Баш бит

Википедиягә рәхим итегез!

Бу күптелле, эченә һәркем яза алган энциклопедия.

Татар телендә 88 728 мәкалә бар.

Ничек язарга? · Мәкалә язу · Ярдәм · Безнең турында матбугатта · Мобиль юрама · Мәкалә тәрҗемә итү коралы

Latin yazuı · Wikiquote проекты · Эчтәлек

Сайланган мәкалә

Нерон Клавдий Цезарь Август Германик (туганда бирелгән исеме - Луций Домиций Агенобарб — Юлий-Клавдийлар нәселеннән булган соңгы Рим императоры, ул 54 елның 13 октябреннән идарә итә башлый. Шулай ук Сенат прицепсы, трибун, Ватан атасы (лат. Pater patriae), Бөек понтифик (лат. Pontifex Maximus) (55 елдан башлап), биш мәртәбә консул (55, 57, 58, 60, 68 елларда). Үлү вакытына булган тулы титуллар исемлеге: император Нерон Клавдий Цезарь Август Германик, Бөек понтифик, трибун хакимияте кулына 14 мәртәбә, император хакимияте 13 мәртәбә тапшырылган, биш тапкыр консул, Ватан атасы. Тарихчылар Тацит һәм Светоний 64 елда Римны хәрабәләргә әйләндергән янгын чыгаручысы итеп күрсәтәләр. Бу уйдырма безнең заманда да факт итеп кабул ителә, чөнки Нерон беренче христианнарны кырыс эзәрлекли, моны исә күп буын тарихчылары кичерә алмый.

Луций Домиций Агенобарб тумышы белән Домиций исемле плебейлар нәселеннән була. Светоний сөйләүенә караганда, булачак императорның бабалары кискен холыклы булулары белән аерылып торалар, чын римлыларга хас яхшы якларга һәм кимчелекләргә ия булалар. мизгелне хәзерге вакыт итеп кабул итүгә, ләззәткә омтылыш яки авыртудан курку кебек хисләргә үзеңне контрольдә тотарга ирек бирмәүгә, әйләнә-тирә дөньяны һәм табигать сөрешендә безнең өлешебезне аңлар өчен акылыбызны куллануга һәм бергәләп хезмәт куюга, башкаларга гаделлек белән карауга нигезләнә. ↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Яхшы мәкалә

Смешариклар яки Шаркылдыклар (рус. Смешарики, ингл. Kikoriki) — Русия мультипликацион сериалы.

«Смешариклар» сериалы — Олы Дөньядан диңгез, чүл, урман һәм тау белән аерылган Смешарикклар Илендә яшәүче шарсыман җан ияләренең тормыш маҗаралары хакында сөйли. Шаркылдыклар бергәләшеп, дуслашып яшиләр, төрле көнкүреш эшләр белән шөгыльләнәләр, кайвакыт кызык яки сәер хәлләргә дә эләгәләр.

Төп сериал 450 сериядән тора, алар арасында мавыктыргыч та, җитди һәм фәлсәфи темаларны тасвирлаганнары да бар. Шунлыктан сериалны балалар да, өлкән яшьтәгеләр дә карый. Серияләрнең озынлыгы 6 минут 30 секундтан алып 13 минутка кадәр. Кайбер серияләр 2 кисәктән торалар, «Күбәләк эффекты» — өчтән. Төп сериалга өстәмә булып «Шаркылдыклар. Башлану» һәм берничә белем бирүче юнәлештәге серияләр бар («Пин-код», «Әлифбалар»). Мультфильм нигезендә «Шарарам» күпкулланучылы уены эшләнгән. Мультфильм 60 илдә күрсәтелгән, 15 телгә тәрҗемә ителгән.

