Антропонимика
Антропонимика(грек. ἄνθρωπος — кеше вә ὄνομα — исем,ат) — кеше исемнәре, ата исеме кушамат, псевдоним, криптонимнарның (яшерен исем) килеп чыгышын, төзелеш- ясалыш, кулланылыш үзенчәлекләрен, үсеш-үзгәреш закончалыкларын, антропонимнар йөртә торган төрле мәгълүматны өйрәнә торган ономастиканың бер тармагы.
Бүленеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Антропонимика тарих, этнография, география, юриспруденция, әдәбият белеме, фольклористика, культурология, антропология белән тыгыз бәйле.
Тел белемендә теоретик, гамәли, поэтик антропонимика аерыла.
- Теоретик антропонимика:
Теоретик антропонимика антропонимнарның барлыкка килү, үсеш закончалыкларын, теге яки бу этнос антропонимиясенең тарихи катламнарын, кушылу мотивларын, башка телләрнең антропонимик системалары белән мөнәсәбәтләрне, исем кушуда күзәтелгән йола-гадәтләрне, мода, дин тәэсирен һ.б. өйрәнә.
- Гамәли антропонимика:
Гамәли антропонимика антропонимик сүзлекләр төзү, анторопонимнарның язылыш-әйтелеш нормаларын билгеләү белән, загс хезмәткәрләренә ярдәм итү белән шөгыльләнә.
- Поэтик антропонимика:
Поэтик антропонимика матур әдәбиятта, фольклорда кулланылган антропонимнарны өйрәнә.
Татар телендә үсеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Татар телендә антропонимика фәне ХХ гасырның 60-70 елларында үсә башлый. Моңа кадәр аерым мәгълүматлар тупланып килсә дә, тирәнтен фәнни тикшеренүләр Саттаров Г. Ф. тарафыннан башкарыла.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Саттаров Г. Ф. Исемең матур, кемнәр куйган? - Казан, 1989;
- Саттаров Г. Ф. Татар антропонимикасы.-Казан, 1990;
- Саттаров Г. Ф. Татарстан АССРның антропотопонимнары. - Казан, 1973;
- Саттаров Г. Ф. Татар исемнәре сүзлеге. - Казан, 1981;
- Саттаров Г. Ф. Татар исемнәре ни сөйли? - Казан, 1989;
- Галиуллина Г. Р. Личные имена татар в ХХ веке. - Казан, 2000.