Аяппа

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Аяппа latin yazuında])
Айяппаның комнан ясалган поты.

Айяппа (ингл. Ayyappa) — Һинд дине локаль Ходае, хатын-кыз кыяфәте алган Вишнуның Шива Ходаеннан улы. Пураналар буенча Вишну хатын-кыз мәхлукаты Мохини кыяфәтен алган, аңа Шива Ходае гашыйк булган.[1]. Кешеләр тарафыннан тәрбияләнгән булган, маһир сунарчы буларак ат казанган, вәхши хайваннарны тыючы һәм усал шәйтаннарны җиңүче.

Айяппа табынучылары өчен универсаль Илаһ (Параматма) булып тора, ул берлекнең һәм гармониянең символы булып тора.[2]. Шулай ук ул Харихаран, Айянар һәм Маниканта исемнәре астында мәгълүм; соңгы исемне аңа риваять буенча аны тәрбияләгән Керала патшасы биргән.[3]. Кагыйдә буларак ул муенында асыл таш белән йог позасында утыручы яшүсмер буларак сурәтләнә. Риваять буенча ул целибат кабул иткән. Амара-кошаның кайбер аңлатулары буенча, Айяппа Будда дип саналырга мөмкин.[4].

Айяппа культы беренче чиратта илнең көньягында, Керала штатында таралган.[5]. XX гасырда бу Илаһка табынучылар саны шактый үскән, бу Һиндстанның көньягында транспорт сферасы халәте яхшыруына этәргән.[6]. Айяппаның иң эре гыйбадәтханәсе Сабарималада, Кералада урнашкан,[7], аңа ел саен 30 миллионнан артык дини сәфәр кылучылар килә, бу аны дөньяда иң зур дини сәфәр кылу урыны итә.[8]. Гыйбадәтханәгә баручы дини сәфәр кылучылар кагыйдә буларак кара һәм зәңгәр төстәге махсус зәгъферан дхотиларга киенгән.[9]. Турыдан-туры Айяппага багышланган гыйбадәтханә Патанамтитта шәһәрендә 1937 елда (биредәге династиясенең идарәсенең 377 елында) төзелгән булган.[10]. Бу гыйбадәтханәгә зиярәт кылганда каста аермаларын исәпкә алмаска кабул ителгән. Айяппага табыну шулай ук Тамилнад штатында таралган.[11].

Шулай ук карарга мөмкин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ Jones, Constance (2007). Encyclopedia of Hinduism. New York: Infobase Publishing. pp. 58. ISBN 0-8160-5458-4. https://books.google.com/books?id=hZET2sSUVsgC&pg=PA58&dq=Lord+Ayyappan#v=onepage&q=Lord%20Ayyappan&f=false. 
  2. ↑ Tadeusz Herrman: Ajjappan. W: Słownik mitologii hinduskiej. Ługowski A.(red.nauk.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1994, s. 21—22, seria: Świat Orientu. ISBN 8386483202.
  3. ↑ പി.ഒ., പുരുഷോത്തമൻ (2006). ബുദ്ധന്റെ കാല്പാടുകൾ-പഠനം. കേരളം: പ്രൊഫ. വി. ലൈല. ISBN 81-240-1640-2. 
  4. ↑ വാലത്ത്, വി.വി.കെ. (1991). കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ എറണാകുളം ജില്ല. തൃശ്ശൂർ: കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി. ISBN 81-7690-105-9. 
  5. ↑ Introduction to Temples of Kerala 2012 елның 23 апрель көнендә архивланган.
  6. ↑ Local Deities India
  7. ↑ കെ., ശിവശങ്കരൻ നായർ (in മലയാളം). വേണാടിന്റെ പരിണാമം (2005 ed.). കോട്ടയം: കറന്റ് ബുക്സ്. pp. 238. ISBN 81-240-1513-9. "എസ്.ഗുപ്തൻ നായർ. ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ അവതാരികയിൽ" 
  8. ↑ Safety Manual for Sabarimala prepared (June 23, 2011). 13 июль 2011 тикшерелде. 2016 елның 4 март көнендә архивланган. архив күчермәсе, archived from the original on 2016-03-04, retrieved 2019-08-21 
  9. ↑ CountryStudies Local Deities India
  10. ↑ Panayamchery Sree Dharmasastha Temple 2014 елның 11 ноябрь көнендә архивланган.
  11. ↑ Ayyappa Shrines in Tamil Nadu (68). әлеге чыганактан 2014-06-18 архивланды. 2014-11-11 тикшерелгән.

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Аяппа&oldid=4109422