Бенедикт Балавадзе
| Бенедикт Балавадзе | |
|---|---|
| Туган телдә исем | гөрҗ. ბენედიქტ კონსტანტინოვიჩ ბალავაძე |
| Туган | 25 июнь 1909 |
| Үлгән | 26 март 2010 (100 яшь) Тбилиси, Гөрҗистан |
| Ватандашлыгы |  СССР Гөрҗистан |
| Әлма-матер | Тбилиси дәүләт унивирситеты[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | физика-математика фәннәре докторы[d] (1955) |
| Гыйльми исем: | профессор[d] |
Бенедикт Константинович Балавадзе (гөрҗ. ბენედიქტ კონსტანტინოვიჩ ბალავაძე; 1909-2010) - геофизика өлкәсендә Совет һәм Грузия галиме, физика-математика фәннәре докторы (1955), профессор (1956), Грузия ССРның Милли Фәннәр академиясе академигы (1974). Грузия дәүләт премиясе лауреаты (1994). Грузия ССРының мактаулы галиме (1962).
Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1909 елның 25 июнендә Рәсәй Империясе Кутаиси өлкәсенең Ганири авылында туган.
1926 - 1931 елларда Тифлис дәүләт университетының физика һәм математика факультетында укыган. 1931 - 1933 елларда ул профессор Г.А. Гамбурцев җитәкчелеге астында СССР Фәннәр академиясенең Физика институтының аспирантура бүлегендә белемен күтәрә.
1930 - 1931 елларда Тифлис магнит обсерваториясендә магнит бүлегендә фәнни хезмәткәр булып эшли. 1933 елдан Грузия СССРының Милли Фәннәр академиясенең Геофизик институтында (1950 елдан - Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе геофизика институты) фәнни-тикшеренү эшендә гравиметрия бүлеген оештыручы һәм беренче мөдире була. 1972 - 1987 елларда шушы институтның директоры булып эшли.
1968 елдан 1989 елга кадәр Тифлис дәүләт университетында фәнни һәм педагогик эшчәнлеге белән беррәттән, ул 1976 - 1989 елларда География һәм геология факультетында геофизик эзләнүләр методлары кафедрасын оештыра һәм кафедра мөдире дә булып эшли. Шул ук вакытта ул Грузия ССР Милли Фәннәр Академиясе - Грузия Милли Фәннәр Академиясе Президиумының табигый фәннәр һәм техника тарихы председателе булып тора [1] [2] [3].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Б.К.Балавадзеның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге геофизика өлкәсендәге сораулар белән бәйле. Ул җир физикасы һәм гравиметрия өлкәсендә тикшеренүләр алып барган. Б.К. Балавадзе Советлар Союзында беренче булып модель өйрәнүләрдә һәм кыр шартларында вертикаль градиентны эксперименталь билгеләү техникасын эшли; ул шулай ук биек таулы Кырым, Кавказ, Копетдаг һәм Урал төбәкләрен гомуми гравиметрик тикшерү техникасын уйлап таба.
1937 елда ул "Гравитация ысулын сусаклагыч чыганакларны барлау өчен куллану" дигән темага кандидатлык диссертациясен, 1955 елда физика һәм математика фәннәре докторы дәрәҗәсе буенча "Ике атомлы спиртларда электрод процесслар" темасы белән докторлык диссертациясен яклады. 1956-нчы елда СССРның Югары аттестация комиссиясе тарафыннан профессор исеменә лаек булды. 1967 елда ул корреспондент әгъза, ә 1974 елдан - Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең тулы әгъзасы итеп сайлана. Б.К. Балавадзе ике йөздән артык фәнни эш, шул исәптән егерме монография авторы. Шулай ук, биш докторант һәм егерме кандидатлык диссертациясе аның күзәтүе астында якланган [1] [2] [3].
Төп хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Тифлистагы җир өстендәге дулкыннарны күзәтү / Б. К. Балавадзе, К. З. Картвелишвили; [АН ГССР. Геофизика институты]. - Тбилиси: Мецниереба, 1972.
- Ингури ГЭС өлкәсендә геологик һәм геофизик тикшеренүләр: Беренче координатор конференция., май 1979 [Джавари] / [Төп. ред. Б.К. Балавадзе]. - Тифлис: Мецниереба, 1981 . - 360 б.
- Геофизика институты: Институтның 50 еллыгына, 1933-1983 / АН ГССР; Җаваплы редактор Б.К. Балавадзе. - Тбилиси: Мецниереба, 1983 . - 144 б.
- Җирнең каты тәнендәге дулкыннар / Б. К. Балавадзе, К. З. Картвелишвили. - Тифлис: Мецниереба, 1984 . - 173 б.
- Ингури ГЭС өлкәсендә җир кабыгының кырлары һәм деформацияләре / Б. К. Балавадзе, В. Г. Абашидзе. - Тифлис: Мецниереба, 1985 . - 116 б.
- 1986 елның 13 маенда Параван җир тетрәве / И. С. Кулошвили, М. С. Иоселиани, Л. К. Дарахвелидзе һәм башкалар; Җаваплы ред. Б. К. Балавадзе, В. К. Чичинадзе; СССР, сейсмология һәм җир тетрәүгә каршы тору советы. - М.: Наука, 1991 . - 127 б. ISBN 5-02-003863-6 [4]
Бүләкләре һәм премияләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Кызыл Хезмәт байрагы ордены
- Грузия ССР дәүләт премиясе (1994)
- Грузия ССРының мактаулы галиме (1962) [1] [2] [3]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Академики АН Грузии // Национальная академия наук Грузии(груз.)(ингл.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Грузинская советская энциклопедия / Главный редактор И. В. Абашидзе, Тбилиси, Том 2, 1977. — С. 163
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Энциклопедия «Сакартвело» / Гаришвили Ф., Т. 1, Тбилиси., 1997. — С. 341.
- ↑ Балавадзе, Бенедикт Константинович // Российская государственная библиотека
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Грузия Совет энциклопедиясе / баш мөхәррир И. В. Абашидзе, Тбилиси, 2 том, 1977. - 163 б.