Википедия:Кызыклы фактлар
Навигациягә күчү
Эзләүгә күчү
Бу мәкаләнең латин әлифбасындагы игезәге бар.
Бу баш биттәге "белгән идеңме..." бүлеге архивы.
_pictogram.svg)
- Урта Идел буенда бердәнбер ел буе эшләүче стационар дельфинарий — Чаллыда.
- Кече Мөхәммәтшин урамы Зур Мөхәммәтшин урамыннан ике тапкыр озынрак.
- Тукай районы гербында арыслан сурәте ясалган.
- «ССРБның спорт остасы» булган 4 бертуган татар кызы Свердлауда туган.
- ЮНЕСКО Бөтендөнья мирасы исемлегенә Норвегиянең ике фьорды кергән.
- Шашка уйнаучы начар күрүчеләр өчен махсус такта һәм шашкалар бар.
- Казанда 1 600 дән артык урамның өчесенең генә исеме архитекторлар хөрмәтенә аталган.
- Дөньяда санлы мәгълүматның күләме 2013 елгы 4,4 зеттабайттан 2020 елда 44 зеттабайтка кадәр үсәчәк.
- 18 яшьлек ике егетнең берсенең исеме белән Казанда урам аталган, икенчесе — атылган.
- Поляр түгәрәк артындагы шәһәрдә поляр көн 49, ә төн — 61 тәүлек дәвам итә.
_1.jpg)
_-_BEIC_6353768.jpg)
- Дөньядагы 20 икмәк музееның берсе — Болгарда.
- Булачак фантаст язучы «Сталинга үлем» дигән листовкасы өчен бер ел рухи авырулар хастаханәсендә яткан.
- 1362 елгы бәрелештән соң борынгы руслар өч яңа халыкка (урыслар, украиннар, белоруслар) аерыла башлый.
- Сугыш вакытында, 1941—1944 елларда Ленинның җәсәде Мәскәүдә, мавзолейда түгел, Төмәндә саклана.
- Татар авылы мәктәбеннән 5 язучы чыккан — өчесе Тукай бүләге иясе.
- Таулы чирмеш теле ЮНЕСКО Кызыл китабына кертелгән.
- Африка Берлегендә эш теле статусын алган бердәнбер тел башта гарәп, хәзер латин язуын куллана.
- Татарстан авылында туган чирмеш Эстония орденына лаек булган.
- Кояш янындагы кайбер күренешләрне Эйнштейн механикасы гына тасвирлый ала.
- Стоиклар һәрнәрсәнең тамыры табигатькә барып тоташа дип санаганнар.
.jpg)
- Пасха утравындагы иң зур потның авырлыгы 82 тонна (Русиядә иң зур атлы статуя – 40 тонна).
- Русиядә узган дөнья чемпионаты финалында Хорватия җыелмасы һөҗүмчесе ике команданың капкасына да берешәр гол керткән.
- Хорватиянең беренче хатын-кыз президенты сайлауларның икенче турында көндәшен 1 % ка артык тавыш белән җиңә.
- Кокаин һәм алкогольдан дәвалангач, АКШ актрисасы унөч ел элек аерылган беренче иренә яңадан кияүгә чыга.
- Җирдә коры җир мәйданының 11 % ын бозлыклар алып тора.
- Рус тамырлы актриса Бөекбританиянең дәрәҗәле «дэйм» (Галиҗәнапның дамасы) титулына ия.
- Дөньяның иң зур мәрҗән утравы булган, 1 600 кеше яшәүче илнең Конституциясе нибары бер тапкыр үзгәртелгән.
- Яңавыл районы байрагында ат һәм Уран кабиләсе тамгасы булган алтын-сары башаклар ясалган.
- Алманиядә иң зур һинд дине гыйбадәтханәсе Гуммерсбах шәһәрендә урнашкан.
- Татар кызы язган романны татар тәрҗемәчесе татарчага тәрҗемә иткән.
- Тарихта беренче тапкыр 1959 елгы инкыйлабта катнашмаган сәясәтче Куба башлыгы булды.
- Мексикада Колумбия җырчысының бушлай концертына 200 мең тамашачы килгән.
- Кешене берничә тәүлек дәвамында йоклатмыйча җәзалау бар.
- Бөекбритания символында урнашкан төрмәнең бер генә тоткыны булган.
- Авышлыгы белән дөньяга танылган манараны төзү 60 сольдога берничә таш сатып алудан башланган.
- Америка орнитологлары җәннәт кошларын карга кошлар гаиләлегенә кертә.
- XX гасыр башында Индонезиянең үз Жанна д′Аркы булган.
- 1916 — 1937 елларда татар телендә 31 исемдә хәрби вакытлы матбугат чыга.
- Башкортстанда табигать һәйкәле юкка чыгу алдында.
- Супербатырлар турындагы фильмнар сериясе «иң табышлы серияләр» исемлегендә беренче урында.
- 1942 елның җәендә гаскәрне ташлап качып котылган барлык генераллар һәм сәяси комиссарлар урынына Севастопольны саклау бурычы татар генералы Петр Новиковка йөкләнә.
- Панда аюы көненә 30 кг якын бамбук яфрагы ашый.
- Булачак виртуоз гармунчы, Сембер циркында төрле жанрда чыгышлар ясаган Фәйзулла Туишевның язмышын Сәйяр белән танышуы үзгәртә.
- Милләттәшебез Илдар Дадин — Русия Федерациясендә рәсми рәвештә сәяси тоткын буларак хөкем ителгән иң беренче кеше.
- Алман оккупациясе вакытында эшләп торган бердәнбер Кырымтатар театрын Кырымны «азат итүчеләр» сөргенгә җибәрә һәм 45 елга эшчәнлеген тыя.
- Татарстаннан аермалы буларак, Башкортстан сәнгате өчен рәссамнарны, опера һәм эстрада җырчыларын, музыкантларны, театр артистларын, сыңар урта һөнәри уку йорты әзерләп чыгара.
- Лайош Кошут тырышлыгы белән Венгриядә урта гасырдан калган рәсми латин телен милли маҗар теле кысрыклап чыгара.
- Казандагы Дәүләт банкы бинасы күршедәге йорт хуҗасы кирелеге белән төзелеп бетми. Комачау иткән йортны сүтүгә бары 1996 елда гына мөмкинлек ачыла.
- Казан мөхбире гәзите урысча дубляж чыгару шарты белән генә чыгуга ирешә.
- XIX гасыр урталарында табылган Доплер эффекты яңадан-яңа, зур практик әһәмияткә ия булган җиһазлар нигезендә ята (GPS, Глонасс, ЮХИДИ радары һ.б.).
- Коръәндә тасвирланган Кыямәт көне җитүенә олы һәм кече галәмәтләр бар.
- Бөек галим Вилһелм Радлов тырышлыгы белән ачылган Казан Татар укытучылар мәктәбен кире ябу — урыс миссионерларының хыялларында гына кала.
- 2016 елда Зәңгәр байрак сыйфат тамгасына лаек булган 4 159 су коену урынының берсе генә Русиядә.
- Урман смогы күренеше Татарстан белән Башкортстанда 2010 һәм 2016 еллар җәендә күзәтелә.
- 1950-нче еллар башында бер совет шпионы төрле Европа илләрендә Коста-Рика илчесе вазифасын үти.
- Төрекләр 1934 елда гына фамилия йөртә башлыйлар.
- Триест — татар-монгол гаскәре ирешкән иң ерак көнбатыш нокта.
- Яшел Үзәндәге хәзерге көндә суыткычлар җитештерүче заводны Франциянең «акча капчыклары» чуен кою өчен оештыра.
- 1758 елда ачылган Беренче Казан ирләр гимназиясендә татар сыйныфлары була.
- Ч. Айтматов әсәре буенча фильмда төшәргә әзерләнгән актриса «космоска очарга яраклы» дип табылган.
- 1956 елда шартлатылган чиркәү урынын алган Уфа һәйкәленең проектта каралган кайбер өлешләре тормышка ашмый кала.
- 2013 елда урта араларга очучы лайнерга дөньякүләм танылган опера җырчысының исеме бирелә.
- Борынгы заман шагыйре язган поэмада сарайлар — арбалар күктә оча.
- Брахман Вишнушарман язган «Кәлилә вә Димнә» әсәре татарларга Казан ханлыгы чорыннан билгеле.
- Мадхья-Прадеш штатында безнең эра башында ук Ходайлар Ходаена һәйкәл куелган .
- Бер көн дә армиядә хезмәт итмәгән америкалыга полковник дәрәҗәсе бирелгән.
- Африка урманнарында яшәүче халыкның буе балаларныкыннан артмый.
