Баш бит

Википедиягә рәхим итегез!

Бу күптелле, эченә һәркем яза алган энциклопедия.

Татар телендә 78 433 мәкалә бар.

Ничек язарга? · Мәкалә язу · Ярдәм · Безнең турында матбугатта · Мобиль юрама

Latin yazuı · Wikiquote проекты · Embassy · Эчтәлек

Сайланган мәкалә

Марс — Кояш системасында Кояштан дүртенче булып урнашкан планета; Җирнең тышкы "күршесе". Зурлыгы буенча җиденче, "кечкенәлеге" буенча — икенче планета (Меркурийдан гына зуррак). Марс массасы Җир массасының 10,7 процентын тәшкил итә. Борынгы Рим мифологиясендәге сугыш алласы Марс хөрмәтенә аталган. Өслегендә күп булган тимер оксиды Марска кызгылт төсмер бирә, шунлыктан аны "кызыл планета" дип тә атыйлар.

Сыек кына атмосферасы булган Марс — Җир төркеме планетасы яки җирсыман планета. Аңарда Айдагы кебек метеорит кратерлары да, Җирдәге кебек вулканнар, үзәнлекләр, чүлләр һәм котып боз бүрекләре дә бар. Кояш тирәли әйләнү периоды, ел фасыллары алмашыну һәм бу ел фасыллары алмашынуга сәбәпче булган күчәр авышлыгы ягыннан да ул Җиргә охшаган.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Яхшы мәкалә

Галимҗàн Гыйрфàн улы Ибраһѝмов (28 февраль (12 март) 1887, Солтанморат — 21 гыйнвар 1938, Казан) – татар әдәбияты классигы, язучы, әдәбият һәм тел галиме, публицист, тәнкыйтьче, тарихчы, җәмәгать һәм сәясәт-дәүләт эшлеклесе. Хезмәт Батыры (1932).

Галимҗан Ибраһимов 1887 елның 12 мартында Уфа губернасы Стәрлетамак өязе (хәзер Авыргазы районына карый) Солтанморат исемле татар авылында туа. Галимҗан башта туган авылында белем ала, 3 сыйныфлы рус мәктәбенә дә йөри. 1898 елның көзендә әтисе Галимҗанны һәм аның бертуганын Ырынбурдагы мәдрәсәгә илтә. 1905 елгы инкыйлаб дулкыннары тәэсирендә, шәкертләр, иске тәртипләргә риза булмыйча баш күтәрәләр, һәм Галимҗан мәдрәсәдән куыла.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Казандагы Дәүләт банкы бинасы күршедәге йорт хуҗасы кирелеге белән төзелеп бетми. Комачау иткән йортны сүтүгә бары 1996 елда гына мөмкинлек ачыла.
Казан мөхбире гәзите урысча дубляж чыгару шарты белән генә чыгуга ирешә.
XIX гасыр урталарында табылган Доплер эффекты яңадан-яңа, зур практик әһәмияткә ия булган җиһазлар нигезендә ята (GPS, Глонасс, ЮХИДИ радары һ.б.).
Коръәндә тасвирланган Кыямәт көне җитүенә олы һәм кече галәмәтләр бар.
Бөек галим Вилһелм Радлов тырышлыгы белән ачылган Казан Татар укытучылар мәктәбен кире ябу — урыс миссионерларының хыялларында гына кала.
2016 елда Зәңгәр байрак сыйфат тамгасына лаек булган 4 159 су коену урынының берсе генә Русиядә.
Урман смогы күренеше Татарстан белән Башкортстанда 2010 һәм 2016 еллар җәендә күзәтелә.
1950-нче еллар башында бер совет шпионы төрле Европа илләрендә Коста-Рика илчесе вазифасын үти.
Төрекләр 1934 елда гына фамилия йөртә башлыйлар.
Триест — татар-монгол гаскәре ирешкән иң ерак көнбатыш нокта.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Сайланган исемлекләр һәм порталлар

Сайланган cоңгы портал:		Татарлар тарихы
Сайланган cоңгы исемлек:		Татарлар - Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган рәсем

Көннең cайланган рәсемe

«Словения туры» велоузышы дәвамында Team Sky такымының Сальваторе Пуччио. Словения башкаласы Любляна ― 18 июнь 2015.

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Бу көнне ... (19 апрель)

Американ кыйтгасының җирле халыклары көне

АКШта ‘'Юылган керләрне бауга элеп корыту көне, Аргентинада Иҗтимагый активистлар көне, Бразилияда Психомотор эшчәнлеге белгечләре көне, Свазилендта Патша Мсуати III туган көне, һ.б.

Вакыйгалар

1783 — Екатерина II манифесты нигезендә / Русия империясенә Кырым ханлыгы «кушыла».
1839 — Лондонда имзаланган килешү нигезендә Бельгиянең Нидерландлардан бәйсезлеге таныла.
1991 — Татарстан Республикасында Кайбыч районы кабат торгызыла.
2005 — 265 нче Рим папасы Бенедикт XVI сайлана.

Туулар

1857 — галим Василий Богородицкий дөньяга килә.

Вафатлар

1824 — күренекле инглиз шагыйре Джордж Байрон бакыйлыкка күчә.
1882 — галим, биолог Чарлз Дарвин вафат була.
1994 — Габдулла Байбурин, язучы, тәрҗемәче.
2003 — Әхмәт Тимер, төрки телләр белгече.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы
Медияфайл уйнату
«Бронкстагы иртә» (ингл. A Bronx Morning) ― 1931 елгы эксперименталь кинофильм. Кинорежиссёр: Джей Лейда ( АКШ).

Өмә

Бу атнада өмә Татар театрының олуг юбилеенә багышлана:

Соңгы өмәләр:
1 атна элек: Татарлар - Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеген мәкаләләр белән тулыландыру
2 атна элек: Медицина турында мәкаләләр язу һәм яхшырту
3 атна элек: Казанның истәлекле урыннары

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Башка бүлекләр

Ярдәм бүлеге — Википедияны үзгәртү эшендә ярдәм итү бүлеге.

Җәмгыять үзәге — Яңалыклар, проектлар һ.б.

Бәхәслек — Татар Википедиясе форумы.

Тугандаш проектлар

Wikipedia проекты табышсыз Wikimedia Фонды тарафыннан оештырылды. Wikimedia шулай ук ирекле эчтәлек белән күптелле булган башка wiki проектларны да алып бара:


Meta-Wiki Вики-проектлары	Викисүзлек Күптелле сүзлек	Викикитап Ирекле дәреслек	Викихәбәрләр Ирекле яңалыклар	Викиөзек Өзекләр җыентыгы	Викиханә Ирекле китапханә	Викисәфәр Юл күрсәткече