Глонасс-М

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Глонасс-М latin yazuında])
Глонасс-М
Сурәт
Әүвәлгесе Глонасс[d]
Киләсе Глонасс-К һәм Глонасс-К2
Чыгыш иле  Россия
Башлану вакыты 1 декабрь 2001
Тәмамла(н)у вакыты 28 ноябрь 2022
Җитештерүче Информационные спутниковые системы имени академика М. Ф. Решетнёва[d]
 Глонасс-М Викиҗыентыкта

Глонасс-М (фәнни-тикшеренү һәм тәҗрибә-конструкторлык эшләре буенча атамасы: Ураган-М, оборона министрлыгының баш ракета-артиллерия идарәсе индексы: 11Ф654М, 14Ф113) — академик М. Ф. Решетнев исемендәге ИСС тарафыннан эшләнгән һәм чыгарылган Россиянең 2нче буын ГЛОНАСС глобаль навигация системасының космик аппаратлары сериясе. Глонасс сериясендәге иярченнәрдән (1-нче буын) актив яшәү вакыты гарантияләнгән (7 ел) белән аерылалар. Бу спутниклар, алдагы буын аппаратларыннан аермалы буларак, граждан кулланучылары өчен 2 сигнал чыгара, бу урынның төгәллеген арттырырга мөмкинлек бирә.

2015 елның 30 июлендә Глонасс-м серияле иярченнәр җитештерүнең тәмамлануы турында игълан ителә. Аларга алмашка киләсе буын аппаратлары киләчәк: Глонасс-к һәм Глонасс-К2. Әлеге сериядәге иярченнәрне җитештерүче предприятие булган ИСС[1]:

61 номерлы соңгы «Глонасс-м» космик аппараты, аны эшләтеп җибәрү турында Карар кабул ителгәнче, җитештерелгән һәм җаваплы саклауга куелган. Бу спутник ГЛОНАСС системасының җирдәге резервында тугызынчы була.

2022 елның 28 ноябрендә соңгы Спутник Глонасс-М очырыла.

Тактик-техник мәгълүматлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • авырлыгы 1415 кг,
  • актив яшәү вакыты 7 ел,
  • гражданнар кулланучылары өчен 2 сигнал,
  • алдагы буын иярченнәре белән чагыштырганда («Глонасс») объектларның урнашу урынын билгеләү төгәллеге 2,5 тапкыр арттырылган[2],
  • СЭПНЫҢ куәте 1400 Вт[3],
  • VAX 11/750 (К1839) командалар системасы белән микропроцессор базасындагы Ватан борт ЦВМ[4],
  • соңгы чыгарылган аппаратларда CDMA сигналын өстәмә тапшыручы (L3OC) (no 755дән башлап).

Җибәрүләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Җибәрелгән[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • 2001 елда 1 иярчен (1 декабрь no 711 һәм 2 иярчен);
  • 2003 елда 1 иярчен (10 декабрь no 701 һәм 2 иярчен);
  • 2004 елда 1 иярчен (26 декабрь no 712 һәм 2 иярчен);
  • 2005 елда 2 иярчен (25 декабрь no 713 һәм no 714 һәм 1 иярчен);
  • 2006 елда 3 иярчен (25 декабрь no 715, 716, 717);
  • 2007 елда 6 иярчен (26 октябрь no 718, 719, 720 һәм 25 декабрь no 721, 722, 723);
  • 2008 елда 6 иярчен (25 сентябрь no 724, 725, 726 һәм 25 декабрь no 726, 727, 728);
  • 2009 елда 3 иярчен (14 декабрь no 730, 733, 734);
  • 2010 елда 6 иярчен (2 март no 731, 732, 735 һәм 2 сентябрь — № 736, 737, 738)[5];
  • 2011 елда 5 иярчен (2 октябрь no 742, 4 ноябрь no 743, 744, 745 һәм 28 ноябрь— № 746)[6][7];
  • 2013 елда 1 иярчен (26 апрель — no 747);
  • 2014 елда 2 иярчен (24 март no 754 һәм 14 июнь no 755);
  • 2016 елда 2 иярчен (7 февраль no 751 ,29 май no 753);
  • 2017 елда 1 иярчен (22 сентябрь-no 752)[1];
  • 2018 елда 2 иярчен (17 июнь no 756 һәм 3 ноябрь)— № 757)[8];
  • 2019 елда 2 иярчен (27 май no 758, 11 декабрь)— № 759)[9][10];
  • 2020 елда 1 иярчен (16 март — no 760)[11][12];
  • в 2020 году — 1 спутник (16 марта — № 760)[13];
  • 2022 елда 1 иярчен (28 ноябрь no 761).

Аварияләр һәм вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2010 елның июлендә Ульяновск өлкәсендә Протон-М ракета-ташучы состав авариягә эләгә. Ракета 2 сентябрьдә "Байконур"дан өч «Глонасс-М» навигация спутнигын очыру өчен билгеләнгән[14].

