Älifba: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

Кертелгән

28 окт 2020, 02:31 юрамасы


Dɵnyə əlifba tarixı
Urta Baqır Çorı əlifbası m.k. 19. ƣasır. Berençe Keldani əlifbası m.k. 14. ƣasır. Ugarit əlifbası m.k. 13. ƣasır Finiki əlifbası m.k. 11. ƣasır İbrani əlifbası m.k. 9. ƣasır Şumer əlifası m.k. 6. ƣasır Aramey əlifbası m.k. 9. ƣasır İbraniy əlifbası m.k. 3. ƣasır Pehlewi əlifbası 224 ƣərəp əlifbası 4. ƣasır Grek əlifbası 8. ƣasır Glagolitsa 862 Kiril əlifbası 10. ƣasır Eski İtalik əlifbası m.k. 8. ƣasır Latin əlifbası m.k.7. ƣasır Run yazuı 2. ƣasır

əlifba hər telneꞑ awazlarına turı kilgən xəreflər tezemeder. "əlifba" süze ƣərəp teleneꞑ berençe ike xərefe isemennən oyışqan.

Tatar teleneꞑ xəzerge waqıtta berniçə əlifbası bar: 1. Rəsmi bularaq qullanışta bulƣanı - Kiril əlifbası. 2. 2000. yıllar başında kertelə başlanƣan, ləkin soꞑraq Rəsəy xɵküməte tarafınnan tıyılƣan Yaꞑalif.

Yazu bilgeləre buyınça tellər ike tɵrgə bülenə: tawışçıl tellər (fonetik tellər) həm ideogramlı tellər. Tawışçıl tellərdə hər ayırım bilgeneꞑ aꞑlamı bulmıy, ul berər awaznı ƣına belderə həm aꞑlamnı başqa xəreflər belən bergə kilgəndə genə qazana. İdeogramlı tellərdə ƣədəttə hər bilge berər əyberne aꞑlata, qayber əyberlər ike yə kübrək bilge belən belderelə (ürnəge: Yapon tele).

ɵlkələrdə qullanıla torƣan əlifbalar

əlifbalar : Latin əlifbası , Kiril əlifbası , Latin da Kiril əlifbaları , Yunan əlifbası , Gɵrci həm ərmən əlifbaları
Abyatlar: ƣərəp əlifbası , ƣərəp həm Latin əlifbaları , Yəhüd həm ƣərəp əlifbaları
Abugidalar: Tunyak Indik , Kunyak Indik , Thaana , Efiopik , Efiopik hem Arep
Logografik+eyikli: Saf logografik , Bootalgan logografik hem eyikli , Elifba-beyli eyikli de ciklengen dereyede logografik Elifba-beyli eyikli

