Бүген 2023 елның 28 май көне (якшәмбе) – Вакыт 07:15 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (28 май)

Азәрбайҗан hәм Әрмәнстанда — Җөмһүрият көне, h.б.

Вакыйгалар

1900 — Әфлисүн Җөмһүриятен Британия империясенә кушу.
1964 — Фәлестыйнны азат итү оешмасы нигезләнә.

Туулар

1905 — Нур Баян, татар шагыйре.
1924 — Шәриф Биккол, шагыйрь.
1938 — Булат Сөләйманов, себертатар шагыйре.

Вафатлар

1916 — Иван Франко, украин язучысы.
2007 — Тавил Хаҗиәхмәтов, рәссам, Татарстан Республикасы Дәүләт флагының авторы.
2012 — Шәүкәт Биктимеров, татар артисты.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган мәкалә

Татар аты (рус. Татарская лошадь) — Татарстанда 2018 елда чыгарылган җирле атлар токымы.

Татар атлары безнең эраның беренче меңьеллыгында ук билгеле булган. Алар турында борынгы кытайлар тарихи чыганакларда «күк атлары» дигән язмалар калдырган, чөнки бу атлар ул вакыттагы башка атлардан гадәти булмаган төсләре белән аерылып торган. Алар, нигездә, алтын ком гәүдәле, ак җаллы һәм ак койрыклы булганнар. Мондый төсле атлар офыктан каршыңа йөгергәндә кояш чыгуны хәтерләткәннәр, шуңа да аларга карата «күк атлары» исеме таралган. Тарихи чыганакларда шулай ук 7-8 сәгать дәвамында өзлексез хәрәкәттә булырга һәм 100—120 км араны үтәргә сәләтле татар атлары чыдамлыгы билгеләп үтелә. Бу турыда борынгы татар ханы Багадурның күрше халыклар найманнар, тунгуслар һәм кытайлар белән дусларча яшәр өчен, аларга үзенең иң яхшы атларын бүләк итәргә яратуы, көнгә 1 мең ли (100—120 км) узарга сәләтле булуы турында язмалар сакланып калган.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Риши Сунак

Мәхәллә мәчете (Әлмәт)

2022 елда Британия тарихында беренче һиндстан чыгышлы шәхес премьер-министр итеп сайлана.
Янапай авылының икенче исеме авыл тирәсендә сазлыклар күп булу белән бәйле.
Свердловск өлкәсе мөселманнары 2023 елның 1 гыйнварына 6 Диния нәзарәтенә берләшкән (таркалган).
Әлмәтнең Беренче мәхәлләсенә теркәлү өчен СССР Министрлар Советы рәисе А, Н. Косыгин рөхсәт биргән.
Совет-фин сугышы өчен алган медале хәрби хирургны Бөек Ватан сугышында үлемнән саклап кала.
Википедия сайтында беркайчан да реклама куелмаган.
Муса Гәрәев ― ике тапкыр Советлар Союзы Герое исемен алучылар арасында иң яше булган яугир (22 яшьтә).
2010 елдан башлап, Румыниядә 5 майда Татар теле көне рәсми рәвештә бәйрәм ителә.
Тукай премиясен Себер язучыларыннан беренчесе 2002 елда, икенчесе 2023 елда алган.
2023 елның 3 маенда 13 яшьлек укучы Белград мәктәбендә 9 кешене пистолеттан атып үтергән.
Татар язучылары әсәрләрен тәрҗемә итүче татар теленең Төркиянең 18 университетында укытылуын хәбәр итә.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Көн үзәге темалары

ЮНЕСКО Генераль Ассамблеясендә кабул ителгән Матди булмаган мәдәни мирасны саклау конвенциясенең(ингл.)татар. 20-еллыгы чаралары үтә.

Татар дөньясы: Урманнан күчкән янгында Корган өлкәсенең Шадрин районындагы татар Эчкен авылы йортлары янып беткән.

