Pinyin
Pinyin (qıtayça 拼音, pīnyīn; räsmi 汉语拼音, Hànyǔ pīnyīn) - Qıtay tele öçen latinläşterü sisteması. Qıtay Xalıq Cömhüriätendä pinyin räsmi statusqa iä.
2009 yıldan pinyin - Taywanda räsmi latin standartı bula.
Pinyin 1958 yılda qabul itkän.
1979 yıldan bötendönyada Qıtay isemnären transkriptsiä öçen qullanıla.
Standartlaştıru buyınça Xalıqara oyışma (ISO) pinnyinne - qıtay teleneñ latin transkriptsiäse bularaq xuplağan.
Pinyinda latin älifbasınıñ V xärefennän başqa barlıq xäreflär häm Ü-xärefe qullanıla.
Tawış neçkälegen (ton) bilgeläw öçen yul östendäge bilge qullanıla.
Xäreflär häm awazlar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]İrenle | Älwiülär | Retruflekslı | Tel urtalı | Tel artılı | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Şartlawlı | [p]
b б |
[pʰ]
p п |
[t]
d д |
[tʰ]
t т |
[k]
g г |
[kʰ]
k к | ||||
Borınlı | [m]
m м |
[n]
n н |
||||||||
Oyışmalı | [ts]
z з |
[tsʰ]
c ч |
[ʈʂ]
zh ж |
[ʈʂʰ]
ch ч |
[tɕ]
j җ |
[tɕʰ]
q ч |
||||
Örelmäle | [f]
f ф |
[s]
s с |
[ʂ]
sh ш |
[ɕ]
x с(ь) |
[x]
h | |||||
Aproksimant | [w]
w в /у / — |
[l]
l л |
[ɻ ~ ʐ]
r р |
[j]
y й/ — |
Tağın, "ng" xäreftözmäse, kirilik älifbasında "ң" dip bilgelänä. Mäsälän, "Xí Jìnpíng" kirill älifbasında "Си Җинпиң" булыр.
Tawış neçkälege
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Pinyin şulay uq yul östendäge bilge yärdämendä tawış neçkälegen yäki ton bieklegen kürsätä:
- Neçkä tawış
ā (ɑ̄) ē ī ō ū ǖ Ā Ē Ī Ō Ū Ǖ
- Kütärelüçe tawış
á (ɑ́) é í ó ú ǘ Á É Í Ó Ú Ǘ
- Tübän tawış
ǎ (ɑ̌) ě ǐ ǒ ǔ ǚ Ǎ Ě Ǐ Ǒ Ǔ Ǚ
- Töşüçe tawış
à (ɑ̀) è ì ò ù ǜ À È Ì Ò Ù Ǜ
- Neytral' tawış
a (ɑ) e i o u ü A E I O U Ü
Misal
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 媽|mā - äni
- 麻|má - kinder
- 馬|mǎ - at
- 罵|mà - tirgäw
- 嗎|·ma - soraw forması
Şulay uq qarağız
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- PinYin.info — a guide to the writing of Mandarin Chinese in romanization (İnglizçä)
- New Edition Hanyu Pinyin Syllable Table 2009 елның 24 гыйнвар көнендә архивланган. (кыт.)(İnglizçä)
- Little Pinyin App 1.0 online 2009 елның 6 июль көнендә архивланган.
- Pinyin табли́ца со звуком. Pinyin table with sound 2011 елның 6 гыйнвар көнендә архивланган.