Науру теле
Науру теле (dorerin Naoero) ул Науру Утрау-дәүләтендә якынча 6000 кеше тарафыннан сөйләшелә торган Австронезия теле. Аның башка Микронезия телләре белән нинди бәйләнештә булуы яхшы аңлашылмый.
Делапортның Науру сүзлеге[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1907 елда Филип Делапорт үзенең кесә Алман-Науру сүзлеген нәшер иткән. Сүзлек кечкенә (10,5 * 14 см), 65 бите сүзлеккә багышланган һәм тагын бер унике бите Алман теле әлифбасы тәртибендә булган гыйбарәләргә багышланган. Якынча 1650 Алман сүзе Науру телендә бирелгән, еш гыйбарәләр яки синоним формалар белән. Тәрҗемәләрдә 1300 "уникаль" Науру теле формалары бар, гыйбарәләрдә булганнарын барысын да кертеп, диакритик билгеләр куелмаган. Кулланылган акцент билгеләре киң таралмаган; бары тик бер акцент билгесе (тильда) хәзер кулланылышта.
Гыйбарәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Науру телендә | Татарча |
|---|---|
| anũbũmin | төн |
| aran | көн |
| ebagadugu | баба |
| (E)kamawir Omo | сәлам |
| ebõk | су |
| Firmament | Җир; күк сферасы |
| Gott | Ходай |
| ianweron | күк |
| iaõ | яктылык |
| iow | тынычлык |
| itũr | караңгылык |
| õawin | башлану |
| Tarawong (ka) | сау булыгыз |
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- "Nauru Grammar", by Alois Kayser compiled (1936); distributed by the German embassy 1993, ISBN 0-646-12854-X
- Nathan, Geoffrey S. (1974), "Nauruan in the Austronesian Language Family", Oceanic Linguistics, University of Hawai'i Press, 12 (1/2): 479–501, doi:10.2307/3622864, JSTOR 3622864