Валаам монастыре
| Валаам монастыре | |
| Нигезләнү датасы | 1407 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Сортавальское городское поселение[d] |
| Табигый-георафик объект эчендә урнашкан | Валаам архипелагы |
| Епархия | Рус православ чиркәве |
| Архитектор | Горностаев, Алексей Максимович[d] |
| Входит в состав списка памятников культурного наследия | список объектов культурного наследия: Валаам[d] |
| Мирас статусы | Төбәк әһәмиятендәге Россия мәдәни мирас объекты[d][1][2] |
| Рәсми веб-сайт | valaam.ru/en/ |
| Ирешү | остров Валаам |
| Социаль медиаларда күзәтүчеләре | 400 000 ± 999[3] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Валаам монастыре Викиҗыентыкта | |
Валаам монастыре (рус. Валаамский монастырь) - Европаның иң зур күле Ладога күлендәге иң зур утрау булган Валаамда урнашкан ставропигиаль православие монастыре.
Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Монастырьнең кайчан нигез салынуы билгеле түгел. Монастырь 16 нчы гасырга кадәрге документларда телгә алынмаганлыктан, 10 нчы гасырдан 15 нче гасырга кадәр даталар белән искә алына. Искә алуларның берсе буенча, монастырьга X гасыр грек монахы Сергей Валаамский һәм аның карел юлдашы Герман Валаамский тарафыннан нигез салына. Хейкки Киркинен монастырьнең нигезен 12 гасырда салганнар дигән фикер калдырган.[4][5] Хәзерге тарихчылар бу датаны бик иртә дип саныйлар. Галимнәрнең гомуми фикере буенча, монастырьга XIV гасыр ахырында нигез салынган дип уйланыла.[6] Джон Х. Линд һәм Майкл К. төрле чыганакларга нигезләнеп монастырь нигезләү датасын 1389 һәм 1393 еллар арасында дип уйлыйлар, шул исәптән "Валаам монастыре турында Повесть" уналтынчы гасыр кулъязмаларына карый.[7]
Валаам монастыре алдан мәҗүси халыкларга каршы көнчыгыш православие чиркәвенең төньяк форпосты, аннары Тавастия, Савония һәм Карелиянең католик чиркәвенә каршы көнбатыш форпосты булып торган. Рус һәм шведлар арасында хакимият өчен көрәш чикне 16 гасырда көнчыгышка күчерә; 1578 елда монастырьга һөҗүм була, һәм күп санлы монахлар һәм послушниклар лютеран шведлары тарафыннан үтерелә. 1611 һәм 1715 еллар арасында шведларның чираттагы һөҗүменнән соң, монастырь бушаган, биналар нча тулысыяндырылган, ә Карелия чиге Россия белән Швеция арасында Ладога күле аша уздырылган. 18 гасырда монастырь торгызылган, ә 1812 елда рус хакимиятенә Финляндия Бөек Кенәзлеге күчерелә.
1917 елда Финляндия бәйсез, һәм Фин православие чиркәве бөтен Константинополь патриархаты каршында автономияле була; элек ул Рус православие чиркәве составына кергән була. Валаам Фин православие чиркәвенең иң мөһим монастыре була. Литургик тел - чиркәү-фин теленә, ә литургик календарь юлиан һәм григориан телләренә үзгәртелә. Бу үзгәрешләр Валаам монастырь общинасында ун ел барган кискен бәхәсләргә китергән.
Икенче бөтендөнья сугышы вакытында бу территория өчен Советлар Союзы һәм Финляндия сугышалар. Кышкы сугыш аркасында монастырь 1940 елда эвакуацияләнә, 150 монах Финляндиянең Хейнявес шәһәренә урнаша. Бу община әле дә Хейнявесидагы Яңа Валамо монастыре буларак эшли. 1941-44 елларда, сугыш вакытында, Иске Валаамадагы монастырь корылмаларын торгызырга омтылалар, әмма соңрак утрау совет хәрби базасы булып хезмәт итә.
Башта Валаам монастыре 1989 елда православие чиркәвенә васыять ителгәч, ул Мәскәү Патриархы Алексий ІІнең шәхси яклавы белән файдаланган. Биналары җентекләп торгызылган монастырь утрау өстендә шактый юридик хакимият сатып ала һәм рухи берләшмәнең халәтенә кайтырга омтыла. Күп еллар буе монастырь белән суд тикшерүләреннән соң, утрауның күп кенә кешеләре китәргә булган, гәрчә кайберләре һаман да кала бирсә дә. Общинаның хәзерге остазы булып Троицкий Панкратий епискобы (Жердев) тора.
Валаам хоры[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Монастырьдә биш кешедән торган профессиональ ир-атлар хоры бар, ул биналарны реставрацияләүгә акча җыю өчен бөтен дөнья буйлап гастрольләрдә йөри. Аның музыкасының бер өлешен монастырь сайтында тыңларга була.[8]
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
,.jpg)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Постановление Совета Министров Карельской АССР № 245 от 06.06.1986
- ↑ Приказ Министерства культуры и по связям с общественностью Республики Карелия № 260 от 09.08.2005
- ↑ Интерфейс программирования приложения YouTube
- ↑ "Ortodoksinen kirkko Suomessa, ed. by Fr.Ambrosius and Markku Haapio (1979) p. 274–175
- ↑ "Orthodoxy in Finland; past and present" edited by V.Purmonen (1984) p.38
- ↑ Virrankoski, Pentti: "Suomen historia I" (2002) p. 87
- ↑ John H. Lind, “Sources and Pseudo Sources on the Founding of the Valamo Monastery,” Scandinavian Journal of History 11 No. 2 (1986): 115–133; Idem, “Consequences of the Baltic Crusades in Target Areas: The Case of Karelia.” In Alan V. Murray, ed. Crusade and Conversion on the Baltic Frontier, 1150–1500. (Aldershot, UK, and Burlington, VT: Ashgate, 2001); Michael C. Paul, "Secular Power and the Archbishops of Novgorod before the Muscovite Conquest," Kritika. Explorations in Russian and Eurasian History 8, No. 2 (2007: 254–55.)
- ↑ Music page, valaam.ru; accessed 5 May 2016.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Валаамский монастырь и его подвижники. — СПб., 2005. — 415 с.
- Азбелев С. Н. Древнейший монастырь Новгородской земли // Чело. — 2005. — № 1. — С. 88—91.