Павел VI исемле битнең чыганагын карау

{{Иерарх
 |мөрәҗәгать            = 
 |исем                 = Павел VI
 |исем оригиналда       = Paulus PP. VI
 |туганда исем     = Джованни Баттиста Энрико Антонио Мария Монтини 
 |туганда исем оригиналда = Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini
 |рәсем        =
 |киңлек              = 
 |рәсем тасвирламасы  = 
 |титул                = [[Рим папасы]]
 |тәртип              = 262
 |байрак                = Paul_6_coa.svg
 |чиркәү              = [[Рим католик чиркәве]]
 |җәмәгать               = 
 |сайлау             = 
 |тәхеткә менү         = [[30 июнь]] [[1963 ел]]
 |чорбашы         = [[21 июнь]] [[1963 ел]]
 |чорахыры          = [[6 август]] [[1978 ел]]
 |идарә чоры     = 
 |элгәре       = [[Иоанн XXIII]]
 |варис             = [[Иоанн Павел I]]
 |баш тарту            = 
 |аңлатма         =

 |туу датасы = 26.09.1897
 |туу урыны       = [[Сареццо]], [[Брешиа]], [[Италия]]
 |үлем датасы          = 6.08.1978
 |үлем урыны         = [[Кастель-Гандольфо]]
 |күмелгән            = Изге Петр җәмигы, Ватикан мәгарәләре
 |династия             = 
 |әти                 = 
 |әни                 = 
 |белем алу          = Папа Чиркәү академиясе
 |гыйльми дәрәҗә       = 
 |монах булу  = 
 |сан                  = [[29 май]] [[1920]]
 |хиротония            = [[12 декабрь]] [[1954 ел]]
 |кардинал             = [[15 декабрь]] [[1958 ел]]
 |хатын              = 
 |балалар                = 
 |изгеләштерелгән       = 
 |в лике               = 
 |изгелек йөзе        = 
 |хәтер көне          = 
 |хөрмәт ителә           = 
 |яклаучысы          = 
 |автограф             = 
 |автограф киңлеге     = 
 |монограмма           = 
 |герб                 = Paul_6_coa.svg
 |герб киңлеге         = 
 |бүләкләр              = 
 |викиҗыентык            = Paulus VI
}}

'''Павел VI''' ({{lang-la|Paulus VI}}; тәхеткә утырганчы – '''Джованни Баттиста Энрико Антонио Мария Монтини''', {{lang-it|Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini}}; [[26 сентябрь]] [[1897 ел]], [[Сареццо]], [[Брешиа (вилаять)|Брешиа]] вилаяте – [[6 август]] [[1978 ел]], [[Кастель-Гандольфо]]) – [[1963 ел]]ның [[21 июнь|21 июненнән]] алып [[1978 ел]]ның [[6 август]]ына кадәр [[Рим папасы]], [[Икенче Ватикан җыены]]ның төп өлешен үткәрүче.

== Тормыш юлы ==
Булачак папа 1897 елның 26 сентябрендә [[Италия]]дә, [[Брешиа вилаяте]]нең [[Сареццо]] шәһәрендә туа. [[1916 ел]]да ул семинариягә керә һәм 4 елдан соң рухани дәрәҗәсен ала. Аннары ул Грегориан университетында, Рим университетында һәм Чиркәү академиясендә («Accademia dei Nobili Ecclesiastici») белем ала. [[1937 ел]]да Монтини кардинал Пачелли янында бик мөһим вазифа били башлый. Пачелли папа [[Пий XII]] булып сайлангач, Монтини [[1952 ел]]да [[Ватикан дәүләт сәркатибе]]нең урынбасары итеп билгеләнә. [[1953 ел]]да Монтини [[Милан]] архиепискобы була, ләкин Пий XII вафат булганчы кардинал дәрәҗәсен алмый – бу санны аңа бары киләсе папа, [[Иоанн XXIII]] генә тапшыра.
== Папа ==
[[Файл:Second Vatican Council by Lothar Wolleh 001.jpg|thumb|200px|left|Павел VI, фотограф [[Лотар Воллех]]]]

Папа Павел VI [[XIX гасыр]]да туган һәм [[тиара]] киеп тәхеткә утырган соңгы папа була. [[Иоанн Павел I]] тиара кию йоласын бетерә, ә Павел VI үз тиарасын [[Вашингтон]]дагы Гыйффәтле яралу җәмигына бүләк итә.

Папа булып сайлангач, Павел VI алдагы папа башлаган Ватикан җыенын дәвам итеп, аны ахырына кадәр җиткерә һәм үлгәнче җыен документларын әзерләү белән шөгыльләнә. [[1965 ел]]да ул Әрхәрәйләр [[синод]]ын оештыра, ә [[1967 ел]]ның [[26 июнь|26 июнендә]] архиепископ [[Кароль Войтыла]]ны кардинал итеп билгели. Павел VI ике иң атаклы энцикликасын чыгара – целибат  («Sacerdotalis caelibatus», [[1967 ел]]ның [[24 июнь|24 июне]]) һәм туулар өстендә контроль хакында («Humanae vitae», [[1968 ел]]ның  [[24 июль|24 июле]]). «Humanae vitae»да папа кеше сексуальлеген инкяр итмәгән хәлдә, туулар өстендә табигый булмаган контрольне һәм [[контрацепция]]не хөкем итә, бу исә җәмгыятьнең кайбер катлауларында каршылыклы фикерләр уята. Павел VI контрацепция өченче дөнья илләрен ачлыктан һәм азык-төлек проблемаларыннан коткара алачак, дип санаучы технологик тәрәкъкыять тарафдарлары һәм [[яңа мальтузианнар]] тарафыннан кадимлектә һәм искелекне яклауда гаепләнә.  Ләкин әлеге энцикликаны, кайбер искәрмәләр белән, соңрак [[Иоанн Павел II]] яклап чыга.

