Бүген 2023 елның 9 декабрь көне (Шимбә) – Вакыт 16:10 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (9 декабрь)

Антигуа һәм Барбудада — Милли каһарманнар, Русиядә — Ватан каһарманнары көне, Танзаниядә — бәйсезлек, Төньяк Мариан утрауларында — конституция, Франциядә — дәүләтнең дөньявилыгы, БМОда – Халыкара ришвәтчелек белән керәшү көне

1824 — Аякучо янында сугышында Перу җиңүе аның бәйсезлеген ачыклый.

1900 — татар шагыйре Хәсән Туфан дөньяга килә.
1931 — эстрада артисты Әхәт Уразмәтов («Кәтүк») туа.
1944 — тарихчы, тюрколог Морат Аджи туа.
1945 — татар шагыйрәсе Нәҗибә Әминева дөньяга килә.
1947 — татар шагыйре Идият Әширов туа.
1953 — «Азатлык радиосы» татар-башкорт редакциясенең беренче тапшыруы эфирга чыга.
1975 — татар әдәбият галиме, тәнкыйтьче Гази Кашшаф вафат.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Манусмрти (санскрит телендә: मनुस्मृति), шулай ук Манусмрити дип языла, ул Һинд диненең күп Дхармашастраларының борынгы законнар тексты. Ул Һиндстанда Британия хөкемдарлыгы вакытында беренче тәрҗемә ителгән текстларның берсе, 1794 елда Сэр Вильям Джоунс тарафыннан. ул колониаль хөкүмәт тарафыннан Һинд дине законнарын формулалаштыру өчен кулланылган. Манусмритиның илледән артык манускриптлары мәгълүм, ләкин иң элек табылган, күбесенчә тәрҗемә ителгән һәм оригиналь юрама дип кабул ителгәне 18-енче гасыр «Куллука Бхатта комментарлары белән Калькутта манускрипты». Хәзерге заман фәне бу оригинальлекне шик астына куя һәм Һиндстанда табылган Манусмритиның төрле манускриптларында үзе эчендә туры килми торган урыннары бар һәм үзара шулай ук, бу чынлык, эченә чит мәгълүмат кертү һәм текстка соңрак интерполяцияләр турында борчулар күтәрә. Текстның мәшһүрлеге Һиндстаннан тыш колониаль эрага кадәр таралган. Урта гасыр эрасының Мьянма һәм Таиландның Буддизм законы шулай ук Мануга карый.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Теләче көрәшчесе бәйгеләрдә 36, Лениногорскиныкы 50 җиңел машина откан.
Атаклы курайчының туган авылында аңа багышлап, халык музыка уен коралына һәйкәл куелган.
Леди Гаганың тормышын порнопародиядә яктыртканнар.
Япония мангасы хыял, хыянәтчелек һәм үч алу турында сөйли.
2023 елның маенда чыккан янгын авылның Җәмигъ мәчетенә берничә метр җитәрәк туктап калган.
Драм-энд-бейс биючесе микроикътисад буенча эрзә телендә әсбап язган.
Маҗарстан блэк-металлисты һәм вегетарианы чыгышларда дуңгыз башларын кулланудан канәгать булмаган.
Иске йолалыкчыларның токымы селькуп телен коткарырга тырыша.
Русофоб язучыга неонацист һөҗүм иткән.
Польша генералы Бельгия армиясенең баш командующие булган.
Ат башы белән таякта ат чабышлары буенча спорт ярышлары үткәрелә.
Яһүди улы НСДАП әгъзасы булган.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Көн үзәге темалары

ЮНЕСКО Генераль Ассамблеясендә кабул ителгән Матди булмаган мәдәни мирасны саклау конвенциясенең(ингл.)татар. 20-еллыгы чаралары үтә.

Татар дөньясы: Урманнан күчкән янгында Корган өлкәсенең Шадрин районындагы татар Эчкен авылы йортлары янып беткән.

Зур Шартлаудан соң иң борынгы дәлилләнгән галактика буларак JADES-GS-z13-0(ингл.)татар. билгеләнде. Җир орбитасындагы Джеймс Уэбб(рус.)татар. инфракызыл нурланыш телескопы ярдәмендәге ачыш космологик кызыл тайпылманы үлчәүгә нигезләнде.

Татарстан Республикасында 2023 ел «Милли мәдәниятләр һәм гореф-гадәтләр(рус.)татар. елы» шигаре астында уза.

Татарстан Фәннәр академиясенең Гамәли семиотика институты русча-татарча-русча тавышлы тәрҗемә итүче электрон программа өстендә эшли.

Татнетны үстерү фонды, Белем.ру һәм Белем радиосы квартал саен татарча Әдәби марафон, елга бер Белем җәүһәрләре һәм башка проектларны үткәреп тора.

Россия Федерациясе: Бөтенсоюз пионерия оешмасының(рус.)татар. эшчәнлеге дәвамчысы буларак «Беренчеләр хәрәкәте» булдырылды.

Украина: РФ кораллы көчләре күрше ил эчендә үткәргән хәрби чаралар дәвам итә.

Финләндия рәсми килеш НАТО саклану альянсына кушылды(рус.)татар..

Латвия парламенты(рус.)татар. балигълык яшенә җиткән ирләргә хәрби хезмәт мәҗбүрилеген(рус.)татар. кайтарды.

Төркия/ Сүрия: 2023 нче елның 6 февраль җир тетрәүләре.

БМО бастырган хисабы(рус.)татар.: Кытай Халык Җөмһүрияте үзенең Шеңҗан-Уйгыр автономияле районында яшәүче уйгырларга карата гамәлләре(рус.)татар. белән кешелеккә каршы җинаять(рус.)татар. кылуы ихтимал.

Яхшы мәкалә

Аюрведа тарихи тамырлары Һиндстан субконтинентында булган медицина системасы. Аюрведа йолаларыннан алынган глобальләшкән һәм заманчалаштырылган практикалар өстәмә яки альтернатив медицинаның тибы булып тора. Һиндстаннан тыш илләрдә Аюрведа терапиясе һәм практикалары гомуми сәламәтлек кулланылышларына кертелгән һәм кайбер очракларда медицина кулланылышына.

Төп классик Аюрведа текстлары медицина белемнәренең Ходайлардан бөек акыл ияләренә тапшырылуы турындагы мәгълүматлар белән башлана, ә аннна соң кеше табибларына. «Сушрута Самхитада» Сушрута язганча, Һинд диненең Аюрведа Ходае, Дханвантари, үзе Варанаси патшасы инкарнациясен алып табиблар төркеменә медицинаны өйрәткән, шул исәптән Сушрутага да. Аюрведа терапиясе төрле булган һәм ике меңнән артык вакытта эволюция ясаган. Терапия гадәттә катлаулы үлән катнашмалары, минераллар һәм металл матдәләргә нигезләнгән (мөгаен иртә Һинд алхимиясе яки «раса шастра» тәэсире астында). Борынгы Аюрведа текстлары шулай ук хирургик техникаларга да өйрәткән, мәсәлән, ринопластия, бөерләрдән таш чыгару, тегү урыннары һәм чит объектларны чыгару.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Мифология
Сайланган cоңгы исемлек:	Өлкәр сибелгән тупланышы йолдызлары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Россия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 49 155 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 86 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Төбәк тематик атналыгы

Мексика атналыгында катнашыгыз!

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Казанда татар вики-волонтёрларны котладылар (10.01.2023)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы