Бүлмә чебене

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Бүлмә чебене latin yazuında])
Бүлмә чебене
Сурәт
Халыкара фәнни исем Musca domestica L., 1758[1]
Таксономик ранг төр[1]
Югарырак таксон Чебеннәр[1]
Таксонның халык атамасы house fly[2], huonekärpänen[3], 家蝇[4], mosca casera[5], husfluga һәм domača muha
Төс кара
Тәүлек циклы дневной образ жизни животных[d][6]
Ссылка на авторов таксона Linnaeus, 1758
Геном төзелеше URL-ы metazoa.ensembl.org/Musca_domestica[7]
 Бүлмә чебене Викиҗыентыкта

Бүлмә́ чебене́ (Musca domestica) - чын чебеннәр семьялыгына керүче бөҗәк. Синантроп төр, космополит. Гәүдәсе 7-8 мм озынлыкта, соры төстә, күкрәгендә 4 буй полосасы бар, түше өстән тонык кара, астан саргылт рәсемле. Уртача киңлекләрдә бүлмә чебене елына якынча 9 буын бирә. Яшәү циклының дәвамлылыгы, тышкы мохиттәге температура һ.б. факторларга бәйле рәвештә, 10 нан алып 45 тәүлеккә кадәр. Ана чебен үз гомеренең 2,5 ае эчендә 600 дән алып 2 меңгә кадәр йомырка сала. Бер салганда уртача 120 йомырка (озынлыгы 1-1,2 мм) була; алар 8-50 сәгать үсә. Бүлмә чебененең личинкалары (озынлыгы 13 мм га кадәр) ак төстә, эчәктән тыш аш кайнату үзлегенә ия. Алар азыкка аш кайнату сыекчасы бүлеп чыгаралар һәм ярым эшкәртелгән азыкны суыралар. 3-25 тәүлек үсәләр, аннан соң курчакка әйләнәләр. Курчак дәвере 3 тәүлектән берничә айга кадәр (кышлаганда) сузыла. Бүлмә чебене личинка, курчак яки олы бөҗәк (аталандырылган ана чебеннәр) фазаларында кышлый.

Бүлмә чебене күп кенә эчәк авыруларын (корсак тифы, дизентерия, холера) тудыручыларны, гельминт йомыркаларын күчерергә мөмкин.

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 1,2 Integrated Taxonomic Information System — 1996.
  2. Wildscreen ARKive — 2003.
  3. Finnish Biodiversity Information Facility — 2012.
  4. (unspecified title)doi:10.17520/BIODS.2021448
  5. http://www.sabencia.net/nomenclator.php
  6. Lewis, T., Taylor, L.R. Diurnal periodicity of flight by insects // Transactions of the Royal Entomological Society of LondonRoyal Entomological Society, 2009. — ISSN 0035-8894; 2056-5259doi:10.1111/J.1365-2311.1965.TB02304.X
  7. Ensembl Genomes