Зурван исемле битнең чыганагын карау

{{УК}}
[[File:Leontocephaline at Ostia Antica by Franz Cumont.jpg|thumb|right|[[Остиа Антика]]да Митреумда Арслан Башлы Илаһ ([[Corpus Inscriptionum et Monumentorum Religionis Mithriacae|CIMRM]] 312)]]
'''Зурван''' (шулай ук '''Зерван''') ул [[Зәрдөштлек]]нең [[Зурванизм]] юнәлешендә барлыкка китерүче Илаһ. [[Вакыт]] һәм [[Мәңгелек]]нең [[шәхесләнеш]]е буларак ул [[Агура Мазда]]ның һәм аның дошманы [[Ангра Майнью]]ның әтисе дип саналган.<br/>
Исем [[Урта Фарсы теле]] ''zurwān'' (Вакыт) белән бәйле һәм [[Авеста теле]] ''zruvā'' (тамыры ''zruvan-'')-дан (Вакыт) алынган. Тартыкларга нигезләнгән язмалардан ''zrw(n)'' һәм ''zraovo'' дип яңгырап, Зурван шулай ук [[Согдлар]]да һәм [[Бактрлар]]да [[Иң Олы Ходай]] буларак табынылган.<br/>
3-енче гасырда бу исем [[Манихейлык]] тарафдарлары тарафыннан да кулланылган, әмма аларда ''Зурван'' Урта Фарсы теле исеме ''Abbā dəRabbūṯā'' ([[Арамей теле]]ндә: „Яктылыклар Атасы“) буларак яңгыраган.<br/> 

== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}

== Әдәбият ==
* L. Brisson: ''La figure de Chronos dans la théogonie orphique.'' In: D. Tiffeneau (Hrsg.): ''Mythes et représentations de temps.'' 1985, S. 37–55.
* S. Shaked: ''The Myth of Zurvan.'' In: I. Gruenewald u. a. (Hrsg.): ''Messiah and Christos.'' 1992, S. 219–240.
* David Ulansey: ''Die Ursprünge des Mithraskultes.'' Theiss, Stuttgart 1998.
* [[Geo Widengren]]: ''Der Zervanismus.'' In: ''Iranische Geisteswelt von den Anfängen bis zum Islam.'' Holle, Baden-Baden 1961, (Lizenzausgabe für den Bertelsmann Lesering) S. 77–108, insbesondere S. 83 f. (''Der Zeitgott und sein Mythos'').
* Robert C. Zaehner: ''Zurvan : a Zoroastrian dilemma.'' Clarendon Press, Oxford 1955.

== Сылтамалар ==
* [http://www.homepersian.org/religions/articles/zurvanism1.html Zurvânism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191107193243/http://www.homepersian.org/religions/articles/zurvanism1.html |date=2019-11-07 }}
[[Төркем:Зәрдөштлек]]
[[Төркем:Манихейлык]]
[[Төркем:Илаһлар]]