Эчтәлеккә күчү

Дзержинск (Россия)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Дзержинск (Россия) latin yazuında])
Дзержинск
рус. Дзержинск
Илтамга
Нигезләнү датасы 1606
Сурәт
Дәүләт  Россия[1]
Нәрсәнең башкаласы Дзержинск шәһәре шәһәр бүлгесе[1]
Административ-территориаль берәмлек Дзержинск шәһәре шәһәр бүлгесе[1]
Сәгать поясы UTC+03:00
Хөкүмәт башлыгы Носков, Иван Николаевич[d][2]
Халык саны 3000 (1897),
9000 (1926)[3],
37 700 (1931)[4],
103 400 (1939)[4],
147 000 (1956)[5],
164 337 (1959)[6],
180 000 (1962)[4],
201 000 (1967)[4],
221 291 (1970)[7],
231 000 (1973)[4],
246 000 (1975)[8],
246 000 (1976)[9],
257 119 (1979)[10],
266 000 (1982)[11],
278 000 (1985)[12],
272 000 (1986)[9],
281 000 (1987)[13],
285 071 (1989)[14],
287 000 (1990)[15],
287 000 (1991)[9],
287 000 (1992)[12],
287 000 (1993)[9],
286 000 (1994)[9],
285 000 (1995)[12],
284 000 (1996)[12],
282 000 (1997)[16],
281 000 (1998)[12],
278 900 (1999)[17],
277 100 (2000)[18],
274 900 (2001)[12],
261 334 (2002)[19],
261 300 (2003)[4],
258 700 (2004),
255 700 (2005)[20],
252 500 (2006)[21],
249 900 (2007)[22],
247 500 (2008)[23],
245 968 (2009)[24],
240 742 (2010)[19],
240 800 (2011)[25],
239 007 (2012)[26],
237 668 (2013)[27],
235 840 (2014)[28],
234 284 (2015)[29],
233 126 (2016)[30],
231 797 (2017)[31],
230 639 (2018)[32],
229 470 (2019)[33],
229 000 (2020)[34],
218 630 (2021)[35],
216 598 (2023)[36]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 90 метр
Кардәш шәһәр Биттерфелд-Вольфен[37], Һродна[38], Друскининкай[d][39] һәм Яшел Үзән[40]
Нәрсә белән чиктәш Түбән Новгород
Мәйдан 421,53 км²
Почта индексы 606000–606039
Рәсми веб-сайт адмдзержинск.рф​(рус.)
Коллаж
Беренче язма телгә алу 1606
Җирле телефон коды 8313
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Карта
 Дзержинск Викиҗыентыкта

Дзержинск (рус. Дзержинск, элек — Растяпино) — Россия шәһәре, Түбән Новгород өлкәсенең халык саны буенча икенче шәһәр.

Халык саны — 240 762 кеше, шәһәр админинстрациясенә буйсынган торак пунктлары белән — 251 046 кеше (2010).[41]

2021 елның 21 сентябреннан ― Хезмәт даны шәһәре.[42]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Ука елгасының сул ярында, Түбән Новгороддан 34 километр көнбатыштарак урнашкан. Мәскәү — Түбән Новгород тимер юл сызыгында станция.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Растяпино авылы 1606 елдан мәгълүм. 1920-елларда шул авыл, Черноречье авылы һәм Растяпино стациясе бистәсе Растяпино шәһәр тибындагы бистәсенә берләштерелгәннәр. 1929 елда Феликс Дзержинский хөрмәтенә бистәгә Дзержинск исеме кушылган. 1930 елда шәһәр статусы бирелгән.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1926[43] 1931[43] 1939[43] 1959[44] 1970[45] 1979[46] 1989[47] 2002[48] 2010[41]
~8 400 ~37 700 ~103 400 164 337 221 291 257 119 285 071 261 334 240 762

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт 2002[49] 2010[50]
руслар 94,9% 95,3%
татарлар 2,9% 2,7%

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дзержинск — Идел буеның эре химия сәнәгате үзәге. Машиналар төзү , азык-төлек һәм җиңел сәнәгать, төзелеш материаллары җитештерү ширкәтләре бар.

