Греция һимны
“Азатлык гимны” (Ύμνος εις την Ελευθερίαν) — Грециянең рәсми дәүләт символы. Греция хаклы рәвештә дөньяда иң күләмле тексты булган гимнлы дәүләт исеменә дәгъва кыла ала. Аңарда ким дигәндә 158 куплет исәпләнә. Ә аны иҗат иткән шагыйрь Диони́сиос Со́лома (Διονύσιος Σόλομα — 1798-1857) поэмасында 254 дүртьюллык бар. Әсәр 1823 елда язылган, аңарда ил азатлыгы өчен көрәшүчеләрнең каһарманлыгына дан җырлана.
Грециянең шул замандагы кыйралы Георг I аны илнең милли гимны дип игълан итә. Әлбәттә, поэма тексты нык кыскартылган килеш. Яңа гимнның көен Николаос Мантзарос (Νικολαοσ Μαντζαροσ — 1795-1873) 1828 елда яза. Ул Италиядә белем алган музыка белгече була. Шул сәбәпле, Грецияне кимсетергә теләүчеләр, “Ελευθεριά” (“Азатлык”) мелодиясе грекларныкы түгел, итальяннарныкы, дип лыгырдыйлар. Әмма бу — яла ягу гына. Греклар үзләре дә баштарак, бу көй безнең музыкаль традицияләргә тәңгәл килми, дип шикләнә торган булганнар. Ә бит бу рухландыргыч музыканы беренче кат тыңлап караганда ук, аның атаклы һәм бик борынгы грек биюе “Сиртаки” белән бертуган икәнен абайлыйсың.
Шулай да, грек кыйралы Отто гимн көен Алманиянең музыка белгечләре тарафыннан тикшертергә карар кыла. Алманнар бернинди плагиат тапмыйлар. Ниһаять, 1864 елда гимн кыйралның махсус эдикты белән рәсми дәүләт символы буларак раслана.
Рәсми чараларда гимнның беренче куплеты башкарыла.[1]
“Азатлык гимны” шулай ук Кипр грек дәүләтенең дә рәсми символы булып тора.
Грек язуында | Латин язуында | Тәрҗемәсе | Tärcemäse | Инглиз телендә |
Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν κόψι Ύμνος εις την Ελευθερίαν |
Se gnurízu apó tün kópsü tou spathioú tün tromerű. |
Таныш миңа, газиз илем, Иң үткен кылычларың, |
Tanış miña, ğäziz ilem, İñ ütken qılıçlarıñ, |
I shall always recognize you by the dreadful sword you hold, |