Өмме Хәрам мәчете (Ларнака) исемле битнең чыганагын карау

{{Гыйбадәтханә
|Гыйбадәтханә төре                = Мәчет
|Татар атамасы                    = Өмме Хәрам мәчете
|Үз атамасы                       = {{lang-el|Τεκές Χαλά Σουλτάνας}}
|Рәсем                            = Larnaca 01-2017 img30 Salt Lake.jpg
|Рәсем язуы                       = Тәкия тозлы күл фонында
|Рәсем зурлыгы                    = 
|Хәзерге халәте                   = 
|Ил                               = Кипр Республикасы
|Урнашу урыны статусы             = [[шәһәр]]
|Урнашу урыны                     =   [[Ларнака]]
|lat_dir =N |lat_deg = 34|lat_min =53 |lat_sec =07 
  |lon_dir =E |lon_deg =33 |lon_min =36|lon_sec =36
  |CoordScale = 2000 
|Статус                  = 
|Дин                              =  [[Ислам]] 
|Мәхәллә                          = 
|Кайсы дини агымга карый          =  сөнни
|Бина төре                        = 
|Архитектура стиле                = 
|Проект авторы                    = 
|Төзүче                           = 
|Нигезләүче                       = 
|Беренче телгә алу                =
|Нигезләү                         = 
|Төп даталар                      = [[1817 ел|1817]] (''төзелеп беткән'')<br/> [[1974 ел|1974]] ('' мәчет ябылган'')<br/> [[2019 ел|2019]] (''яңадан эшли башлаган'')
|Юк ителгән                       =
|Төзелешнең башлануы              = 
|Төзелешнең тәмамлануы            = 
|Янкормалары                      =
|Ядкәрләре                        =
|Халәте                           = гамәлдә
|Сайт                             = 
|Commons                          =
}}
{{Портал|Ислам}}
'''Өмме Хәрам мәчете''', ''шулай ук'' [[Хала Солтан Ханәге]] ({{lang-el|Τεκές Χαλά Σουλτάνας}}; {{lang-tr|Hala Sultan Tekkesi}}) — [[Кипр Республикасы]]ның Ларнака шәһәрендә урнашкан [[ислам]] гыйбадәтханәсе, мәчет. [[Мөхәммәт пәйгамбәр]]нең [[сәхабә]]се Губәйдә ибн әс-Сәмит ({{lang-ar|عبادة بن الصامت}}) хатыны Өмме Хәрам (Хала Солтан) исеме белән аталган<ref>[http://idealmuslimah.com/personalities/sahaabiyaat/1522-umm-haram-bint-milhan.html  Umm Haram bint Milhan.] idealmuslimah.com{{ref-en}}</ref>.

== Урыны ==
Хала Солтан Ханәге (''тәкиясе'')<ref>Тәкия — [[суфичылык|суфилар]] яки тәрикать җыелышлары өчен махсус билгеләнгән бина</ref> [[Кипр Республикасы]]ның [[Никосия|башкаласыннан]] 34 км ераклыктагы [[Ларнака]] шәһәреннән көньяк-көнбатышка таба 6 км ераклыкта урнашкан Ларнака тозлы күленең көнбатыш ярында урнашкан. Бу — [[Кипр утравы|Кипр]]ның төп мөселман объекты һәм [[ислам]] диненең иң әһәмиятле урыннарының берсе.

== Тарих ==
{{төп мәкалә|Кипрда ислам}}
Мәчет [[кабер]] өстендә төзелгән. Ул кабер — риваять буенча, [[649 ел|649]] һәм [[650 ел]]ларда [[Кипр]]га ике һөҗүмне җитәкләгән Могавиянең хатыны Өмме Хәрам кабере. Өмме Хәрам утрауга килгәч, бәхетсезлеккә очрап (''аттан егылып төшеп'') вафат була. Аны вафат булган урынында җирләгәннәр. Кипр [[Госманлы империясе]] кул астында булганда, каберне [[XVIII гасыр]]да шәех Хәсән исемле дәрвиш табып ала һәм,  хакимияттән рөхсәт алып, [[1760 ел]]да [[каберстан|каберлек]] тирәсен койма белән уратып алып, аны бизи. [[1787 ел]]да кабер тирәсендә  торак йортлар һәм сулык төзелгән.
 
Мәчетнең [[Госманлы империясе|госманлы]] архитектурасы стилендәге хәзерге күренешен булдыру [[1817 ел]]да төгәлләнгән.

[[Госманлы империясе]] кораблары Ларнака янында тәкияне туптан атып сәламләгән<ref>[http://www.arabnews.com/?page=9&section=0&article=74998&d=25&m=12&y=2005  Restored Mosque Brings Hope for Cyprus Ethnic Divide.] Arab News, 20.12.2005{{ref-en}}</ref>.

Тәкияне [[су]] белән тәэмин итү системасы [[Төркия]] солтаны (1876—1909) [[Габделхәмит II]] күрсәтмәсе белән булдырылган.

[[Манара]]сы [[1959 ел]]да ремонтланган.

[[1974 ел]]да [[Кипр утравы|утрау]] ике дәүләткә ([[Кипр Республикасы]], [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүрияте]]) бүленгәч, мәчет ябылган. [[2019 ел]]дан гамәлдә. [[2004 ел]]да ярдәмче биналар ремонтланган.

== Тасвирлама ==
[[Гөмбәз]]гә охшаган мәчет [[сары төс|сары]] таш блоклардан, квадрат формада итеп төзелгән.
 
Ислам комплексы [[мәчет]]тән, мавзолейдан, [[манара]]дан, [[зират]]тан (''җирләү өчен [[1899 ел]]да ябылган, биредә [[Кипр утравы|утрауның]] элекке төрек хакимияте башлыклары җирләнгән''), [[ир-ат]]лар һәм [[хатын-кыз]]лар өчен торак биналардан тора.

Мәчет каршында [[1796 ел|1796]]—[[1797 ел]]ларда төзелгән сигез почмаклы фонтан урнашкан.
==Галерея==
<gallery perrow="5">
File:Hala Sultan Tekke Larnaca 1.JPG |Тәкия 
File:LarnacaSaltLake.jpg| Тозлы Ларнака күле (аэрофотосъемка)
File:Hala Sultan Tekke.jpg|[[Хала Солтан Ханәге]]
File:Hala Sultan Tekke Larnaca 7.JPG|Тәкия эче
</gallery> 
== Сылтамалар ==
* [http://www.mcw.gov.cy/mcw/da/da.nsf/All/18513FF955C9F917C225719900332619?OpenDocument  Hala Sultan Tekke.] Republic of Cyprus, Ministry of Transport, Communications and Works. Department of Antiquities{{ref-en}}

== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>

{{Кипр мәчетләре}}

[[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]]
[[Төркем:1817 елда төзелгән мәчетләр]]
[[Төркем:Кипр мәчетләре]]