Павел VI идарәсе чорында Рим миссалына җитди үзгәрешләр кертелә. Милли телләр куллану, руханига мессаны халыкка карап үткәрү рөхсәт ителә, текстка кайбер төзәтмәләр ясала һ.б. (кара: [[Novus Ordo Missae]]). Шулай ук изгеләрнең гомуми Рим тәкъвимендә үзгәрешләр ясала – элекке катлаулы система урынына өч баскычлы бүленеш кертелә: хәтер, бәйрәм, тантана аерыла (хәтер көне мәҗбүри яки ирекле (факультатив) була ала), кайбер изгеләрнең хәтере өстәлә, кайберләренеке бетерелә (шул рәвешле, соңгылары автомат рәвештә җирле изгеләр дәрәҗәсенә күчерелә).

Яңа миссал Павел VI Missale Romanum дигән апостол конституциясе аша, 1969 елның 3 апрелендә кертелә.

Папа Алла Халкының иман билгесен төзегән (1968 ел).
== Папа сәясәте ==
[[Файл:Pope Paul VI Travels.svg|right|300px|thumb|Павел VI булган илләр]]
Павел VI папалар арасында беренче булып барлык биш кыйтгада була һәм Иоанн Павел Икенчегә кадәр Ватиканның киң тышкы сәясәтен алып бара, шул рәвешле  «пилигрим-папа» кушаматын ала. [[1970 ел]]да исә [[Манила]] халыкара һава аланында аңа һөҗүм ясала: сюрреалист рәссам Бенхамин Мендоса-и-Амор Флорес папага хәнҗәр белән сикерә.

Папаның иң мөһим визитлары арасында [[1964 ел]]да [[Константинополь патриархы]] [[Афинагор]] белән очрашу ([[1054 ел]]дан соң беренче очрашу, үзара анафемаларны бетерү хакында декларациягә кул куела) һәм [[Кентерберри]] архиепискобы [[Майкл Рамзай]] белән очрашу кебек чаралар бар.

Понтификат дәверендә Павел VI төрле гаепләүләргә тарый, аның хакында күп төрле гайбәт сөйләнелә. Вафатына берничә ай калганда папа «[[Кызыл бригадалар]]» тарафыннан үтерелгән [[Альдо Моро]] рухына тантаналы месса үткәрә (Моро тотык булган чакта, понтифик аның урынына үзен тәкъдим итә).

Папа [[1978 ел]]ның [[6 август]]ында, озак авырудан соң, җәйге урнашу урыны – [[Кастель-Гандольфо]]да йөрәк өянәгеннән вафат була.

== Энцикликалар ==
Павел VI үзенең идарәсе вакытында 7 [[энциклика]] язып, нәшер итә:
{|class="wikitable"
|-
||'''Латинча атама'''||'''Татарча атама'''||'''Кыскача эчтәлек'''||'''Язылу вакыты'''|| '''Текстка сылтама''' ||
|-
|1.''[[Ecclesiam Suam]]'' || «Аның Чиркәвен»|| || 6 август 1964 ел|| [http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_06081964_ecclesiam_en.html «Ecclesiam Suam»] {{ref-en}}
|-
|2.''[[Mense Maio]]'' || «Май аенда» || ||29 апрель 1965 ел||
[http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_29041965_mense-maio_en.html «Mense Maio»] {{ref-en}}
|-
|3.''[[Mysterium Fidei]]'' || «Иманның сере» || ||3 сентябрь 1965 ел||  [http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_03091965_mysterium_en.html «Mysterium Fidei»] {{ref-en}}
|-
|4.''[[Christi Matri]]'' || «Мәсихнең Анасы» || ||17 сентябрь 1966 ел||
[http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_15091966_christi-matri_en.html «Christi Matri»] {{ref-en}}
|-
|5.''[[Populorum Progressio]]'' ||«Халыкларның тәрәкъкыяте хакында» || ||26 март 1967 ел||
[http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_26031967_populorum_en.html «Populorum Progressio»] {{ref-en}}
|-
|6.''[[Sacerdotalis Caelibatus]]'' ||«Рухани целибаты » ||Целибат турында||24 июнь 1967 ел||
[http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_24061967_sacerdotalis_en.html «Sacerdotalis Caelibatus»] {{ref-en}}
|-
|7.''[[Humanae vitae]]'' ||«Кеше тормышы» ||Кеше тормышы хакында ||25 июль 1968 ел||
[http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_25071968_humanae-vitae_en.html «Humanae vitae»] {{ref-en}}
|-
|} 
== Сылтамалар ==
* [http://www.catholic-pages.com/dir/paul6_docs.asp Павел VI документлары]{{ref-en}}
* [http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/encyclicals/ Павел VI документлары Ватиканның рәсми сайтында]{{ref-en}}
== Әдәбият ==
* Peter Hebblethwaite. Paul VI: The First Modern Pope

{{Рим папалары}}

[[Төркем:Рим папалары]]
[[Төркем:Милан архиепископлары]]
[[Төркем:Папа Чиркәү академиясендә укучылар]]