Самскара
Самска́ра яки санкхара (Санскрит телендә: संस्कार}}, saṃskāra)[1]; яки Пали телендә: सङ्खार, (IAST|saṅkhāra) — уяу булмаган рәвештә тәэсир. Сам — сумма һәм каара — барлыкка китерүче сүзләреннән барлыкка килгән. Турыдан-туры мәгънәдә «эшләүче тарафыннан кылынганның суммасы» дигәнне аңлата.
Һинд фәлсәфәсендә бу төшенчә акылда шәхси гамәлләр һәм тышкы шартлар тарафыннан калдырылган эзләр өчен кулланыла һәм киләчәктә ниндидер уңайлы очракта ул чагылырга мөмкин - хәттә киләсе тууда да. Шуңа күрә самскара элекке тормыш тәҗрибәсеннән һәм элекке туулардан һәвәслекләр һәм импульслар яралгыларын билгели, алар бу яки киләсе реинкарнацияләрдә үсәргә тиеш. Самскара гадәтне яки хәзергегән үткәннең тәэсире булып тора («үткәннең миңнәре»), ул рефлекс, автоматизм, һәм шулай ук халәт шаблоны булып тора.
Охшаш самскаралар җыелу нәтиҗәсендә васаналар формалаша, алар үз чиратында акыл тирбәнешен (вритти) барлыкка китерәләр. Акыл тирбәнеше теләкләргә китерә, ә теләкләр гамәлләргә китерә.
Самскара — карма саклау урыны. Патанджали («Йога-сутралар») буенча, самскарага мөрәҗәгать медитация вакытында сизем хәтере аша мөмкин. Патанджали карма ничек хасил булганын һәм аннан ничек арынырга икәнен тәфсилләп аңлата.