Үтә үткәрүчәнлек: юрамалар арасында аерма
Төзәтмә аңлатмасы юк |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 2: | Юл номеры - 2: | ||
[[Файл:Flyingsuperconductor.ogg|thumb|YBCO Гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәлендә левитация (очу) күренеше]] |
[[Файл:Flyingsuperconductor.ogg|thumb|YBCO Гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәлендә левитация (очу) күренеше]] |
||
[[Файл:776px-Cvandrhovst.png|left|thumb|400px|Гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәленә күчкәндә җылысыешлык (c<sub>v</sub>, зәңгәр сызык) һәм чагыштырма каршылык (ρ, яшел) үзгәреше.]] |
|||
'''Гадәттән тыш үткәрүчәнлек''' — кайбер җисемнәрнең төп-төгәл нуль электр каршылыгы чик температурасы түбәнрәк ия булуының үзенчәлеге. Гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәленә әйләнүче берничә йөз кушылма, керамик, эретмә, чиста элемент билгеле. |
'''Гадәттән тыш үткәрүчәнлек''' — кайбер җисемнәрнең төп-төгәл нуль электр каршылыгы чик температурасы түбәнрәк ия булуының үзенчәлеге. Гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәленә әйләнүче берничә йөз кушылма, керамик, эретмә, чиста элемент билгеле. |
||
29 мар 2013, 18:13 юрамасы
Гадәттән тыш үткәрүчәнлек — кайбер җисемнәрнең төп-төгәл нуль электр каршылыгы чик температурасы түбәнрәк ия булуының үзенчәлеге. Гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәленә әйләнүче берничә йөз кушылма, керамик, эретмә, чиста элемент билгеле.
Гадәттән тыш үткәрүчәнлек - квант күренеш. Ул Мейсснер эффекты белән сыйфатлана. Мейсснер эффекты - гадәттән тыш үткәргеч күләменнән магнит кыр тулысынча этеп чыгару күренеше.
1986—1993 елларда югары температуралы гадәттән тыш үткәргечләр ачыла. Югары температуралы гадәттән тыш үткәргечләр сыек һелий температурасында (4.2 К) гына түгел ә сыек азот кайнау температурасында (77 К) файдалану мөмкинлеген бирә. Сыек азот сыек һелийга караганда шактый арзанрак.
Гадәттән тыш үткәрүчәнлек 1911 елда Һолланд физигы Хейке Камерлинг-Оннес тарафыннан ачыла.
Югары температуралы гадәттән тыш үткәрүчәнлек 1986 елда керамик җисемнәрдә Карл Мюллер и Георг Беднорц тарафыннан ачыла.
Әлегә иң зур чик температурасы 138 К Hg—Ba—Ca—Cu—O(F) гадәттән тыш үткәргечендә ачыла, 400 кбар басымында 166 К температурасына ирешә.
Көчле магнит кыр әлеге температурада гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәлен бетерә, шушы чик магнит кыры Нc билгеләнә. Чик магнит кыры температурадан бәйлелеге тигезләмә тасвирлый:
- — чик магнит кыры
- — чик температурасы
Чик электр тогы чик магнит кырын булдырып гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәлен бетерә.
Гадәттән тыш үткәргечләрнең ике төре бар. II-төре гадәттән тыш үткәргечләрнең ике чик магнит кыры бар: Нc1 кырында гадәттән тыш үткәргеч эченә Абрикосов өермәсе керә, Нc2 кыры гадәттән тыш үткәрүчәнлек хәлен бетерә.
Тышкы сылтамалар
- Гинзбург В. Л. Сверхтекучесть и сверхпроводимость во Вселенной // УФН. — 1969. — Т. 97.
- Левин А. Без всякого сопротивления // Популярная механика. — 2011. — № 8.
- Открытие сверхпроводимости — глава из книги Дж. Тригг «Физика ХХ века: Ключевые эксперименты»
- Сверхпроводниковые электрогенераторы, трансформаторы и линии электропередачи
- О роли нулевых колебаний в образовании сверхпроводящего и сверхтекучего состояний