Бүген 2022 елның 5 декабрь көне (дүшәмбе) – Вакыт 11:57 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (5 декабрь)

Аргентинада — велосипедчылар, Кубада — төзүчеләр, Таиландта — аталар, Төркиядә — хатын-кыз хокуклары, БМОда — икътисади һәм социаль үсеш волонтёрлары һәм туфрак көннәре

1492 — Христофор Колумб Гаити утравына барып җитә.
1791 — Австрия композиторы Вольфганг Моцарт вафат була.
1802 — күренекле француз язучысы Александр Дюма бакыйлыкка күчә.

1894 — Рейхстаг бинасына беренче нигез ташы салына.
1901 — АКШ кинорежиссеры, продюсер Уолт Дисней туа.
1936 — Сталин тәкъдим иткән ССРБ конституциясе кабул ителә.
1950 — татар язучысы, җәмәгать эшлеклесе, сәясәтче Фәүзия Бәйрәмова дөньяга килә.
1952 — Лондонны «олуг томан» сарган.
1954 — башкорт совет язучысы Һәдия Дәүләтшина вафат.
1993 — Кыргызстанда сом милли акча берәмлеге кертелә.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган мәкалә

Мурудешварда Шива сыны. Шива Һинд дине Ходае.

Шива (әйтелеше: - ˈ|ʃ|iː|v|ə|,_|ˈ|ʃ|ɪ|-); санскрит телендә: शिव, IAST: Śiva, турыдан-туры мәгънәдә: алкышлы берәү) — ул Һинд диненең төп ходайларының берсе. Ул Шайвизмда иң олы ходай, бу хәзерге заман Һинд динендә иң төп традицияләрнең берсе.

Шива "явызлыкны бетерүче һәм трансформацияләүче" Тримуртиның берсе, бу Һинду өчлеге, аңа шулай ук Брахма һәм Вишну керә. Шайвизм традициясендә, Шива Галәмне барлыкка китерүче, саклаучы һәм трансформацияләүчесе. Һинд диненең Шактизм традициясендә Алиһә, яки Дэви иң олы дип таныла, шулай да Шивага, Вишну һәм Брахма белән табыналар. Алиһә һәрберсенең энергиясе һәм барлыкка китерүче көче (Шактисы) дип раслана, монда Парвати (Сати) Шиваның көчен тулыландыручы хатыны. Ул Һинд диненең Смарта традициясенең Панчаятана пуджасында биш эквивалент Ходайның берсе. Шайвизм сектасы буенча, Шиваның иң олы формасы формасыз, чиксез, трансцедент һәм үзгәрмәүче абсолют Брахман, һәм Галәмнең беренчел Атманы (җаны, үзе).

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Казан консерваториясе ректоры Вадим Дулат-Алиев

Казан консерваториясе ректоры 30 яшендә Россиядә иң яшь сәнгать фәннәре докторы, үз белгечлеге буенча иң яшь профессор булган.
Дөньядагы мөселман халкының 1/3 е диярлек Африка кыйтгасында яши.
Индоарий теленең 14 миллионнан артык сераики халкы сөйләшә торган рәт язмасыз диалектлары нигезендә барлыкка китерелгән тел Пакъстанда һәм Һиндстанда таралган.
Сан-Томе һәм Принсипи дәүләтенең башкаласына шәһәр статусын 1525 елда Португалия короле Жуан II бирә.
Чуашлар үзләре яшәгән авылдагы мәчетне янгыннан саклап кала.
Ун яшендә Сталиннан ярдәм сорап язган хаты мишәр малаена күренекле рәссам булырга юл ачкан.
Уфада туган рапирачы кыз, финалда аягы сызлауга түзеп көрәшә һәм Россия җыелма командасына Олимпия алтын медале китерә.
Үзе тәмамлаган уку йорты каршында «Кара генерал»га кара бюсты куелган.
Беренче тапкыр 2000 елда гына Гаити мөселманнары вәкиле ил парламентына депутат булып сайланган.
Казан император университетының медицина факультетын тәмамлаган табибка 1939 елда, диссертация язмыйча һәм якламыйча да, хатын-кызлардан беренче буларак, медицина фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсе бирелгән.
Россия Федерациясендә иң өлкән яшьтәге депутат (97 яшь) Спас районы Иске Рәҗәп авыл җирлеге депутаты булган.
1884 елда ачылганнан соң, бер көнгә түгел, хәтта бер намазга да ябылмаган мәчет Сембер өлкәсендә урнашкан.
Бакалы районында чиркәүне Рәлиф Хәниф улы Бикбулатов, мәчетне Олег Владиславович Юдин җитәкли.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Көн үзәге темалары