2010 елның 5 декабрендә 15 сәгать 13 минутта Протон-м ракета-ташучысы очыру уңышсыз тәмамлана. Старттан соң « Протон-М» бирелгән очу траекториясен үзгәртә һәм әле разгон блогы аерылганчы ук тангаж буенча 8 градуска китә һәм ракета ябык булмаган орбитага чыга. Штат режимында үткән 3 спутниклы ДМ-03 разгон блогы ГЛОНАС-м Аерылган вакытка ул инде штаттан тыш очу траекториясендә була, ә аннары бөтенләй Россия күзәтү чараларының радиокүренү зонасыннан чыга. «Протон» дан аерылганнан соң, белгечләр разгон блогыннан телеметрия ала алмый[15]. ДМ разгон блогының калдыклары өч «Глонасс-м» иярчене белән Тын океанда Гавай утраулары районында төшкән[16]. Спутникларны югалтудан тулы зыян 9 90 млн дип бәяләнә, шул ук вакытта иминиятләштерү зыянның якынча утызынчы өлешен генә каплый иминият суммасы 3 3,5 млн тәшкил итә[15],[17]. Иминиятләштерү белән «Спутник» «иминият үзәге» иминият компаниясе шөгыльләнә[18][19], спутниклар "Русский страховой центр"иминият компаниясендә 3 3,3 млн.га яңадан иминиятләштерелә[20].

2013 елның 2 июлендә «Протон-М» ракета-ташучысы ДМ-03 разгон блогы һәм өч Россия навигация космик аппараты белән «Глонасс-м» — «Ураган-М» No 48, «Ураган-м» No 49, «Ураган-м» no 50, «Байконур» дан старт алган, стартның беренче минутында егылып төшкән[21]. Югалган спутникларның берсе дә «Роскосмос» ның бу статьяга бүлеп биргән акчалары җитмәү сәбәпле, шулай ук Серияле спутникларны иминиятләштермәү карары аркасында иминиятләштерелмәгән[22].

2018 елның 19 апрелендә 2009 елның декабрендә җибәрелгән Глонасс-м no 734 спутнигының навигация сигналы югалган. ГЛОНАСС мәгълүмат-аналитика үзәге хәбәр иткәнчә, спутник вакытлыча техник хезмәт күрсәтүгә чыгарылган. 2018 елның җәендә аппаратны җирдәге резервтан 756 номерлы спутник белән планлы рәвештә алыштыру булачак. Май аенда спутникны торгызганнар, системаларның берсе бозылган, әмма проблеманы хәл итәргә мөмкин булган. Соңрак 734 номерлы иярченне орбиталь резервка чыгару планлаштырыла[23].

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ганноверда CeBIT 2011 спутнигының фотолары:

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ В Красноярском крае завершили выпуск космических спутников «Глонасс-М». ТАСС (2015-06-30).
  2. ↑ Сергей Иванов доволен работой ГЛОНАСС 2010 елның 6 сентябрь көнендә архивланган. Коммерсант, 11 марта 2008
  3. ↑ Глонасс-М. ИСС имени академика М. Ф. Решетнёва. әлеге чыганактан 2014-06-30 архивланды.
  4. ↑ Модула-2 в российском космосе 2013 елның 10 декабрь көнендә архивланган.
  5. ↑ Осуществлён пуск ракеты-носителя «Протон-М» с тремя спутниками «Глонасс-М». «Интерфакс» (2010-09-02). 2010-09-02 тикшерелгән.
  6. ↑ Steven S. Pietrobon (2011-10-31). Russian Launch Manifest. әлеге чыганактан 2012-02-05 архивланды.
  7. ↑ Анастасия Петрова (2011-11-28). Долетел без происшествий.
  8. ↑ Спутник «Глонасс-М» успешно выведен на расчётную орбиту. ТАСС (2017-09-22).
  9. ↑ Спутник «Глонасс-М» приняли на управление. «РИА Новости» (2018-06-17).
  10. ↑ Запущенный с Плесецка навигационный спутник «Глонасс-М» выведен на орбиту. «Интерфакс» (2018-11-04). 2018-12-05 тикшерелгән.
  11. ↑ Ракета «Союз-2.1б» со спутником «Глонасс-М» стартовала с Плесецка. ТАСС (2019-05-27). 2019-05-27 тикшерелгән.
  12. ↑ Запущенный с Плесецка спутник «Глонасс-М» выведен на расчетную орбиту. ТАСС (2019-12-11).
  13. ↑ Спутник «Глонасс-М» вывели на расчетную орбиту. ТАСС (2020-03-17).
  14. ↑ ГКНПЦ имени Хруничева (2010-07-21). Сообщение для СМИ о происшествии с РН «Протон». әлеге чыганактан 2012-03-30 архивланды. 2010-07-21 тикшерелгән.
  15. ↑ 15,0 15,1 Космические риски, или кто заплатит за ущерб?. «Личные деньги» (2010-12-10). 2014-05-19 тикшерелгән.
  16. ↑ ООО «Страховой центр „СПУТНИК“» — сводная справочная информация.
  17. ↑ СОАО «Русский Страховой Центр» — сводная справочная информация.
  18. ↑ «Протон-М» вновь не дотянул спутники ГЛОНАСС до орбиты. «РИА Новости» (2013-07-02). әлеге чыганактан 2013-07-02 архивланды. 2013-07-02 тикшерелгән.
  19. ↑ На Байконуре упала ракета «Протон». Космос ждёт. «Интерфакс» (2013-07-02). 2013-07-02 тикшерелгән.
  20. ↑ Никольский, Алексей; Нехайчук, Юрий (2013-07-03). Роскосмосу не хватает документов. «Ведомости». 2014-05-19 тикшерелгән.
  21. ↑ Роскосмос сообщил о планах заменить вышедший из строя спутник «Глонасс-М» летом.
  22. ↑ СОАО «Русский Страховой Центр» — сводная справочная информация.
  23. ↑ «Мертвый» спутник системы ГЛОНАСС удалось реанимировать.


Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Глонасс-М&oldid=4157135