2,2 5,7 2,2 −2,9 −9,1 −20,9 −30,8 −35,6
Явым-төшем нормасы, мм 36 33 32 34 50 61 60 42 47 44 41 36 516
Чыганак: Погода и климат

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1918—1934 елларда — Украин Совет Социалистик Республикасы башкаласы.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840[16] 1897[17] 1959[18] 1970[19] 1979[20] 1989[21] 2001[22]
23 612 173 989 934 136 1 222 852 1 443 754 1 609 959 1 470 902

Милли состав (2001): украиннар — 62,8 %, руслар — 33,2 %.
Туган тел буенча состав (2001): рус теле — 65,9 %, украин теле — 31,8 %.[23]

Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Салкын Тавы районы
  2. Шевченко районы
  3. Киев районы
  4. Мәскәү районы
  5. Немышля районы
  6. Индустриаль районы
  7. Бистә районы
  8. Основа районы
  9. Яңа Бавария районы

Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Партнёр шәһәрләр

Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә 45 югары уку йорты бар.

Дин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Харьков җәмигъ мәчете

Христианлык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Православие[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Католиклык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ислам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Яһүд дине[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ https://www.pravda.com.ua/news/2021/11/11/7313698/
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 https://www.city.kharkiv.ua/en/o-xarkove/goroda-partneryi.html
  3. ↑ https://www.brno.cz/w/charkov-ukrajina
  4. ↑ https://en.brno.cz/w/partnership-agreements
  5. ↑ https://www.cincinnatisistercity.org/kharkiv-ukraine
  6. ↑ https://www.daugavpils.lv/en/assets/upload/Daugavpils_majas_lapai_EN_18.pdf
  7. ↑ https://old.daugavpils.lv/en/46
  8. ↑ http://s.city.kharkov.ua/en/news/harkivska-delegatsiya-vzyala-uchast-u-svyatkuvanni-dnya-mista-kaunasa-19533.html
  9. ↑ https://www.nuernberg.de/internet/international/charkiv_partnerschaft.html
  10. ↑ https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
  11. ↑ Turun ystävyyskaupungit — Турку.
  12. ↑ https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/charkow-ukraina,10740,w.html
  13. ↑ https://lublin.eu/lublin/wspolpraca-miedzynarodowa/miasta-partnerskie-i-zaprzyjaznione/3,strona.html
  14. ↑ https://web.archive.org/web/20230710023856/https://www.krqe.com/news/albuquerque-welcomes-new-ukrainian-sister-city/
  15. ↑ архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2018-12-23, retrieved 2017-11-12 
  16. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  17. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1604
  18. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  19. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  20. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  21. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  22. ↑ http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/total_population/structure_population/sel_1/?box=1.1W&k_t=63&rn=63101&id=&botton=cens_db
  23. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2014-07-31, retrieved 2014-04-20 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Харьков&oldid=4118782