Төп каһарманнар. Һәр шаркылдык шар формасында була һәм берәр җанварга охшап тора, шулай ук аның үз тормыш тарихы һәм үз холкы бар. Шаркылдыклар арасында тискәре каһарманнар юк диярлек, булганнары да — берничә сериядә генә күренәләр. Даими каһарманнар яше буенча шартлы рәвештә ике төркемгә бүленә: «балалар» (Бәрән, Дуңгыз кызы, Куян, Керпе, Биби) һәм «олылар» (Кар-кар абый, Ябалак апа, Аю бабай, Пин, Поши). «Балалар» нигездә уеннар һәм күңел ачу белән мәшгуль (гәрчә кирәк булганда җитди эшләрдә дә катнаша), а «олылар» — эшлиләр (Поши — фәнни тикшерүләр үткәрә, Пин — техника белән, Аю бабай — авыл хуҗалыгы өлкәсендә). Өлкән буын шулай итеп «балалар» хакында хәстәрли, белем һәм тәрбия бирә, ә «балалар» исә олыларның абруен таный, әмма үзләрен иркен итеп тота.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Инфляция күренешләре акча-товар мөнәсәбәтләренә генә түгел, хәттә Галәмнең үзенә дә хас.
1546 елда төзелгән Гази Касыйм паша мәчете‎ — Венгриядә иң зур госманлы архитектура бинасы.
Аурупа кешесе өчен әлләни аермасы күренмәсә дә, кытай язмасы — иероглифларга нигезләнә, ә корея язмасы — алфавитка.
Инкыйлабка кадәр мәгърифәт үзәге булган Кизләү мәдрәсәсенең таш бинасы әле бүген дә мәктәп буларак хезмәт итә.
Булачак пролетариат юлбашчысы дөньяны бутауның беренче тәҗрибәсен Казан дәүләт университетының актлар залында узган студентлар җыенында ала.
М. Вахитов оештырган Казан мөселман социалистик комитеты 1918 елның җәендә милли республика оештыру мәсьәләсендә Казан большевиклары белән каршылыкка керә.
Магутны Божа җыры турында белоруслар: «Вакыты җиткәч, ул әле дәүләт һимны да булып китәр», дигән фикердә.
Актанышның 1966 елдан билгеле «Агыйдел» дәүләт җыр һәм бию ансамбленең оешу тарихы мәгълүм «Волга-Волга» комедиясендәгечә килеп чыга.
Надежда Кадышева — мукшы халык җырларын иң танылган башкаручы.
Сарымсакның зәһәр исе аңардагы органик сульфидларга (күкерт кушылмалары) бәйле.
Татарстанның Кара китабы контрольсез үрчегән инвазив үсемлек төрләреннән торачак.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Сайланган исемлекләр һәм порталлар

Сайланган cоңгы портал:		Татарлар тарихы
Сайланган cоңгы исемлек:		Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган рәсем

Көннең cайланган рәсемe

(рәсем язмасын өстәү)

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Бу көнне ... (21 гыйнвар)

Белорусиядә Инженер гаскәрләре көне, Болгария һәм Польшада Әбиләр көне, Русия Федерациясендә Аспирантлар көне, Халыкара кочаклау көне, һ.б.

Вакыйгалар

1775 — Мәскәүнең Болотная мәйданында Емельян Пугачев җәзалап үтерелә.
1918 — Бөтенрусия мөcелман гаскәриләренең икенче корылтае үз эшен башлый.
1925 — Япония СССРны таный.

Туулар

1887 — Зыя Ярмәки, татар шагыйре.
1905 — Кәрим Җаманаклы, татар шагыйре.
1921 — Даян Мурзин, «Кара генерал».

Вафатлар

1924 — Владимир Ульянов, СССР сәясәтчесе, инкыйлабчы.
1938 — Галимҗан Ибраһимов, татар әдәбияты классигы.
1942 — Галләметдин Ханисламов, дин эшлеклесе һәм журналист.
1950 — Джордж Оруэлл, инглиз язучысы, публицист.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы
Медияфайл уйнату
(мультимедиа язмасын өстәү)

Өмә

Бу айда өмә зур юбилей — Татарстан автономиясе төзелүнең 100 еллыгына багышлана.

* ТАССР төзелү

Татар-Башкорт Совет Республикасы

Соңгы өмәләр:
1 ай элек: Арабыздан киткән олуг җырчы Илһам Шакировка (1935–2019) багышлана.
2 ай элек: {{Сәйяр (1907–1918) труппасы}}
3 ай элек: Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеген мәкаләләр белән тулыландыру

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Башка бүлекләр

Ярдәм бүлеге — Википедияны үзгәртү эшендә ярдәм итү бүлеге.
Җәмгыять үзәге — Яңалыклар, проектлар һ.б.
Бәхәслек — Татар Википедиясе форумы.

Тугандаш проектлар

Wikipedia проекты табышсыз Wikimedia Фонды тарафыннан оештырылды. Wikimedia шулай ук ирекле эчтәлек белән күптелле булган башка wiki проектларны да алып бара:


Meta-Wiki Вики-проектлары	Викисүзлек Күптелле сүзлек	Викикитап Ирекле дәреслек	Викихәбәрләр Ирекле яңалыклар	Викиөзек Өзекләр җыентыгы	Викиханә Ирекле китапханә	Викисәфәр Юл күрсәткече