Лисичка һәм Чайка

Лисичка һәм Чайка — ул совет космонавт-этләре.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1960 елның 28 июлендә СССРда Байконур космодромыннан яңа типтагы Восток 1к no 1 Ракета-ташучысы Спутник-5-1 космик корабы белән очырыла, анда Лисичка һәм Чайка этләре була. 19 секундтан соң Ракета-ташучының беренче баскычының Г блогы җимерелә, нәтиҗәдә ул җиргә төшә һәм 38 нче секундта шартлый. Этләр үлде.

Бу очрактан соң конструкторлар космонавтларны авария хәленнән коткару системасын очыш вакытында гына түгел, ә аңа әзерлек һәм старт этапларында да эшләргә карар итәләр. Лисичка белән Чайканың үлеме мондый системаны үстерүгә этәргеч биргән, һәм бу аларның кешелек алдындагы казанышы. Бу этләргә дүрт совет космонавты Василий Лазарев, Олег Макаров, Владимир Титов һәм Геннадий Стрекалов үз гомерләре белән бурычлы. Беренче икесен (Союз-18-1) соңрак төзелгән система 192 километр биеклектә йөртүченең өченче баскычы эшләмәгәч коткара, ә калган икесен (Союз Т-10-1) ракета шартлагач, стартта коткараref>Дорога в космос — гибель Лисички и Чайки. әлеге чыганактан 2015-04-02 архивланды. 2015-02-28 тикшерелгән.</ref>.

Кызык, замандашлары кызыл төлке С. П. Королевның яраткан хайваны булган дип билгеләп үтәләр. Конструктор Борис Евсеевич Черток сөйләве буенча:

Ягымлы кызыл Лисичка Королевка бик ошаган. МИКта (монтаж-сынау комплексы) медиклар аны төшерелә торган аппаратның катапультируемый капсуласында сынап карарга әзерләнәләр. Инженер Шевелев белән без катапультның «эт» контейнерының һәм төшерелә торган аппаратның электр схемаларын берләштерү буенча чираттагы искәрмәне тикшердек. Лисичка безнең бәхәсләргә һәм гомуми сынау тәртипсезлегенә бөтенләй җавап бирмәде. Патшалар Килде. Мин доклад ясарга җыендым, ләкин ул, табиблардан сорамыйча, Лисичкане кулларына алды. Ул аңа ышаныч белән ябышты. С. П. Королев этне сак кына сыйпады һәм, тирә-юньдәгеләрдән оялмастан, әйтте: «Мин синең кайтуыңны бик телим». Патшаның йөзе гадәти булмаган моңсу иде. Ул аны тагын берничә секундка тотып тора, аннары Ак халатлы кешегә тапшыра һәм, артына карамыйча, әкрен генә МИКның шау-шулы залына керә.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Жихаренко В. [epizodsspace.no-ip.org/bibl/murzilka/1961/7/deti-strelki.jpg Это Стрелкины дети] // Мурзилка : Детский журнал. — 1961. — № 7. — С. 16.
Голованов Ярослав Кириллович. Лайка // Космонавт № 1. — М.: Известия, 1986. — С. 152—160.
Сисакян Н. М., Парин В. В., Черниговский В. Н., Яздовский В. И. Некоторые проблемы изучения и освоения космического пространства // Проблемы космической биологии. — М.: АН СССР, 1962. — Т. 1. — С. 5—16.
Шашков B.C., Антипов В. В., Раушенбах М. О. и др. Влияние факторов космического полета на уровень серотонина в крови животных // Проблемы космической биологии. — М.: АН СССР, 1962. — Т. 1. — С. 258—264.
Яздовский В. И. На тропах Вселенной. — Москва ГНИИИА и КМ, 1990. — Рукопись p.
Уманский Семён Петрович (под редакцией Ю. Н. Коптева). Геофизические ракеты. Космодром Капустин Яр // Ракеты-носители. Космодромы. — М.: Рестарт+, 2001. — С. 34, 122. — ISBN 5-94141-002-6.
Герд М. А. Реакции и поведение собак в экстремальных условиях. — М.: Наука, 1976. — 136 с.
Стивен Уокер. Первый. Новая история Гагарина и космической гонки = Stephen Walker. Beyond: The Astonishing Story of the First Human to Leave Our Planet and Journey into Space. — М.: Альпина нон-фикшн, 2024. — С. 578. — ISBN 978-5-00139-664-2.

Бу мәкалә тулысынча яки өлешчә төп нөсхәсе Рус Википедиясендәге «Лисичка и Чайка» мәкаләсе нигезендә ясалды.
Авторлар исемлеген төп мәкаләнең үзгәртүләр тарихы битеннән карый аласыз.