Эчтәлеккә күчү

Кирмән шәһәрчеге

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Кирмән шәһәрчеге latin yazuında])
Кирмән шәһәрчеге
Дәүләт  Россия
Административ-территориаль берәмлек Мамадыш районы
Мирас статусы федераль әһәмияттәге Россия мәдәни мирас объекты[d]
Харита сурәте
Карта

Кирмән бистәсе, Кирмән яки КирмәнчекТатарстан Республикасы Мамадыш районының заманча Урта Кирмән һәм Рус Кирмәне авыллары янында шәһәрчек[1][2][3]. Болгар, соңрак X—XIV гасырларда булган Алтын Урда ныгытмасыннан калган калдыклардан гыйбарәт.

Шәһәрләрнең урнашуы

Омар елгасының сул як кушылдыгы булган Кирмән елгасының уң яры калкулыгында, Урта Кирмән авылыннан көньяк-көнчыгышка таба һәм Рус Кирмәне авылыннан төньяк-көнбатыш юнәлештә урнашкан [1] . Моннан тыш, якында Кирмен зираты бар, ул XIV гасырдан бирле булган [1] .

Рус елъязмаларында Болгариянең дүрт шәһәре арасында урнашкан Кирмәнчек турында искәрмәләр бар, шәһәрләрне 1395 елда Звенигород һәм Галицкий кенәзе Юрий Дмитриевичның гаскәрләре яулап ала:

«Они же шедше плениша землю татарскую и взяша град Болгары, и Жюкотин, и Казань, Кеременчюк, и пребыша 3 месяци воююще, и никтоже не помнит толь далече воевала Русь татарскую землю…»
ПСРЛ, IV, с. 102

Воскресенск елъязмасында Кермәнчек 1399 елда искә алына:

«…князь велики слышав се, и събра рати многы, посла брата своего князя Юрия Дмитриевича, а с ним воевод, и старейших боаръ и силу многу; он же шед взя город Болгары Великие, и град Жюкотин, и град Казань, и град Керменчюк, и всю землю их повоева, и много Бесермен и Татар побиша, а землю Татарскую плениша; и воевав три месяца взвратися с великою победою и с многою корыстию в землю Русскую»[4]
  1. 1,0 1,1 1,2 Казаков, Старостин, Халиков, 1987
  2. Мухаметшин, 2008
  3. Нигамаев, 2005
  4. Нигамаев А.З., Валиуллин Р.Ф. Население летописного Керменчука. — Современные направления теоретических и прикладных исследований. - Т. 23. Юридические и политические науки, история. — С. 48—56..