Sofiä

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Sofiä latin yazuında])
Şähär
Sofiä
bolğarça София
Bayraq Gerb
Bayraq
Bayraq
Gerb
Gerb
İl
Koordinatalar 42°42′ т. к. 23°20′ кч. о.HGЯO
Märkäz bieklege 550 m
Xalıq sanı 1 333 156 keşe (2014)
Xalıq tığızlığı 2577 keşe/km²
UTC UTC+3
Telefon kodı (+359) 2
Poçta indeksı 1000
Avtomobil kodı C, CA
Räsmi säxifä http://www.sofia.bg/
[[Файл:|300px|Sofiä (Җир)]]
Alexander Nevski Cathedral
Banya Başi

Sofiä şähäre (Bolğarça: София) – ul Bolgariäneñ başqalası. Vitoşa tawı yanında urnaşqan, xalqı sanı – 1,870,321 keşe (2003).

Tarix[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Sofiağa cide meñ yıl elek nigez salğan, şähär Awrupanıñ iñ borınğı başqalalarnıñ ikençese. Sofianıñ taríxında bik küp isemnär astında barğan ide. Şähärdä törle däwerlärdän qaldıqlar saqladı.

Iñ elektä Sofia Thraclarnıñ Sardika isemle awılı bula, iseme Thrac'larnıñ Serdi qäbilädän çıqqan. 29. yılda Sardika'nı Romalılar basıp alalar, şähär Dakia Mediterranea ölkäseneñ başqalası bulıp başladı. 447. yılda anı Hunnar 447.dä cimerälär. Soñraq şähärne Vizantiä İmperatorı Yustinian I torğıza, häm Triaditsa'ğa şähärneñ isemen almaştıra. Bolğarlarda Sredets isemle bulğaç, anı 1376.da Sofiağa (aqıllıq; Ortodoks äwliä xatını Sofia'nıñ iseme dä ul) isemen almaştıralar. 1382üdä Sofianı Ğosman imperiäse basıp ala, şähär Törkiäneñ Rumelia ölkäseneñ başqalası bulıp başlana. 1878.dä Sofianı Urıslar basıp alalar, häm ul 1879üda Bolğarstrannıñ başqalası bulıp başlana. İkençe Bötendönya suğışı waqıtında Sovet Berlege Sofianı basıp ala häm Bolğarstandan pro-Almaniä xakimiätne sörä.

Sofiada 16 üniversität bar, alar arasında 1889.da nigez salınğan Sofia Universiäte. Ul Ortodoks çirkäweneñ metropolitlegeneñ üzäge. Taríxí bínalar: İzge Georgi çirkäwe, İzge Sofia çirkäwe, Banya Başi, Aleksander Nevski cämiğ çirkäwe.

Şähärneñ devize: Zuraya, lâkin qartaymí.

İqtisad[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Sofia Bolğarstannıñ iqtisadi üzäge. İqtisadnıñ citeşterü sektorında 800 zavod, alarda metall produktları (böten Bolğarstannan 75%), tekstil, rezin häm kün tuarlar, basma produksísı (ildän 50%), elektronik (ildän 15%). Sofiada banklar da bik küp: Bolğarstannıñ Milli Bank, Bulgarian Stock Exchange (däwlät), Bulbank, DSK Bank häm United Bulgarian Bank. Säwdä häm keşetaşu da şähär iqtisadında bik möhim.

Transport[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Sofiada zur üseş alğan transport üzäge, xalıqara timer yulnıñ, automobil yullarınıñ möhim üzäge. Sofiada 8 timer yul stantsiälär, Sofia hawa alanı (Bulgaria Air şirkäteneñ üzäge) urnaşqan. 4., 8. häm 10. Awrupа Xalıqara korridorlar Sofia aşa baralar.

Şähär transportı da zur üseş alğan. Sofiada metro, autobuslar, tramwaylar häm trolleybuslar bar. 15,000nan artı taksi şähärdä eşli.

Xalıq[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Mäydanı – 1,310 sq km
  • Bieklege – 550 m
  • Xalqı – 1,208,930
  • Xalqınıñ tığızlığı – 907 people per sq km
  • Xalqınıñ urta yäşlär 38.3 years

Üniversitätlär häm İnstitutlar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]


Sıltamalar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]