Ак һәм Ал гөлчәчәге сугышы

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Ак һәм Ал гөлчәчәге сугышы latin yazuında])
Ак һәм Ал гөлчәчәге сугышы

«Генрих VI» пьессасының Темпл бакчасында урын алган I бүлек сценасы - тарафлар ак һәм ал гөлчәчәлерен сайлап алалар
Дата

14551485 (30 ел)

Урын

Англия, Уэльс, Кале

Нәтиҗә

Тюдор нәселе инглиз тәхетенә утыра.

Көндәшләр
Ланкастерлар һәм тарафдарлары Йорклар һәм тарафдарлары
Сәргаскәрләр
Генрих VI
Эдуард Вестминстерский
Генрих VII
Ричард
Эдуард IV
Ричард III
Яклар көчләре
билгесез билгесез
Югалтулар
билгесез билгесез
1471 елгы Барнет бәрелешеннән соң аз вакыт үткәч ясалган фламанд рәсеме.

Ак һәм Ал гөлчәчәге сугышы[1]14551485 елларда Плантагенет—Ланкастерлар һәм Йорк нәселләреннән инглиз аксөякләре арасындагы хәкимият кемнең кулында булырга тиешлегенә багышланган хәрби низаглар сериясе.

Тарихка багышланган әдәбияттә конфликтның чоры 1455—1485 еллары белән билгеләнеп китсәдә, аерым бәрелешләр бу сугыштан алданрак һәм соңыннан соң да урын алганнар. Сугыш Ланкастерлар йортыннан Генрих Тюдорның җиңүе белән тәмамланды - Англия байрагы Англия һәм Велс ул нигез салган династиясе җитәкчелегендә 117 ел дәвамында яшәде.

Сугыш Англиядагы тормышны тәэмин итүче инфраструктурасының зур өлешенә җимерелү, инглиз халкына күп җәфалар китерде, инглиз феодаль аристократиясе вәкилләренең зур өлешенең үлүе белән тәмамланды.

Исемнәр һәм символлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ланкастерлар
Йорклар

«Гөлчәчәкләр сугышы» исеме сугыш барганда кулланылмаган.

