Älmät

bu Zamanalifta yazılğan mäqäläse

Älmät, Tatarstan Cömhüriäte qaramağında şähär, Älmät Rayonı üzäge. Tatarstannıñ Könyaq-Könçığışında (Qazannan 279 km), Dala Zäye yılğasınıñ urta ağımı buyında, Ägerce-Aqbaş timer yulındağı Älmät stansísınnan 13 km könçığıştıraq urnaşqan. Automobil yulları töynäleşe.

18. yözdä nigez salına. 1930. yıldan rayon üzäge, 1952. yılnıñ Martınnan – şähär tíbındağı bistä, 1953. yılnıñ 11. Nöyäberennän – şähär. Älmät Şähär Şurasına Tübän Maqtama bistaäse buysına. Mäydanı 41,1 km². Xalqı – 1989. yılda 136,4 meñ keşe (Tatarlar – 50,4%, Urıslar – 42,9%), 2000. yılda 140,7 meñ keşe.

Älmät – Tatarstanda näft çığaru sänäğäte öçen maşína häm cihazlar citeşterä. Batırma elektr nasoslar, torba, gaz eşkertü, "Neftemaş" şin remontlaw, automobil-traktorlar remontlaw, kirpeç suğu, timer-beton äyberlär citeşterü häm başqa zavodlar; azıq-tölek sänäğäte (konditer, makaron fabrikası, söt-may kombinatı, ikmäk zavodı) häm ciñel sänäğät ("Alsu" oyıq-oyıqbaş bäyläw fabrikası, yort cihazları fabrikası) şirkätläre. Näft institutı, Näft, Fizik Tärbiä, Säwdä-Kommersí, Polítexnik texnikumnarı, medisin häm muzıkal kölliätläre, 31 ğomumí belem birü mäktäbe, 3 hönäri mäktäp. Tatar dram teatrı. Töbäk taríxın öyränü muzéyı.

Ş.u.q.: Älmät-Bögelmä sänäğät töynäleşe