İzospin

Barion oktetı: u,d,s kvarklar kombinatsiäse izospin-spin-qorğı fäzasında törle barionnarnı buldıra (spin-1/2)

İzospin yäki izotopik spin — adronnarnıñ eçke sıyfatlamaları - kvant sannarınıñ berse, adronnarnıñ qorğı xalätläre sanın bilgeli.

Mäsälän, proton häm neytron (nuklonnar) izospinnıñ tigez absolüt zurlığına iä, läkin izospinnıñ törle proyektsiäse zurlığına iä. Ul - köçle tä'sir iteşüneñ izotopik invariantlığı üzlegen bilgeli.

Köçle tä'sir iteşüneñ qaraşı buyınça proton häm neytron bertigez kisäkçeklär, häm bütän üzlekläre bik yaqın bula. Şuña kürä härber nuklon 1/2 izospinğa iä, tik izo-fäzada ike proektsiäse bar.

İzospin proyektsiäse I_z 1/2 tigez bulğan oçraqta, nuklon protonğa äylänä, ä -1/2 bulğan oçraqta, nuklon neytronğa äylänä. (Ul kileşü elementar kisäkçälär fizikasında qabul itelgän, atom-töş fizkasında kire sannar - neytron +1/2).

1932 yılda Werner Heyzenberg izospin töşençäsen kertä.

Nuklonnar izodubletı (I=1/2) - proton häm neytron (I_z=±1/2).

Pionnar izotripletı , $\pi ^{+},\,\pi ^{0},\,\pi ^{-}$, I=1, proekt. +1, 0, −1 .

Köçle tä'sir uteşüdä izospin saqlana.

Sıltamalar

• Ферми Э. Лекции о пи-мезонах и нуклонах. — М.: ИЛ, 1956. — 108 с.
• Широков Ю. М., Юдин Н. П. Ядерная физика. — М.: Наука, 1980. — 727 с.