Дурян Петрос
| көнбатыш әрм. Պետրոս Դուրեան | |
 | |
| Җенес | ир-ат[1][2] |
|---|---|
| Ватандашлык |
.svg){kind=small} Госман империясе |
| Тугандагы исем | көнбатыш әрм. Պետրոս Զըմպայեան |
| Туу датасы | 20 май (1 июнь) 1851[3][4] |
| Туу урыны | Ускүдар, Истанбул[d], Госман империясе[3][4] |
| Үлем датасы | 21 гыйнвар (2 февраль) 1872[3][4] (20 яшь) |
| Үлем урыны | Истанбул[d], Госман империясе[3][4] |
| Үлем төре | табигый үлем[d] |
| Үлем сәбәбе | туберкулез |
| Җирләнгән урыны | Комитас исемендәге пантеон[d] |
 | |
| Кардәш | Егише Дурян[d] |
| Язма әсәрләр теле | көнбатыш әрмән теле[d] |
| Һөнәр төре | шагыйрь, драматург, актёр, тәрҗемәче, театр актеры, драматург, язучы |
| Әлма-матер | Училище Ускюдара[d][3] |
| Укытучылары | Акоп Паронян[d] |
| Сәламәтлек торышы | туберкулез |
| Commons Creator бите | Petros Dourian |
 Дурян Петрос Викиҗыентыкта | |
Петро́с Абраами́ Дуря́н (әрм. Պետրոս Աբրահամի Դուրեան, настоящая фамилия Змбая́н (әрм. Զըմպայեան); 20 май 1851 — 21 гыйнвар 1872) — билгеле әрмән шагыйре.
Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Петрос Дурян 1851 елда Константинопольдә, Скютар районында, ярлы тимерче гаиләсендә туа. Алты яшендә Скютар училищесына укырга керә, аны 1867 елда тәмамлый. Уналты яшендә ярлы гаиләгә ярдәм итү өчен эшкә урнашырга омтыла. Башта Петрос фармацевт студенты, аннары секретарь һәм өйдә укытучысы булып эшли. Ләкин бу аның хыялы түгел иде. Петрос шагыйрь булырга һәм бары тик шигърият белән генә шөгыльләнергә, шигырьләр язарга һәм танылган булырга хыяллана. Мәктәптә дә ул әдәбият белән генә кызыксына, һәм ул гомеренең ахырына кадәр шигырь язарга тели. Ул үз тормышын театр белән бәйләгән вакытта, аның хыялы тормышка ашты диярлек. Тик театрда да ул үзен ялгыз кебек тойды. Хәер, театр начар кәеф алып килсә дә. Ул пьесалар яза һәм кайвакыт үзе дә сәхнәгә чыга.
1871 елда шагыйрьнең туберкулезның беренче симптомнары барлыкка килә. Башта ул авыруга игътибар итми һәм әсәрләрен язуны дәвам итә, ләкин авыру аны сындырды. Гомеренең соңгы елында ул түшәктә ятты. 1872 елның 21 гыйнвар төнендә шагыйрь вафат була.
Әсәрләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Петрос Дурян әсәрләре исемлеге зур түгел. Үзеннән соң ул түбәндәге шигырьләр калдырды:
- «Күл»
- «Ропоты»
- «Ул»
- «Минем тынычлык»
- «Минем үлем»
- «Миңа әйтәләр»
- «Хатын-кыз»
Тарихи трагедияләр:
- «Арташес Миродержец»
- «Чёрные земли»
- «Взятие Ани, столицы Армении»
- «Падение династии Аршакидов».
Шулай ук хәзерге заманнан социоль драма:
- «Театр, или отверженные».
Библиография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Армянская муза. — М.: Типо-литогр. Т-ва И. Н. Кушнерев и Ко, 1907.
- Петрос Дурян
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- «Массовка» министра-биолога и мучения Дуряна(үле сылтама)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Record #15096512 // VIAF — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Әрмән совет энциклопедиясе / мөхәррир Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Армянская краткая энциклопедия — 1990.