Monı da qaraƣız

Şakircan Tahiri

	Tel порталы
	Tel beleme порталы

ja:アルファベット yv:Alfabèt

@@ Юл номеры - 2: / Юл номеры - 2: @@
 |+ align=bottom style="text-align:right;" |
 |-
-! style="font-weight:normal;" | Dönyä älifba tarixı<br />
+! style="font-weight:normal;" | Dɵnyə əlifba tarixı<br />
 |-
 |
-[[Urta Baqır Çorı älifbası]] m.k. 19. ğasır.
+[[Urta Baqır Çorı əlifbası]] m.k. 19. ƣasır.
-[[Berençe Keldani älifbası]] m.k. 14. ğasır.
+[[Berençe Keldani əlifbası]] m.k. 14. ƣasır.
-* [[Ugarit älifbası]] m.k. 13. ğasır
+* [[Ugarit əlifbası]] m.k. 13. ƣasır
-* [[Finiki älifbası]] m.k. 11. ğasır
+* [[Finiki əlifbası]] m.k. 11. ƣasır
-** [[İbrani älifbası]] m.k. 9. ğasır
+** [[İbrani əlifbası]] m.k. 9. ƣasır
-*** [[Şumer älifası]] m.k. 6. ğasır
+*** [[Şumer əlifası]] m.k. 6. ƣasır
-** [[Aramey älifbası]] m.k. 9. ğasır
+** [[Aramey əlifbası]] m.k. 9. ƣasır
-*** [[İbraniy älifbası]] m.k. 3. ğasır
+*** [[İbraniy əlifbası]] m.k. 3. ƣasır
-*** [[Pehlewi älifbası]] 224
+*** [[Pehlewi əlifbası]] 224
-*** [[Ğäräp älifbası]] 4. ğasır
+*** [[ƣərəp əlifbası]] 4. ƣasır
-** [[Grek älifbası]] 8. ğasır
+** [[Grek əlifbası]] 8. ƣasır
 *** [[Glagolitsa]] 862
-**** [[Kiril älifbası]] 10. ğasır
+**** [[Kiril əlifbası]] 10. ƣasır
-*** [[Eski İtalik älifbası]] m.k. 8. ğasır
+*** [[Eski İtalik əlifbası]] m.k. 8. ƣasır
-**** [[Latin älifbası]] m.k.7. ğasır
+**** [[Latin əlifbası]] m.k.7. ƣasır
-**** [[Run yazuı]] 2. ğasır
+**** [[Run yazuı]] 2. ƣasır
 |}
 [[Рәсем:A Specimen by William Caslon.jpg|thumb|left|200px]]
-'''Älifba''' här telneñ awazlarına turı kilgän xäreflär tezemeder. "Älifba" süze [[ğäräp tele]]neñ berençe ike xärefe isemennän oyışqan.
+'''əlifba''' hər telneꞑ awazlarına turı kilgən xəreflər tezemeder. "əlifba" süze [[ƣərəp tele]]neꞑ berençe ike xərefe isemennən oyışqan.
-[[Tatar tele]]neñ xäzerge waqıtta berniçä älifbası bar:
+[[Tatar tele]]neꞑ xəzerge waqıtta berniçə əlifbası bar:
-. Räsmi bularaq qullanışta bulğanı - [[Kiril älifbası]].
+. Rəsmi bularaq qullanışta bulƣanı - [[Kiril əlifbası]].
-. [[2000]]. yıllar başında kertelä başlanğan, läkin soñraq Räsäy xökümäte tarafınnan tıyılğan [[Yañalif]].
+. [[2000]]. yıllar başında kertelə başlanƣan, ləkin soꞑraq Rəsəy xɵküməte tarafınnan tıyılƣan [[Yaꞑalif]].
-Yazu bilgeläre buyınça tellär ike törgä bülenä: [[tawışçıl tellär]] (fonetik tellär) häm [[ideogramlı tellär]]. Tawışçıl tellärdä här ayırım bilgeneñ añlamı bulmıy, ul berär awaznı ğına belderä häm añlamnı başqa xäreflär belän bergä kilgändä genä qazana. İdeogramlı tellärdä ğädättä här bilge berär äyberne añlata, qayber äyberlär ike yä kübräk bilge belän belderelä (ürnäge: [[Yapon tele]]).
+Yazu bilgeləre buyınça tellər ike tɵrgə bülenə: [[tawışçıl tellər]] (fonetik tellər) həm [[ideogramlı tellər]]. Tawışçıl tellərdə hər ayırım bilgeneꞑ aꞑlamı bulmıy, ul berər awaznı ƣına belderə həm aꞑlamnı başqa xəreflər belən bergə kilgəndə genə qazana. İdeogramlı tellərdə ƣədəttə hər bilge berər əyberne aꞑlata, qayber əyberlər ike yə kübrək bilge belən belderelə (ürnəge: [[Yapon tele]]).
-== Ölkälärdä qullanıla torğan älifbalar ==
+== ɵlkələrdə qullanıla torƣan əlifbalar ==
-'''Älifbalar :'''
+'''əlifbalar :'''
-<span style="background-color:#AAAAAA;color:black;">&nbsp;Latin älifbası&nbsp;</span>,
+<span style="background-color:#AAAAAA;color:black;">&nbsp;Latin əlifbası&nbsp;</span>,
-<span style="background-color:#008080;color:white;">&nbsp;Kiril älifbası&nbsp;</span>,
+<span style="background-color:#008080;color:white;">&nbsp;Kiril əlifbası&nbsp;</span>,
-<span style="background-color:cyan;color:black;">&nbsp;Latin da Kiril älifbaları&nbsp;</span>,
+<span style="background-color:cyan;color:black;">&nbsp;Latin da Kiril əlifbaları&nbsp;</span>,
-<span style="background-color:blue;color:white;">&nbsp;Yunan älifbası&nbsp;</span>,
+<span style="background-color:blue;color:white;">&nbsp;Yunan əlifbası&nbsp;</span>,
-<span style="background-color:darkblue;color:white;">&nbsp;Görci häm Ärmän älifbaları&nbsp;</span>
+<span style="background-color:darkblue;color:white;">&nbsp;Gɵrci həm ərmən əlifbaları&nbsp;</span>
 <br />
 '''Abyatlar:'''
-<span style="background-color:green;color:white;">&nbsp;Ğäräp älifbası&nbsp;</span>,
+<span style="background-color:green;color:white;">&nbsp;ƣərəp əlifbası&nbsp;</span>,
-<span style="background-color:#66FF00;color:black;">&nbsp;Ğäräp häm Latin älifbaları&nbsp;</span>,
+<span style="background-color:#66FF00;color:black;">&nbsp;ƣərəp həm Latin əlifbaları&nbsp;</span>,
-<span style="background-color:#00ff7f;color:black;">&nbsp;Yähüd häm  Ğäräp älifbaları&nbsp;</span>
+<span style="background-color:#00ff7f;color:black;">&nbsp;Yəhüd həm  ƣərəp əlifbaları&nbsp;</span>
 <br />
 '''Abugidalar:'''
@@ Юл номеры - 58: / Юл номеры - 58: @@
 <span style="background-color:#800080;color:white;">&nbsp;Elifba-beyli eyikli&nbsp;</span>
-== Monı da qarağız ==
+== Monı da qaraƣız ==
 * [[Şakircan Tahiri]]