Александр Еляшевич

Александр Еляшевич
Александр Еляшевич
Туган	22 март 1902; Вилнүс, Россия империясе
Үлгән	18 август 1978 (76 яшь); Гданьск, Польша Халык Республикасы[d]
Күмү урыны	Повонзки татар зираты
Ватандашлыгы	Польша
Һөнәре	офицер
Катнашкан сугышлар/алышлар	Икенче бөтендөнья сугышы
Хәрби дәрәҗә	рутмистыр[d] һәм майор
	Александр Еляшевич Викиҗыентыкта

Александр Еляшевич (1902 елның 22 мартында Вильнюс — 18 август 1978, Гданьск) — татар милләтле Польша армиясе кавалериясе майоры.

Яшьлек[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ул борынгы татар дворяннары нәселеннән булган, аның вәкилләре Литвага Россия империясе армиясе капитаны бөек князь Витольд Иоанн улы идарәсе чорында ук күченеп килгәннәр. 1912-1919 елларда Псковта, аннары Киевта кадет корпусын тәмамлый. 1923 елда офицер кавалерия училищесын тәмамлый. 1925 елга кадәр серб чик сакчылыгында хезмәт итә, аннан соң Польшага кайта.

Хәрби хезмәте[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1925 елда Польша армиясенә алына, анда Грудзендзеда Офицер кавалерия мәктәбенә укырга керә. 1928 елда Вильнюс гарнизонында урнашкан 4 нче Олан полкында профессиональ хәрби хезмәт башлый. 1938 елның октябрендә Олан Вильнюс гарнизонында 13 Олан Вильнюс гарнизонына күчерелә, анда Польша Республикасы тарихында соңгы татар кавалерясе булган татар уланнарының 1 эскадроны командованиесен җитәкли. 1939 елда сентябрь кампаниясендә катнаша.

Сентябрьнең беренче көннәрендә 13 нче Олан полкы Петрков астында көрәшә, аннары Висла аша Мацеевиц районына китә. 9 яки 10 сентябрь Мацееевиц астында татар эскадроны дошманга соңгы тапкыр һөҗүм итә.

Мацеевиц һөҗүме Польша армиясендә татар отрядларының сугыш тарихын символик рәвештә тәмамлаудан гыйбарәт. Бераз соңрак 13 нче Олан полкы Суховоля һәм Люблинская авылы астында җиңелә. Еляшевич үз кешеләре белән Венгрия чигенә борылырга тырышса да, немец әсирлегенә эләгә һәм сугышны офлагта үткәрә.

Сугыштан соң[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сугыштан соң туган ягына кайта һәм Гданьскига күчеп китә, анда Универсаль саклык оешмасы чиновнигы булып эшли. Җирле татар җәмгыятенең активисты була. 1978 елда вафат була. Аның кабере Варшавадагы мөселман татар зиратында урнашкан. Александрның улы, һәм шул ук вакытта нәселнең соңгы ир-ат вәкиле, танылган Польша табиб-микробиологы, профессор доктор Януш Еляшевич, Варшавада дәүләт гигиена департаменты директоры булып тора.

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

"Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku", s. 79-80
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928
Rocznik Oficerów Kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem "Przeglądu Kawaleryjskiego", Warszawa 1930
Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932
Zygmunt Kosztyła, Szwadron Ułanów Tatarskich, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (118), Warszawa 1986