Жанна Отердал
| Жанна Отердал | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | швед. Jeanna Oterdahl |
| Туган | 9 август 1879[1][2][3][…] Уддевалла[d], Швеция[1][4][2][…] |
| Үлгән | 27 июль 1965[1][2][5][…] (85 яшь) Örgryte församling[d], Швеция[2] |
| Күмү урыны | Восточное кладбище[d][6] |
| Ватандашлыгы |  Швеция |
| Һөнәре | язучы, укытучы |
| Ата-ана | |
| Кардәшләр | Einar Oterdahl[d][8] |
Жанна Терда (швед. Jeanna Oterdahl, тулы исеме Louise Jeanna Oterdahl; 1879—1965) — швед язучысы һәм педагогы.
Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Жанна Отердал Уддевалла шәһәрендә 1879 елның 9 августында хәрби инженер-төзүче Филип Отердал һәм аның хатыны Ева Фрегрен гаиләсендә туган; биш баланың иң өлкәне була. Бабасы Стокгольмда мал сую урыны хуҗасы була, аны Жанна үзенең «Ett gammalt borgarhem» («Дом старых граждан») романында сурәтли. Гомеренең күп өлешен Жанна Отердал Гётеборгта үткәрә, кайвакыт Урус утравындагы Сванесунд авылында җәйләрен үткәрә.
Стокгольмның Югары укытучылар семинариясен тәмамлап, 1901 елда Отердал укытучы дипломы ала һәм Гетеборгта Матильда Холлның мәктәбендә эшли, бер үк вакытта язучы эшчәнлеге белән шөгыльләнә. Жанна швед язучылары Сельма Лагерлеф һәм Софи Элкан белән таныша һәм 1915 елның бер өлешен Лагерлеф туган һәм яшәгән Морбакк усадьбасында үткәрә. Бу Отердалга зур әдәби илһам бирә. Ул беренчеләрдән булып Софи Элканның биографиясен яза.
1920 елларда Жанна Отердал уку сәгатьләрен кыскарта һәм игътибарны әдәби эшчәнлеккә юнәлтә. Җәмәгать эшчәнлеге белән шөгыльләнә — берничә чыгышы Швециядә радиода тапшырыла. Ул үрнәк алырлык шәхес итеп швед дин таратучысы һәм язучы Натанаэль Бесковны куя, Жанна Отердал аның Христиан гуманизмы ассоциациясенең әгъзасы була. Якынча 1950 елларда ул квакерларга кушыла.
Жанна Отердал шулай ук лекторлык эшчәнлеге белән дә шөгыльләнә, төрле темаларга лекцияләр укый: хатын-кызлар тарихы, әдәбияты тарихында балалар урыны һ.б. Кайбер лекцияләрен ул аерым тарихи шәхесләрнең хикәяләре белән алып бара: Сельма Лагерлеф һәм Элкан Софиннан тыш, ул Бремер Фредрик, Ханс Андерсен һәм Топелиус Сакариас турында сөйли. Үзенең лекцияләр вакытында берничә халык урта мәктәпләренә бара, шул исәптән Сёдерманландтагы Ача халык урта мәктәбенә — исәп буенча Швециянең бишенче урта мәктәбенә бара.
Лаеклы ялга чыкканнан соң, Жанна Отердал илләр буйлап сәяхәт итүен һәм лекцияләр укуын дәвам итә.
Жанна Отердал 1965 елның 27 июлендә Гетеборгта вафат була. Östra kyrkogården кала зиратында гаилә каберлегендә җирләнә. Ул тормышта булмый.
Жанна Отердал Гётеборг тарихында һәм швед мәдәни тормышында тирән эз калдыра. 1951 елда ул Гётеберг шәһәренең мактаулы билгесенә лаек була. 1959 елда Quorum Illis медале һәм Нильс Хольгерссон премиясе белән бүләкләнә. Сванесундта Урус утравында урамнарның берсе аның исеме белән атала.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Jeanna L Oterdahl — 1917.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Sveriges dödbok
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Uddevalla kyrkoarkiv, Husförhörslängder, SE/GLA/13595/A I/22 (1881-1889), bildid: C0041996_00296
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Swedish Census 1880 — Riksarkivet.
- ↑ FemBio database
- ↑ 6,0 6,1 http://www.svenskagravar.se/gravsatt/66717267 — Svenskagravar.se.
- ↑ 7,0 7,1 Swedish Census 1890 — Riksarkivet.
- ↑ Uddevalla kyrkoarkiv, Husförhörslängder, SE/GLA/13595/A I/22 (1881-1889), bildid: C0041996_00296