İmpuls

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/İmpuls latin yazuında])
(Импульс битеннән юнәлтелде)
İmpuls saqlanuı misalı

İmpuls (xäräkät miqdarı) - vektor fizik zurlığı, cisem mexanik xäräkäteneñ miqdarı bulıp tora.

Klassik mexanikada impuls cisemneñ massası häm anıñ tizlege tapqırçığışına tigez, impuls yünäleşe tizlek vektorınıñ yünäleşenä täñgäl kilä.

.

Ğomumi oçraqta impuls Nöter teoremasınnan alına:

İmpuls - mexanik sistemanıñ xäräkäte additiv integralı bulıp tora, Nöter teoreması buyınça impuls fundamental' simmetriäse - fäza berişlelegenä turı kilä.

Nyuton mexanikası[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Tigez massalı cisemnärneñ sığılmalı bäreleşe
Tigezsez massalı cisemnärneñ sığılmalı bäreleşe

Klassik mexanikada impuls:

İntegral' küreneş

Ägär sistemağa tışqı köçlär tä'sir itmäsä, sistema impulsı saqlana:

. (*)

Bäreleşlärdä impulslar almasuı sığılmalı bäreleşlärdä häm sığılmasız bäreleşlärdä törleçä bara.

Relätivistik mexanika[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

3-ülçäneşle impuls:

Yomıq sistemada, tışqı köçlär bulmağanda impuls saqlana.

4-ülçäneşle impuls:

Energiä häm impuls nisbäte:

Ğomumi impuls[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Teoretik mexanikada ğomumi impuls tizlek buyınça Lagranjiannıñ çığarılmasına tigez:

Lagranjian

,

şuña kürä

Ğomumi impuls elektromagnit qırında[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

biredä - vektor potentsialı

Elektromagnit qırınıñ impulsı[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

İmpuls kvant mexanikasında[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Kvant mexanikasında impuls operatorı kertelä:

Hamiltonian:

De Broyl dulqınnarı[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

De Broyl tigezlämäse buyınça:

biredä - De Broyl dulqını ozınlığı

Ädäbiät[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Арнольд В. И. Математические методы классической механики. — 5-е изд., стереотипное. — М.: Едиториал УРСС, 2003. — 416 с. — 1500 экз. — ISBN 5-354-00341-5
  • Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Механика. — Издание 4-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 215 с. — («Теоретическая физика», том I). — ISBN 5-02-013850-9
  • Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7
  • Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Издание 4-е. — М.: Физматлит, 2002. — Т. I. Механика. — 792 с. — ISBN 5-9221-0225-7