Экологик вазгыть[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Швейцариянең «Яшел Хач» һәм АКШның Блэксмит институты галимнәрендә булган мәгълүматлар буенча, Дзержинск планетабызның экологик яктан имин булмаган урыннарның беренче унлыгына керә.[51].

Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Түбән Новгород дәүләт техника университетының филиалы
  • Идел-Нократ дәүләт хезмәте акдемиясенең филиалы
  • Заманча һуманитар акдемиясенең филиалы
  • Петербург тышкы икътисади элемтәләре, икътисад һәм хокук институтының филиалы
  • Түбән Новгород дәүләт университетының филиалы

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Вокзал
    Вокзал
  • Маяковский мәйданы
    Маяковский мәйданы
  • Өстән күренеш
    Өстән күренеш

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 ОКТМО. 185/2016. Приволжский ФО
  2. ↑ http://gu.nnov.ru/state/structure-5222400010000002796.html
  3. ↑ Российский статистический ежегодник. 2011 год.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Народная энциклопедия «Мой город». Дзержинск.
  5. ↑ Народное хозяйство СССР в 1956 г. (Статистический сборник). Государственное статистическое издательство. Москва. 1956.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  7. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  8. ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Российский статистический ежегодник. 1994.
  10. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  11. ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001.
  13. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : [арх. 28 июнь 2016] : юбилейный статистический ежегодник / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  14. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
  15. ↑ Российский статистический ежегодник.2002 : Стат.сб. / Госкомстат России. – М. : Госкомстат России, 2002. – 690 с. – На рус. яз. – ISBN 5-89476-123-9 : 539.00.
  16. ↑ Российский статистический ежегодник. 1997 год.
  17. ↑ Российский статистический ежегодник. 1999 год.
  18. ↑ Российский статистический ежегодник. 2000 год.
  19. ↑ 19,0 19,1 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Нижегородской области.
  20. ↑ Российский статистический ежегодник, 2005 год.
  21. ↑ Российский статистический ежегодник, 2006 год.
  22. ↑ Российский статистический ежегодник, 2007 год.
  23. ↑ Российский статистический ежегодник, 2008 год.
  24. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года.
  25. ↑ Города с численностью населения 100 тысяч человек и более на 1 января 2011 года.
  26. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2013-05-16 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
  27. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Федеральная служба государственной статистики Росстат (2013).
  28. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. 2014-08-02 тикшерелгән.
  29. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. 2015-08-06 тикшерелгән.
  30. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (2018-10-05). әлеге чыганактан 2021-05-08 архивланды. 2021-05-15 тикшерелгән.
  31. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017-07-31). әлеге чыганактан 2017-07-31 архивланды. 2017-07-31 тикшерелгән.
  32. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. әлеге чыганактан 2018-07-26 архивланды. 2018-07-25 тикшерелгән.
  33. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года.
  34. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года.
  35. ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более (XLSX). 2022-09-01 тикшерелгән.
  36. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) (2023-08-18). 2023-08-23 тикшерелгән.
  37. ↑ https://www.bitterfeld-wolfen.de/de/wisl_s-cms/_redaktionell/38/Partnerstaedte_partner_cities_/147/Dzershinsk.html
  38. ↑ http://grodno.gov.by/ru/main.aspx?guid=2081
  39. ↑ http://info.druskininkai.lt/new/lt/apie-druskininkus/faktai-apie-druskininkus/bendra-informacija
  40. ↑ http://admdzr.ru/ru/informaciya/gorod/o-gorode/goroda-pobratimyi.html
  41. ↑ 41,0 41,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2014-02-08 
  42. ↑ Указ о присвоении почётного звания «Город трудовой доблести».
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 http://www.mojgorod.ru/nizhegor_obl/pavlovo/index.html
  44. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  45. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  46. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  47. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  48. ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  49. ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-02-08 
  50. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-02-08 
  51. ↑ Десять самых экологически неблагополучных мест нашей планеты
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Дзержинск_(Россия)&oldid=3628693