Бүген 2025 елның 22 июнь көне (Якшәмбе) – Вакыт 10:52 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (22 июнь)

Белорусия, Россия Федерациясе һәм Украинада — Хәтер һәм кайгы көне; Бразилиядә ― Орхидеялар сөючеләре көне; Франциядә — Органнарны бүләк итү һәм трансплантация турында уйлану көне, һ.б.

1671 — Төркия Польшага сугыш игълан итә.
1876 — Испания үз конституциясен кабул итә.
1887 — татар драматургы Фазыл Туйкин туа.
1914 — Һарун Йосыпов, тюрколог, этнограф, эпиграфика белгече туа.

1925 — радио дикторы Әминә Сафиуллина туа.
1940 — Икенче бөтендөнья сугышында Франция капитуляциясе.
1941 — Алмания Советлар Союзына һөҗүм итә, Бөек Ватан сугышы башлана.
1973 — БМОга ГДР һәм ГФР кабул ителәләр.
2006 — тел белгече, профессор Диләрә Тумашева вафат була.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Ассианизм (осетин телендә: Уацдин) ул скифларның алан кабиләләренең хәзерге заман токымнары осетиннарның традицион мифологиясеннән алынган, борынгы скиф диненең дәвамы дип ышанылган хәзерге заман мәҗүси дине. Русча сөйләшүче тарафдарлары арасында дин «Ассианизм» буларак мәгълүм («Ассианизм» «Ас» яки «Осс» дине дигәнне аңлата—беренчесе Аланнарның борынгы исеме, аннан, мөгаен, греклар «Азия» исемен алганнар, ур рус һәм гөрҗиләрдән алынган «Осетиннар» атамасында сакланган) һәм (Уацдин), Æцæг Дин буларак мәгълүм икесе дә «Чын Ышану» дигәнне аңлата, Æсс Дин «Ассианизм»ның осетин теле сүзе, яки осетиннарның үз телләрендә гади итеп Ирон Дин «Осетин ышануы» . Ул аңлы һәм оешкан рәвештә 1980-енче елларда Осетиннар арасында этник дин буларак яңартыла башлаган.

Дин кайбер оешмалар тарафыннан күбесенчә Россия эчендә Төньяк Осетия-Аланиядә кертелгән булган, әмма шулай ук Көньяк Осетиядә һәм Украинада бар. Диндә үзәк булып Нарт сагалары тора һәм хәрәкәтнең тәкъдим итүчеләре теологик аңлатмаларны алардан алган.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Сөембикә манарасы яңа 1 сумлыкта

80 яшендә ерак дистанцияләргә йөзүче татар шагыйре 30 яшькә кадәр язылган шигырьләре өчен Дәүләт премиясе алган булган.
Эстония авылында концлагерь корбаннары истәлегенә мемориал урнаштырылган.
Борис Джонсонның карт бабасы кемалистлар тарафыннан җәзалап үтерелгән.
Чуашстан татарларының борынгы тарихы бар.
Рабит Батулла 85 яшендә кинода дебют ясый.
Россия банкы чыгарган яңартылган 1 мең сумлык банкнотада сурәтләнгән Сөембикә манарасына каршы чыгучылар табыла.
Кыш көне авылга машина белән керерлек юл булмау фабриканың киләчәк язмышын хәл итә.
Вокал педагогы булган татар кызына, таләпчәнлеге өчен, француз җырчылары «Моцартның тол хатыны» дигән кушамат таккан.
Воткинск мәчете ― Удмуртиянең бер көнгә дә ябылмаган мәчетләренең берсе.
1921 елда үсмер Җәлилне Ырынбурда караклар шайкасына кереп китүдән мәдрәсәнең элеккеге укытучысы саклап калган.
Елга исеме кушылган апалы-сеңелле кызлар ― Лена һәм Луара ― халык шагыйре һәм артисты булганнар.
Чаллы "пятачок"ларын яңарткан Әндереш кызы ике ел буе берьюлы өч газетаны җитәкләгән.
Өч шәһәрдә исемдәш татарча газеталар чыга: БРның Дүртөйле районындагысы, Мордовиядәгесе һәм Татарстандагысы.
Кыпчак таш балбаллары кыпчакларның бабалар культында кулланылганнар.
Русларның Ярославль өлкәсе территориясендә яшәүче субэтник төркемнәренең берсе үзләрен татарлардан килеп чыккан дип саныйлар.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Яхшы мәкалә

Хезмәт Даны музее (рус. Музей Трудовой Славы нефтегазодобывающего управления Джалильнефть в пос. Джалиль Сармановского района Республики Татарстан) ― Татарстанның Сарман районы Җәлил шәһәр тибындагы бистәсендә ачылган мәдәният учреждениесе. Музей күренекле татар шагыйре, хәрби журналист, өлкән политрук, Советлар Союзы Герое Муса Җәлил (1906―1944) истәлеген мәңгеләштерү һәм аның рухи мирасын килер буыннарга җиткерү максатында оештырылган. «Җәлилнефть» нефть-газ чыгару идарәсе балансында. Муса Җәлил музее буларак 1964 елда Җәлил шәһәр тибындагы бистәсенең 1нче мәктәбендә, мәктәп директоры Азат Исмәгыйлев башлангычы белән оештырыла. Музейның беренче экспонатларын «Ал канәфер» (рус. Алая гвоздика) клубы әгъзалары туплый. Укытучылар Рәидә Исмәгыйлева һәм Валентина Козырева җитәкчелегендә укучылар Муса Җәлилнең туганнары белән хат алышалар, шагыйрьнең туган ягы Ырынбур өлкәсе Мостафа авылында булалар, Минзәләдә, Казанда музейларда булып кайталар. 1976 елда мәктәпнең Муса Җәлил музее бистәнең 1974 елда нигезләнгән Муса Җәлил исемендәге Техника йортына күчерелә.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Мифология
Сайланган cоңгы исемлек:	Өлкәр сибелгән тупланышы йолдызлары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә һәм мондагы рәсми вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 55 887 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 76 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Төбәк тематик атналыгы

Манҗурия атналыгында катнашыгыз!

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Казанда татар вики-волонтёрларны котладылар (10.01.2023)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы