Коми Автономияле Совет Социалистик Республикасы исемле битнең чыганагын карау

{{Тарихи дәүләт
|исеме                            = Коми Автономияле Совет Социалистик Республикасы
|үзисеме                          = <small>{{lang-ru|Коми Автономная Советская Социалистическая Республика}} </small><br /><small>{{lang-kv|Коми Автономнöй Советскöй Социалистическöй Республика</small>}}
|байрак                           = Flag of the Komi ASSR.svg
|байрак тасвирламасы              = 
|герб                             = Coat of Arms of Komi ASSR.png
|герб тасвирламасы                = 
|карта                            = 
|type_before = 
|p1                               = Коми автномияле өлкәсе
|flag_p1                          = 
|p2                               = 
|flag_p2                          = 
|p3                               = 
|flag_p3                          = 
|p4                               = 
|flag_p4                          = 
|барлыкка килгән                  = [[5 декабрь]] [[1936 ел]]
|юкка чыккан                      = [[11 октябрь]] [[1990 ел]]
|s1 = Коми Республикасы
|flag_s1 = Flag of Komi.svg
|s2 = 
|flag_s2 = 
|s3 = 
|flag_s3 = 
|s4 = 
|flag_s4 = 
|s5 =
|flag_s5 = 
|s6 = 
|flag_s6 = 
|s7 = 
|flag_s7 =
|s8 = 
|flag_s8 = 
|s9 = 
|flag_s9 = 
|s10 = 
|flag_s10 = 
|s11 =
|flag_s11 = 
|s12 = 
|flag_s12 = 
|s13 = 
|flag_s13 =
|s14 =
|flag_s14 = 
|s15 =
|flag_s15 =
|шигарь                            = [[рус теле|рус.]] [[Барлык илләрнең пролетарийлары, берләшегез!|«Пролетарии всех стран, соединяйтесь!»]]<br />[[Коми теле|коми]] [[Барлык илләрнең пролетарийлары, берләшегез!|«Став мувывса пролетарийяс, отувтчöй!»]]<br /> коми [[латинизация|лат. әлиф.]] [[Барлык илләрнең пролетарийлары, берләшегез!|«Stav muvьvsa proletarijas, otvutçəj!»]]
|башкала                          = [[Сыктывкар]]
|тел                              = [[коми теле|коми]], [[рус теле|рус]]
|идарә итү төре                   = [[Совет республикасы]]
|шәһәрләр                         = 
|мәйдан                           = 415 900 км²
|халык                            = 1 250 847 кеше ([[1989]])
|валюта                           = [[сум]]
|өстәмә параметр                  = Интернет домены 
|параметрның эчтәлеге             = .su
}}
'''Коми Автономияле Совет Социалистик Республикасы''' ({{lang-ru|Коми Автономная Советская Социалистическая Республика}}, {{lang-kv|Коми Автономнöй Советскöй Социалистическöй Республика, Komi Avtonomnəj Sovetskəj Socialistiçeskəj Respuʙlika}}) — [[1936]]-[[1990]] елларда [[РСФСР]] төньяк-көнбатышында урнашкан республика.

Башкала — [[Сыктывкар]] шәһәре.

== Тарих ==
[[1930-еллар|1930]]–[[1950-еллар]]дагы республиканың сәнәгый үсеше һәм халык саны арттыруы [[ГУЛаг]]  белән бәйле. [[1930-еллар]]ның башында республикада ташкүмерне тапканнар. [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, [[Донбасс]] югалтуны компенсацияләү өчен, аны чыгара башлаганнар.

[[1942 ел]]да, күмер, нефть һәм агач материалларны читкә чыгару өчен Ухта — Печора — Инта — [[Воркута]] тимер юлы төзелә.

[[1950-еллар]]ның ахырда ГУЛаг системасы юкка чыгарыла.

[[1966 ел]]да республика Ленин ордены, [[1971 ел]]да — Октябрь Революциясе ордены, [[1972 ел]]да — Халыклар дуслыгы ордены белән бүләкләнә.

== Халык ==
{| class="wikitable"
|-
!
! [[1926]]
! [[1939]]
! [[1959]]
! [[1970]]
! [[1979]]
! [[1989]]
|-
| [[Руслар]]
| 13 731 (6,6 %)
| 70 226 (22,0 %)
| 389 995 (48,4 %)
| 512 203 (53,1 %)
| 629 523 (56,7 %)
| 721 780 (57,7 %)
|-
| [[Комилар]]
| 191 245 (92,2 %)
| 231 301 (72,5 %)
| 245 074 (30,4 %)
| 276 178 (28,6 %)
| 280 798 (25,3 %)
| 291 542 (23,3 %)
|-
| [[Украиннар]]
| 34 (0,0 %)
| 6010 (1,9 %)
| 80 132 (9,9 %)
| 82 955 (8,6 %)
| 94 154 (8,5 %)
| 104 170 (8,3 %)
|-
| [[Татарлар]]
| 32 (0,0 %)
| 709 (0,2 %)
| 8459 (1,0 %)
| 11 906 (1,5 %)
| 17 836 (1,6 %)
| 25 980 (2,1 %)
|-
| [[Беларуслар]]
| 11 (0,0 %)
| 3323 (1,0 %)
| 22 339 (2,8 %)
| 24 706 (3,1 %)
| 24 763 (2,2 %)
| 26 730 (2,1 %)
|-
| [[Алманнар]]
| 15 (0,0 %)
| 2617 (0,8 %)
| 19 805 (2,5 %)
| 14 647 (1,8 %)
| 13 339 (1,2 %)
| 12 866 (1,0 %)
|-
| Башкалар
| 2246 (1,1 %)
| 4810 (1,5 %)
| 40 395 (5,0 %)
| 42 207 (4,4 %)
| 49 948 (4,5 %)
| 67 779 (5,4 %)
|}

=== Торак пунктлары ===
<p style="text-align:center;">'''Коми Автономияле Совет Социалистик Республикасының эре торак пунктлары'''</p>
{| class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%; border-collapse:collapse;"
|-
! align=center style="background:#e9e9e9; border-right: 1px solid #ddd; border-bottom: 1px solid #ddd;" | №
! align=left style="background:#f5f5f5; border-right: 1px solid #ddd; border-bottom: 1px solid #ddd; padding: 0px 5px" | Шәһәр
! align=center style="background:#f5f5f5; border-right: 1px solid #ddd; border-bottom: 1px solid #ddd;" | Халык саны
! align=center style="background:#e9e9e9; border-right: 1px solid #ddd; border-bottom: 1px solid #ddd;" | №
! align=left style="background:#f5f5f5; border-right: 1px solid #ddd; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; padding: 0px 5px" | Шәһәр
! align=center style="background:#f5f5f5; border-right: 1px solid #ddd; border-bottom: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | Халык саны
! rowspan=11 | {{Tnavbar|Крупнейшие города РФ|plain=1}}
[[Рәсем:Ukhta 50s.jpg|border|135px|Ухта, 1960-еллар]]<br />[[Ухта]]
|- 
|- 
| align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd " | 1 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Сыктывкар]]''' || 232 117 || align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | 7 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Сосногорск]]''' ||  30 439
|-
| align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd" | 2 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Воркута]]''' || 115 646 || align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | 8 ||align=left style="padding: 0px 5px" | Воргашор || 24 869 ||
|-
| align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd" | 3 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Ухта]]''' || 110 548 || align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | 9 || align=left style="padding: 0px 5px" | Северный || 20 428 ||
|-
| align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd" | 4 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Печора (шәһәр)|Печора]]''' || 64 746 || align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | 10 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Вуктыл]]''' || 19 330 ||
|-
| align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd" | 5 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Инта]]''' || 60 220 || align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | 11 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Емва]]''' || 18 782 ||
|-
| align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd" | 6 ||align=left style="padding: 0px 5px" | '''[[Усинск]]''' || 47 219 || align=center style="background:#f0f0f0; border-bottom: 1px solid #ddd; border-right: 1px solid #ddd; border-left: 1px solid #ddd" | 12 ||align=left style="padding: 0px 5px" | Комсомольский || 14 805 ||
|-
| colspan="11" align=right style="background:#f5f5f5; border-top: 1px solid #ddd; padding: 0 10px" | ''[[1989 ел]]ның җанисәбе буенча<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php</ref>''
|}<noinclude>
{{clear}}
== Моны да карагыз ==
* [[Коми Республикасы]]
* [[Коми (Зыряннар) автономияле өлкәсе]]

== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}

== Тышкы сылтамалар ==
* http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/97254/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%B8

{{РСФСР}}

[[Төркем:РСФСР республикалары]]
[[Төркем:Коми тарихы]]