Низаг якларның социаль составы. Тарафларның кораллы көчләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сугыш тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Дата Бәрелеш Якларның көче /
Гаскәр башлыклары
Югалтулар
Ланкастерлар Йорклар Ланкастерлар Йорклар
1455 елның 22 мае Сент-Олбансе янындагы
беренче бәрелеш
2000—3000 кеше
Эдмунд Бофорт, герцог Сомерсет
7000 кеше
Ричард, герцог Йорк
Ричард Невилл, граф Уорик
100 кешедән әзрәк
Эдмунд Бофорт, герцог Сомерсет
Генри Перси, граф Нортумберленд
Томас Клиффорд
100 кешедән әзрәк
1459 елның 23 сентябре Блор Хиф янындагы бәрелеш 6000—8000 кеше
Джеймс Тачет, барон Одли
Джон Саттн, барон Дадли
3000—4000 кеше
Ричард Невилл, граф Солсбери
2000 кешегә якынча
Джеймс Тачет, барон Одли
1000 кешегә якынча
1459 елның 12 октябре Ладфорд күперендәгә бәрелеш билгеле түгел
Генрих VI
20 000—30 000 кеше
Ричард, герцог Йорк
билгеле түгел
(сражение не состоялось)
1460 елның гыйнваре Сэндвич янындагы сугышы билгеле түгел
Генрих Бофорт, герцог Сомерсет
билгеле түгел билгеле түгел билгеле түгел
1460 елның 10 июле Нортгемптон янындагы сугыш 10 000—15 000 кеше
Король Генрих VI
Хамфри Стаффорд, герцог Бэкингем
20 000—30 000 кеше
Ричард Невилл, граф Уорик
300 кешегә якынча
Хамфри Стаффорд, герцог Бэкингем
Томас Перси, барон Эгремонт
билгеле түгел
30 декабрь 1460 ел Уэйкфилд буендагы бәрелеш (рус.) ~ 18 000 кеше
Генрих Бофорт, герцог Сомерсет
Генри Перси, граф Нортумберленд
5000—9000 кеше
Ричард, герцог Йорк
200 кешегә якынча
2500 кешегә кадәр
Ричард, герцог Йорк
Ричард Невилл, граф Солсбери
Эдмунд, граф Ратленд
2 февраль 1461 ел Мортимерс Кросс буендагы бәрелеш билгеле түгел
Оуэн Тюдор
Джаспер Тюдор, граф Пемброк
билгеле түгел
Эдуард, граф Марч
4000 кешегә кадәр
Оуэн Тюдор
билгеле түгел
17 февраль 1461 ел Сент-Олбанс буендагы бәрелеш 15 000 кешегә якынча
Королева Маргарита
10 000 кешегә якынча
Ричард Невилл, граф Уорик
2000 кешегә якынча 4000 кешегә якынча
28 март 1461 ел Феррибридж буендагы бәрелеш билгеле түгел
Джон Клиффорд
Джон Невилл
билгеле түгел
Ричард Невилл, граф Уорик
билгеле түгел
Джон Клиффорд
~ 3000 кеше
29 март 1461 ел Таутон буендагы бәрелеш ~ 42 000 кеше
Генрих Бофорт, герцог Сомерсет
Генри Перси, граф Нортумберленд
~ 36 000 кеше
Эдуард IV
Ричард Невилл, граф Уорик
Уильям Невилл, барон Фоконберг
~ 20 000 кеше
Генри Перси, граф Нортумберленд
Ричард Перси
Джон Невилл
8000—12 000 кеше
25 апрель 1464 ел Хегли Мур буендагы бәрелеш 5000 кеше
Генрих Бофорт, герцог Сомерсет
Ральф Перси
6000 кеше
Джон Невилл, маркиз Монтегю
билгеле түгел
Ральф Перси
билгеле түгел
15 май 1464 ел Һексһем буендагы бәрелеш билгеле түгел
Генрих Бофорт, герцог Сомерсет
4000 кеше
Джон Невилл, маркиз Монтегю
билгеле түгел
Генрих Бофорт, герцог Сомерсет
билгеле түгел
29 июль 1469 ел Эджкот Мур буендагы бәрелеш билгеле түгел
Ричард Невилл, граф Уорик
билгеле түгел
Уильям Герберт, граф Пемброк
билгеле түгел билгеле түгел
Уильям Герберт, граф Пемброк
Ричард Герберт
12 март 1470 ел Лоскот-Филд буендагы бәрелеш 30 000 кеше
Роберт Уэлс
билгеле түгел
Эдуард IV
билгеле түгел билгеле түгел
14 апрель 1471 ел Барнет буендагы бәрелеш 9000 кеше
Ричард Невилл, граф Уорик
Джон де Вер, граф Оксфорд
7000—15 000 кеше
Король Эдуард IV
Ричард, герцог Глостер
~ 1000 кеше
Ричард Невилл, граф Уорик
Джон Невилл, маркиз Монтегю
~ 500 кеше
4 май 1471 ел Тьюксбери янындагы бәрелеш 3000—5000 кеше
Эдмунд Бофорт, герцог Сомерсет
3500—4000 кеше
Король Эдуард IV
Ричард, герцог Глостер
~ 2000 кеше
Эдуард, принц Уэльский
Джон Бофорт, маркиз Дорсет
билгеле түгел
22 август 1485 ел Босворт сугышы 11 000 кеше
Генрих Тюдор, граф Ричмонд
Уильям Стенли
10 000 кеше
Король Ричард III
100 кешедән артык 1000 кеше
Король Ричард III
16 июнь 1487 ел Стоук Филд янындагы бәрелеш 12 000 кеше
Король Генрих VII
8000 кеше
Джон де ла Поль, граф Линкольн
3000 кеше 4000 кеше
Джон де ла Поль, граф Линкольн

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Война Алой и Белой розы (1455—1485). Лопатин В. В. Прописная или строчная? Орфографический словарь / В. В. Лопатин, И. В. Нечаева, Л. К. Чельцова. — М.: Эксмо, 2009. — 512 с., стр. 108