Эчтәлеккә күчү

Карга җиләге

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Карга җиләге latin yazuında])
Карга җиләге
Сурәт
Халыкара фәнни исем Actaea L., 1753[1][2]
Таксономик ранг ыру[3][1]
Югарырак таксон Actaeeae[d]
Таксонның халык атамасы Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value).
Җимеш төре җиләк[d]
GRIN URL npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=146[6]
 Карга җиләге Викиҗыентыкта

Карга җиләге, бүре бөресе, салават тамыры (лат. Actaea L., 1753[1][2]) — казаякчалар гаиләлегенә караган үсемлекләр ыруы.

Actaea spicata

10 лап төре билгеле. Төньяк ярымшарда очрый.

Actaea rubra
Actaea erythrocarpa

Татарстанда 2 төре үсә, башаклы бүре бөресе (A.spicata) барлык районнарда да киң таралган, кызыл җиләкле бүре бөресе (A.erythrocarpa) Идел алды һәм Көнчыгыш Кама аръягында очрый, үз ареалының көнбатыш чигендә таралган. Ылыслы һәм катнаш урманнарда, елга буйларында үсә.

Ботаник тасвирлама

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

30-60 см озынлыктагы үсемлекләр. Тамырчасы юан. Яфраклары эре, озын сапта, икешәр-өчәрле. Чәчәкләре саргылт ак төстә, вак, кыска чуксыман чәчәк төркеменә җыелган. Җимеше – кара (башаклы бүре бөресе) һәм кызыл (кызыл җиләкле бүре бөресе) төстәге күп орлыклы җиләк. Май-июнь айларында чәчәк ата.

Дару үләне. Үләне һәм җимешләрендә алкалоидлар, С витамины, тамырларында сапониннар бар.

Халык медицинасында башаклы бүре бөресе тамырларыннан ясалган төнәтмәне баш һәм йөрәк авыртканда, кызыл җиләкле бүре бөресе тамырлары төнәтмәсен ашказаны-эчәк авырулары вакытында файдаланалар.

Агулы.

Башаклы бүре бөресе – декоратив.

Кызыл җиләкле бүре бөресе ТРның Кызыл китабына кертелгән (2006)[7].