Призма (оптика)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Призма (оптика) latin yazuında])
Призма
Сурәт
 Призма Викиҗыентыкта

Призма — оптикада: үтә күренмәле материалдан ясалган, яссы шомартылган кырлы геометрик призма формасындагы оптик элемент. Яктылык нуры призмада сына.

Призма төрләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дисперсион призмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Призмада яктылык дисперсиясе
Призмада яктылык дисперсиясе

Дисперсион призмаларны спектраль җиһазларда төрле озынлыктагы дулкыннар нурланышларын пространствода аеру өчен кулланалар.

  • Гади өчкырлы призма
  • Броунинг-Рузерфорд призмасы
  • Аббе дисперсион призмасы
  • Амичи призмасы

Кайтаручы призмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Кайтаручы призмаларны нурлар, оптик күчәр һәм визирләштерү сызыгы юнәлешләрен үзгәртү өчен кулланалар. Кайтаручы призмалар берничә сыйфат буенча бүленәләр:

  • призмадагы кайтарылулар саны
  • «түбә» булу яки булмау
  • призма конструкциясе характеры
  • оптик күчәр сыну почмагы

Шулай ук һава аралыгы белән аерылган берничә өлештән торучы призмалар да кайтаручы призмалар арасында билгеле урында торалар. Кайсыбер киң таралган призмалар үз исемнәрен алалар:

Призма исеме сызык аша язылган ике яки өч хәреф һәм сан белән билгеләнә. Беренче хәреф кайтаручы кырлар (кайтарылулар) санын күрсәтә(«А» — бер, «Б» — ик, «В» — өч һ.б.). «Түбә», шартлы рәвештә, бер кыр булып санала, һәм аны билгеләр өчен беренче хәрефтән соң «к» индексын куялар (мәсәлән, Ак, Бк)
Икенче хәреф конструкция характерына күрсәтә («Р» — тигезьяклы, «П» — пентапризма, «У» — ярымпентапризма, «С» — ромб рәвешле, «М» — ераклык үлчәү тибындагы, «Л» — Леман призмасы). Сызык аша язылган саннар оптик күчәр сыну почмагын күрсәтәләр(0°,90°,180°). Мәсәлән, «ВкР-45°» — өч кайтаручы кырлы һәм түбәле тигезьяклы призма, күчәр сыну зурлыгы - 45°.

Җыелма призмалар үз исемнәре һәм күчәр сыну зурлыклары буенча билгеләнәләр. Мәсәлән, «А-0°» — Аббе призмасы, «Бк-90°» — түбәле башмакча призма, «К-0°» — призма-куб.

Поляризацион призмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Николь призмасы
  • Волластон призмасы
  • Аренс призмасы
  • Глан-Фуко призмасы
  • Глазебрук призмасы
  • Рошон призмасы

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тышкы сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]