Челтәркатлау гемангиобластомасы

Челтәркатлау гемангиобластомасы — кайвакыт башка патология белән бәйле булмаган, әмма солитар гемангиобластома белән 50% очракта һәм мультифокаль формалы Һиппель-Линдау белән барлык диярлек авыруларда булган сирәк күрүгә янаучы шеш (ВҺЛ) (24 бүлекне кара). ВҺЛ'да челтәркатлау шешләре өстен булу якынча 60% тәшкил итә. Челтәркатлау шешләре ясалуда мөһим роль тамырлы эндотелиаль үсеш факторына (VEGF) бирелә.

Гистология

Эре күбекле күзәнәкләр, мөгаен, гистиоцитлар, эндотелиаль күзәнәкләр һәм астроцитлар арасында урнашкан, капиллярларны хәтерләткән тамырлы юллар белән ясалган (рәс.15.39а). Шеш гадәттә эндофит, әмма челтәркатлауның тышкы катламнарында ясалучы экзофитлары да очрый.

Эндофит шеш

1. Күренешләре. Диагнозны кую вакытында ВҺЛ белән авыру яше (медиана — 18 яшь) ВҺЛ булмаган авырудан (медиана — 31 яшь) кимрәк. Шешне куркынычлык төркемен тикшергәндә яки челтәркатлау кубарылу симптомнары яки макуланың экссудатив үзгәрешләре барлыкка килү өчен ачыклап була.

2. Билгеләре

• Капилляр катлам дәрәҗәсендәге артериола һәм венула арасында зур булмаган төгәл чикләнгән кызыл оваль чыганаклар (рәс. 15.39б).

• Киңәйгән һәм бормалы тукландыручы артерия һәм китүче вена белән кызгылт-сары түгәрәк ясалу (рәс. 15.39в, г).

• Шеш күрү нервы башына тарала ала (рәс.15.39е).

• Үзеннән-үзе регрессиягә дучар була алган тукландыручы тамырларсыз ак төстәге фиброзлы шешләр.

3. ФАГ башлангыч фазада гиперфлюоресценцияне (рәс. 15.39д) һәм соңгы фазада сеңүне күрсәтә.

4. Өзлегүләр

• Шеш тирәли һәм/яки макула өлкәсендә экссудат ясалу (кара рәс. 15.39е).

• Кан саву һәм сеңү макуляр шешү һәм челтәркатлауның экссудатив кубарылу үсешенә китерә.

• Фиброз арканнар челтәркатлауның тракцион яки регматоген кубарылуына китерә ала.

• Витреаль кан савулар, икенчел глаукома һәм күз алмасының субатрофиясе.

Экзофит шеш

1. Экссудация һәм кан саву нәтиҗәсендә күрү югалту белән билгеләнә.

2. Билгеләре

• Киңәйгән тамырлар белән беркетелгән, төгәлсез чикләр белән плакоидлы юкстапапилляр ясалу.

• Челтәркатлау шешү, сүлле кубарылу, каты экссудатлар (рәс. 15.40а) һәм кан савулар — еш күренешләре (рәс. 15.40б).

3. ФАГ шеш гиперфлюоресценциясен һәм аның кан яки сүл белән каплануын күрсәтә (рәс. 15.40в).

Дәвалау

1. Симптомсыз юкстапапилляр гемангиомаларда күрсәтелми, чөнки алар күп еллар буе эшлексез кала ала һәм шулай ук күрү бозылуның югары ятроген куркынычлыгы өчен дә.

2. Лазерлы фотокоагуляция — кечкенә күләмдәге ясалуларда. Тукландыручы тамырларны бикләгәннән соң шешне түбән энергияле һәм дәвамлы импульслар белән коагуляциялиләр. Кабат тәэсир кирәк булырга мөмкин.

3. Криотерапия — зур ясалулар яки челтәркатлауның экссудатив кубарылуында. Бик кискен дәвалау вакытлыча, әмма челтәркатлауның таралган экссудатив кубарылуына китерә ала.

4. Брахитерапия — криотерапия өчен бик зур күләмдә булган ясалуларга.

5. Витреоретиналь хирургия — суырылмый торган гемофтальм, преретиналь фиброз яки челтәркатлауның тракцион кубарылуында. Кайбер очракларда шеш эндолазерлы фотокоагуляция белән юк ителә яки кисеп алына ала.

6. Башка ысуллар. Фотодинамик терапия — чиктәш тукымалар зарарлануын булдырмаска һәм тамырлы эндотелиаль үсеш факторы ингибиторларын кулланырга мөмкинлек бирә (VEGF). Бу ысулларны юкстапапилляр шешләрдә кулланырга кирәк, башка ысуллар белән аларны дәвалау һәрвакыт диярлек күрү начарлануына китерә.

Чыганаклар

• Джек Кански. Клиник офтальмология. Системалаштырылган караш. / редакторлар: Еричева В.П.. — 2009. — Б. 944. — ISBN 83-7609-034-8.