Bu (agregat xalät)
Bu[1] yäki par — matdäneñ sıyıq yäki qatı agregat xaläte belän totrıqlı räweştä bulğan gaz fazası.
Sıyıq yäki qatı fazadan bu xasil bulu - bu yasalu dip yörtelä. Kire protses quyıru yäki sıyıqçağa äylänü dip atala.
Tübän basımda häm yuğarı temperaturada bu üzlekläre ideal' gaz üzleklärenä yaqınaya.
Ğädättä bu töşençäse astında su buı telgä alına.
Bu häm toman töşençälären butamasqa kiräk. Bu - optik beriş sistema, ä toman - geterogen (berişsez) yaqtılıqnı çäçä torğan sistema.
Törlär
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Çista matdälärneñ bu törläre:
- Tuyındırılmağan bu
- Tuyındırılğan bu
Tuyındırılmağan bu - üz sıyıq xaläte belän totrıqlılıqqa citmägän bu. Bilgelängän temperaturada tuyındırılmağan bu basımı haman tuyındırılğan bu basımınnan azraq bula.
Sıyıqça öslege östendäge tuyındırılmağan bu bulğan oçraqta, bu yasalu protsesı quyıru protsessınnan östen bula, häm waqıt ütü belän sıyıqça buğa äylänä.
Törle sıyıqçalarda bu belän dinamik totrıqlı xalät törle bu tığızlığında bula, çönki molekulärara tä'sir iteşü köçläre aırılıp tora.
Misal öçen terekömeştä molekulärara tartım köçläre bik zur, şuña kürä dinamik totrıqlı xalät bunıñ keçe tığızlığında xasil bula inde.
Su buı
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Su buı - sunıñ gazsıman xaläte.
Su buı üzençälekle üzlekläre säbäple keşelär eşçänlegendä kiñ qullanıla:
- Sänäğättä cılılıq taşuçı bularaq bu yörtkeçlärendä, turbinalarda qullanıla
- Ut sünderü öçen bu sündergeç qullanıla
- Aş xäzerläwdä törle rizıq peşerü öçen
Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Перельман Я. И. Занимательная физика. — Москва: Наука, 1979. — Т. 2.
- Элементарный учебник физики / Под ред. Ландсберг Г. С.. — Изд. 8-е. — М.: Наука, 1972. — Т. 2. — С. 230—268.
- Новый политехнический словарь / Под ред. Ишлинский А. Ю.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2003. — С. 671. — ISBN 5-7107-7316-6.