Зур Шартлаудан соң иң борынгы дәлилләнгән галактика буларак JADES-GS-z13-0(ингл.)татар. билгеләнде. Җир орбитасындагы Джеймс Уэбб(рус.)татар. инфракызыл нурланыш телескопы ярдәмендәге ачыш космологик кызыл тайпылманы үлчәүгә нигезләнде.

Татарстан Республикасында 2023 ел «Милли мәдәниятләр һәм гореф-гадәтләр(рус.)татар. елы» шигаре астында уза.

Татарстан Фәннәр академиясенең Гамәли семиотика институты русча-татарча-русча тавышлы тәрҗемә итүче электрон программа өстендә эшли.

Татнетны үстерү фонды, Белем.ру һәм Белем радиосы квартал саен татарча Әдәби марафон, елга бер Белем җәүһәрләре һәм башка проектларны үткәреп тора.

Русия Федерациясе: Бөтенсоюз пионерия оешмасының(рус.)татар. эшчәнлеге дәвамчысы буларак «Беренчеләр хәрәкәте» булдырылды.

Украина: РФ кораллы көчләре күрше ил эчендә үткәргән хәрби чаралар дәвам итә.

Финләндия рәсми килеш НАТО саклану альянсына кушылды(рус.)татар..

Латвия парламенты(рус.)татар. балигълык яшенә җиткән ирләргә хәрби хезмәт мәҗбүрилеген(рус.)татар. кайтарды.

Төркия/ Сүрия: 2023 нче елның 6 февраль җир тетрәүләре.

БМО бастырган хисабы(рус.)татар.: Кытай Халык Җөмһүрияте үзенең Шеңҗан-Уйгыр автономияле районында яшәүче уйгырларга карата гамәлләре(рус.)татар. белән кешелеккә каршы җинаять(рус.)татар. кылуы ихтимал.

Яхшы мәкалә

«Дөнья» галәм станциясе бортында булган Тере Әхлак китапларының берсе («Община»).

Ре́рих хәрәкәте (рус телендә: Рерихи́зм, Рерихиа́нство, Ре́риховское движе́ние) — нигезе булып Николай һәм Елена Рерихларның Агни Йога (тере әхлак) дини-фәлсәфи тәгълимат булган яңа дини хәрәкәт. Хәрәкәт төгәл итеп оештырылган корылмага ия түгел һәм үзенә мәдәният белеме һәм гуманистик-дөнья карашыннан дини-мистик һәм мистик-оккультка кадәр берничә төрле юнәлешне кертә. Тере әхлакның кайбер тарафдарлары хәрәкәтнең дини буларак төркемләштерелүен инкарь итә.

XIX ел ахырында һәм XX гасыр башында әһәмиятле дини-фәлсәфи һәм мәдәни күренеш булып теософия булып киткән — синкретик дини-мистик тәгълимат һәм оккульт хәрәкәт, аның инициаторы булып Елена Блаватская һәм аның тарафдарлары булган. Дөньяга карашларына зур йогынтыны традицион Көнчыгыш дини-фәлсәфи концепцияләр, беренче чиратта Рамакришна һәм Вивекананда тасвирламасында һәм шулай ук Көнчыгышта зур әһәмият бирелә торган Бхагавад Гита һәм Ламрим Ченмо кебек текстлар ясаган Николай һәм Елена Рерихлар, алар бу яңа тәгълиматның фикерләре белән мавыккан булган. Аларны аның дини һәм фәлсәфи ягы гына түгел, ә шулай ук теософ фикеренең шигъри һәм әхлакый нәтиҗәләре җәлеп иткән. Соңыннан алар тарафыннан теософиянең үз доктриналь юрамасы — Агни Йога (Тере әхлак) барлыкка китерелгән булган.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Мифология
Сайланган cоңгы исемлек:	Өлкәр сибелгән тупланышы йолдызлары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 46 736 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 100 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Казанда татар вики-волонтёрларны котладылар (10.01.2023)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы