Cögrä
| Cögrä جگره | ||
| ||
|---|---|---|
| aña qädär: | Käbäk xan | |
| däwamçısı: | Cäbbär Birde | |
| Dine: | İslam | |
| Ülem: | 1427 yıl | |
Cögrä xan (Җөгрә хан, جگره)- Altın Urda xanı (1414-1416), elek Seber Olısı Çıñğı Tura xakime (1407-1413).
Cögrä xan Tuqa Timer näselennän çıqqan. J. Sabitov buyınça anıñ çığışı: Çıñğızxan - Cuçi - Tuqa Timer -Üz Timer - Abay - Meñğasır - Aqmul - Cögrä.
Tarix
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1404 yılda Aqsaq Timer ğäskäre belän Qıtayğa qarşı yawda qatnaşqan.
İohan Şiltberger buyınça İdegäy Cögräne Altın Urda täxetenä çaqırğan. Cögrä Görcistan, Şirwan, Därbänt aşa İdegäygä kilgän häm anıñ belän Seber yawında qatnaşqan.
Qayber çığanaqlar buyınça Cögrä İdegäy yärdämendä Seber täxenendä utırğan. Tuqtamış xan Çıñğı Tura yanında häläk bulğan häm Cögrä täxettä utırğan.
Qayber tarixçılar Cögrä xannı başqa şäxes Çıñğız oğlan belän tiñlilär.
1414 yılda İdegäy yärdämendä Cögrä Altın Urda täxetendä Tuqtamış xan ulı Käbäk xannı alıştırğan. Käbäk xan ciñelgännän soñ, anıñ bertuğanı Kärimbirde qüate nığayğan häm İdegäy Cögrä xan belän aña qarşı 2 yıl däwamında köräşkännär, Urdanıñ könbatış öleşen bireşkännär.
Cögrä xan isemennän Saray, Bolğar, Xaci-Tarxan, Azaq, Bäk-Bazar şähärlärendä täñkälär suğılğan (1414-1416).
Abd ar-Razzaq Samarqändi buyınça 1416 yılda Cögrä xan Cäbbär Birde tarafınnan bärep töşerelgän, Cögrä häläk bulğan.
Sabitov buyınça 1416 yılda Cögrä häm İdegäy arasında nizağ kilep çıqqan häm İdegäy başqa xannı täxetkä utırtqan, ä Cögrä ber olıs xäkime bulıp qalğan.
Läkin räsmi yurama buyınça Cäbbär Birde Altın Urda täxetendä utırğan.
| Elgäre: Käbäk xan |
Altın Urda xanı 1414-1416 |
Annarı: Cäbbär Birde
|
Ädäbiät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Равил Фәхретдинов. ТАТАР ХАЛКЫ ҺӘМ ТАТАРСТАН ТАРИХЫ.
- Мыськов Е. П. Политическая история Золотой Орды (1236—1313 гг.). — Волгоград: Издательство Волгоградского государственного университета, 2003. — 178 с. — 250 экз. — ISBN 5-85534-807-5
- Почекаев Р. Ю. Цари ордынские. Биографии ханов и правителей Золотой Орды. — СПб.: ЕВРАЗИЯ, 2010. — 408 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-91852-010-9
- Селезнёв Ю. В. Элита Золотой Орды. — Казань: Издательство «Фэн» АН РТ, 2009. — 232 с.
- Сабитов Ж. М. Генеалогия Торе. — Алма-Ата, 2008. — С. 52, 66. — 326 с. — 1,000 экз. — ISBN 9965-9416-2-9
- Абд-ар-раззак Самарканди Места восхода двух счастливых звёзд и места слияния двух морей // Сборник материалов, относящихся к истории Золотой Орды. — М., 1941.