Вишну Николо мөһере

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Вишну Николо мөһере latin yazuında])

Вишну Николо Мөһере Гандһара төбәгеннән безнең эраның 4-енче гасыры белән даталанган (1,4 дюймга 1,05 дюйм) "нәзек уеп ясалган" овал агат мөһере. 1892 елдан бирле ул Британия Музеенда булган.[1] Мөһер дүрт куллы Илаһка, мөгаен Вишнуны яки Васудевага табына торган патша тугърыны сурәтли[2] Илаһ Вишнуның классик атрибутларын: гада чукмарын, чакра дискын, тәгәрмәчен һәм лотосны тота.[3][4][1] Табынучының аяклары янында ике сызыклы язма һәм монограмма бар.[1] Британия Музее язманы Бактрия телендә дип тасвирлый һәм шулай дип транслитерацияли: "(1) saso reo iastoo (2) algo",: "Сас-ре(в) табыну җитәкчесе (?)" дип тәрҗемә ителә.[1] Ул шул вакытта Британия Һиндстанының Төньяк-Көнбатыш Провинциясендә, хәзер Пакистанның Хайбер Пахтунхвада табылган булган.[1]

Интерпретацияләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Мөһер турында беренче мәртәбә Александр Каннингһэм Нумизматик Хроника игълан иткән.[3][5] Каннингһэм чәч алынганы охшашлыгына нигезләнеп тугърыда безнең эрага кадәр якынча 140-180 елларда хөкем иткән Кушан императоры Һувишканы кергән.[4] Хәзерге вакытка якынрак Роман Гһиршман мөһердә текст Кушан язмасында һәм өч төп Һинд дине Илаһын:

"Миһираны, Вишнуны, Шиваны" искә ала.

Хәзерге заманга якынрак интерпретация атрибутлары соңрак ореолга өстәп Вишну иконографиясендә янә кулланылган иртә Илаһ - Васудэва икәнен фараз итә.[6][7] Соңрак өйрәнү шулай ук тугърыны Һувишка белән түгел, ә Һуна патшасы белән идентификацияли.[5][4] Тугъры шулай ук Кушано-Сасанид яки Кидарит патшазадәсе булырга мөмкин булган.[8] Мөһер шулай ук безнең эраның 500 елында агымда булган өч Илаһның Сурья (“Кояш” мәгънәсендә Миһира өчен башка исем), Вишну һәм Шиваның композит культын фараз итәргә мөмкинчелек бирә.[5] Шулай да, 2019 елда Британия Музее язманың башка укылуын бирә.[1]

Билгеләмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 British Museum page
  2. ↑ "A much better known «syncretistic» image is the one depicted on a well-known «nicolo» seal (....) Ghirshman thought of a composite deity (Mihira-Visnu-Siva, Ibidem: 55-58), although an identification with the god Vasudeva is perhaps more likely (Mitterwallner 1986: 10)" (1996) «Silk Road Art and Archaeology: Journal of the Institute of Silk Road Studies, Kamakura» (en).
  3. ↑ 3,0 3,1 1893 Numismatic Chonicle p.126
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Śaivāgamas: A Study in the Socio-economic Ideas and Institutions of Kashmir (200 B.C. to A.D. 700) V. N. Drabu, Indus Publishing, 1990 p.201
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Buddhism in Central Asia, by Baij Nath Puri, Motilal Banarsidass Publ., 1987, p.131-132
  6. ↑ "A much better known «syncretistic» image is the one depicted on a well-known «nicolo» seal (....) Ghirshman thought of a composite deity (Mihira-Visnu-Siva, Ibidem: 55-58), although an identification with the god Vasudeva is perhaps more likely (Mitterwallner 1986: 10)" (1996) «Silk Road Art and Archaeology: Journal of the Institute of Silk Road Studies, Kamakura» (en).
  7. ↑ For English summary, see page 80 Schmid, Charlotte (1997). Les Vaikuṇṭha gupta de Mathura : Viṣṇu ou Kṛṣṇa?. pp. 60–88. https://www.persee.fr/doc/arasi_0004-3958_1997_num_52_1_1401. 
  8. ↑ (2007) «South Asia Bulletin: Volume 27, Issue 2». South Asia Bulletin. “A seal inscribed in Bactrian , fourth to fifth century AD , shows a Kushano - Sasanian or Kidarite official worshipping Vishnu : Pierfrancesco Callieri , Seals and Sealings from the North - West of the Indian Subcontinent and Afghanistan.”

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дәвам итеп укырга мөмкин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Callieri, Seals and Sealing, 1997, Naples (p. 190)
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Вишну_Николо_мөһере&oldid=3523413