COVID-19 коронавирус авыруы пандемиясе дәвам итә, дөнья буйлап SARS-CoV-2 вирусының яңа штаммнары тарала.

Татарстан Республикасында Идел буенда Исламның кабул ителүенең 1100 еллыгы һәм Цифрлаштыру(рус.)татар. еллары билгеләнә.

Россия Федерациясе Президенты Владимир Путин карары нигезендә, РФ кораллы көчләре күрше Украина эчендә хәрби чаралар башлады. Зур җиделек, Аурупа Берлеге һәм башка беректәшләре Русия Федерациясе һәм ярдәм итүче Белорусиягә карата икътисади санкцияләр кертте(рус.)татар., кайбер шәхси бизнес хуҗалары һәм инвесторлар бойкот игълан итте(рус.)татар.. НАТО әгъзалары илләренә утлы һөҗүм белән кергән хәрбиләргә уңышлы каршылык күрсәтә алулары өчен Украина кораллы көчләренә(рус.)татар. хәрби техниканы җибәрә башлады. АКШ үз тарихында икенче ленд-лиз турында канунны(рус.)татар. кабул итте.

/ ССРБның соңгы җитәкчесе Михаил Горбачёв һәм Австралия, Антигуа һәм Барбуда, Багамалар, Белиз, Бөекбритания, Гренада, Канада, Кук утраулары, Ниуэ, Папуа — Яңа Гвинея, Сент-Люсия, Сент-Винсент һәм Гренадиннар, Сент-Китс һәм Невис, Сөләйман утраулары, Тувалу, Ямайка һәм Яңа Зеландия патшабикәсе Елизавета II вафат.

БМО бастырган хисабы(рус.)татар. Кытай Халык Җөмһүрияте үзенең Шеңҗан-Уйгыр автономияле районында яшәүче уйгырларга карата гамәлләре(рус.)татар. белән кешелеккә каршы җинаять(рус.)татар. кылуы ихтималы турында белдерде.

Яхшы мәкалә

Ак мәчет (рус. Ак-мечеть), Чиләбе шәһәренең 129нчы Җәмигъ мәчете (рус. Соборная мечеть №129 г. Челябинска) ― Чиләбе өлкәсе административ үзәге Чиләбе шәһәрендә урнашкан мөселман гыйбадәтханәсе (җәмигъ мәчете). Россия мөселманнарының Үзәк Диния нәзарәте составындагы Чиләбе өлкәсе мөселманнарының төбәк Диния нәзарәте карамагында. Архитектура һәйкәле (җирле әһәмияттәге һәйкәл). 1870―1880 елларда Азия урамында (хәзерге Елькин урамы) күпләп яшәгән татарлар һәм башкортлар хисабына Чиләбе мөселман җәмгыятенең шактый артуы сәбәпле (мөселманнар саны 1863 елдан 1894 елга кадәр 5 тапкыр арткан), шәһәрдә җәмигъ мәчетен төзүгә һәм мулла билгеләүгә ихтыяҗ туа. 1883 елның 30 мартында Чиләбе мөселманнары М. М. Сәлимовны имам вазифасына раслау турында үтенеч бирә. 1884 елның 30 апрелендә 143 кеше булган мөселман җәмгыяте шәһәрдә 300 дән ким булмаган мөстәкыйль мәхәлләсе булган Җәмигъ мәчетен төзүгә рөхсәт сорый.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Мифология
Сайланган cоңгы исемлек:	Өлкәр сибелгән тупланышы йолдызлары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 44 500 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 113 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Башкорт википедиячеләре Башкортстан Республикасы башлыгы гранты исәбенә биш бәйге һәм алты онлайн курс үткәрәчәк (12.03.2021)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы