Стефан–Больцман кануны

Стефан–Больцман кануны — абсолют кара җисемнәрнең яктырыш законы.

1879 елда Стефан Йозеф тәҗрибәләр нәтиҗәләренә анализ ясап, барлык җисемнәрнең дә энергетик яктырышы R абсолют температураның дүртенче дәрәҗәсенә пропорциональ дигән фикергә килә:

E = σT^4

Әмма төгәлрәк үлчәүләр бу фикернең бары тик абсолют кара җисемгә карата гына дөрес икәнлеген күрсәтә.

Больцман Людвиг 1884 елда, термодинамика кануннарына таянып, теоретик ысул белән абсолют кара җисемнең энергетик яктырышы R* өчен түбәндәге формуланы чыгара:

$P=S\epsilon \sigma T^{4},$

Биредәге коэффициент $\sigma$ Стефан—Больцман константасы дип атала һәм ул $\sigma =5{,}670400\cdot 10^{-8}$ Дж·с⁻¹·м⁻² · К⁻⁴. тигез. Формуланың үзен Стефан—Больцман кануны дип йөртәләр.

Чыганаклар

• Галимов Д.Г., Даутов Г.Ю., Тимеркәев Б.А., Физика