Алеут утраулары: юрамалар арасында аерма
к clean up using AWB Тамга: кире кагылган |
edit reverted due to Википедия:Администратор вазыйфасыннан азат итү:Marat-avgust—IanraBot Тамга: кире кайтару |
||
Юл номеры - 2: | Юл номеры - 2: | ||
| Исем = Алеут утраулары |
| Исем = Алеут утраулары |
||
| Милли исем= en/Aleutian Islands |
| Милли исем= en/Aleutian Islands |
||
| Ил = |
| Ил = АКШ |
||
|Төбәк = Әләскә |
|Төбәк = Әләскә |
||
| |
| Акватория = Тын океан |
||
|Координатлар = 52/5/49/N/173/30/2/W |
|Координатлар = 52/5/49/N/173/30/2/W |
||
|CoordScale = |
|CoordScale = |
||
Юл номеры - 14: | Юл номеры - 14: | ||
|Банисәп елы = 2000 |
|Банисәп елы = 2000 |
||
| Сурәт = North-Pacific-air-routes.png |
| Сурәт = North-Pacific-air-routes.png |
||
}}'''Алеут утраулары''' ({{lang-ru|Алеутские острова}}, {{lang-en|Aleutian Islands}}) — [[Тын океан]]ның төньякгында, [[Әләскә ярымутравы]]ннан көньякка 1740 километрга дуга шәкелендә сузылган архипелаг. [[ |
}}'''Алеут утраулары''' ({{lang-ru|Алеутские острова}}, {{lang-en|Aleutian Islands}}) — [[Тын океан]]ның төньякгында, [[Әләскә ярымутравы]]ннан көньякка 1740 километрга дуга шәкелендә сузылган архипелаг. [[АКШ]]ның Әләскә штатына карый. Утрауларда АКШ хәрби базалар бар. |
||
== |
== География == |
||
110 утрау һәм күп [[кыя]]лардан гыйбарәт. [[Беринг диңгезе]]н көньяктан урап тора. Мәйданы — 37,8 мең км². Халык саны 8 162 кеше (2000). 25 гамәлдәге {{comment|[[янартау]]|вулкан}} бар, шуларның иң биеге — Шишалдин янартавы (2860 м). [[Җир тетрәү]]ләр еш булалар. |
110 утрау һәм күп [[кыя]]лардан гыйбарәт. [[Беринг диңгезе]]н көньяктан урап тора. Мәйданы — 37,8 мең км². Халык саны 8 162 кеше (2000). 25 гамәлдәге {{comment|[[янартау]]|вулкан}} бар, шуларның иң биеге — Шишалдин янартавы (2860 м). [[Җир тетрәү]]ләр еш булалар. |
||
=== Климат === |
=== Климат === |
||
Климаты — субарктик океан, [[кыш]] җылы, дымлы, көчле җилләр исәләр. [[Кар]] күп ява. Тау түбәләрен һәрвакыт кар каплап тора. Җәй салкынча, [[томан]]нар еш була. Иң суык ай — |
Климаты — субарктик океан, [[кыш]] җылы, дымлы, көчле җилләр исәләр. [[Кар]] күп ява. Тау түбәләрен һәрвакыт кар каплап тора. Җәй салкынча, [[томан]]нар еш була. Иң суык ай — февральның уртача температурасы —1,4°, кайвакыт —10, 15° кадәр суык була. Августның уртача температурасы +11,9°. Еллык явымнар саны — 1500 мм. |
||
Үсемлекләр — нигездә үләннәр һәм куаклыклар; туфраклары |
Үсемлекләр — нигездә үләннәр һәм куаклыклар; туфраклары субполяр, кәсле-торфлы һәм таулы-тундра. |
||
Энг йирик аҳоли пункти — Адак. Аҳолиси балиқ, денгиз ҳайвонларини овлаш б-н шуғулланади. |
Энг йирик аҳоли пункти — Адак. Аҳолиси балиқ, денгиз ҳайвонларини овлаш б-н шуғулланади. |
||
== Тарих == |
== Тарих == |
||
Алеут утраулары 18 гасыр уртасында [[Русия империясе]]нә кушылган. 1867 елда [[Александр II]] Алеут утрауларын Әләскә белән бергә [[ |
Алеут утраулары 18 гасыр уртасында [[Русия империясе]]нә кушылган. 1867 елда [[Александр II]] Алеут утрауларын Әләскә белән бергә [[АКШ]]ка сатып җибәргән. |
||
1942 елда утрауларның көнбатыш өлеше японнар тарафыннан басып алынган; 1943 елда аны американ-канад десанты бәреп чыгарган. |
1942 елда утрауларның көнбатыш өлеше японнар тарафыннан басып алынган; 1943 елда аны американ-канад десанты бәреп чыгарган. |
||
<gallery align="center" widths="215px"> |
<gallery align="center" widths="215px"> |
3 гый 2021, 14:59 юрамасы
Алеут утраулары ингл. Aleutian Islands | |
Акватория | Тын океан |
Утраулар саны | 110 |
Иң эре утрау | Унимак |
Гомуми мәйдан | 37 800 км² |
Иң биек ноктасы | 2857 м |
Ил | АКШ |
Беренче дәрәҗә АБ | Әләскә |
Халык саны | 8162 кеше |
Халык тыгызлыгы | 0,216 кеше/км² |
Алеут утраулары Викиҗыентыкта |
Алеут утраулары (рус. Алеутские острова, ингл. Aleutian Islands) — Тын океанның төньякгында, Әләскә ярымутравыннан көньякка 1740 километрга дуга шәкелендә сузылган архипелаг. АКШның Әләскә штатына карый. Утрауларда АКШ хәрби базалар бар.
География
110 утрау һәм күп кыялардан гыйбарәт. Беринг диңгезен көньяктан урап тора. Мәйданы — 37,8 мең км². Халык саны 8 162 кеше (2000). 25 гамәлдәге янартау бар, шуларның иң биеге — Шишалдин янартавы (2860 м). Җир тетрәүләр еш булалар.
Климат
Климаты — субарктик океан, кыш җылы, дымлы, көчле җилләр исәләр. Кар күп ява. Тау түбәләрен һәрвакыт кар каплап тора. Җәй салкынча, томаннар еш була. Иң суык ай — февральның уртача температурасы —1,4°, кайвакыт —10, 15° кадәр суык була. Августның уртача температурасы +11,9°. Еллык явымнар саны — 1500 мм.
Үсемлекләр — нигездә үләннәр һәм куаклыклар; туфраклары субполяр, кәсле-торфлы һәм таулы-тундра.
Энг йирик аҳоли пункти — Адак. Аҳолиси балиқ, денгиз ҳайвонларини овлаш б-н шуғулланади.
Тарих
Алеут утраулары 18 гасыр уртасында Русия империясенә кушылган. 1867 елда Александр II Алеут утрауларын Әләскә белән бергә АКШка сатып җибәргән. 1942 елда утрауларның көнбатыш өлеше японнар тарафыннан басып алынган; 1943 елда аны американ-канад десанты бәреп чыгарган.
-
Уналаска утравында
-
Атка утравында
Тышкы сылтамалар
Искәрмәләр
- ↑ Bergsland, K. (1994). Aleut Dictionary. Fairbanks: Alaska Native Language Center.