Кызыл (шәһәр): юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к (Script) File:Blason de Kyzyl.gif → File:Blason de Kyzyl.png replaced by PNG |
к clean up, replaced: [[Файл: → [[Рәсем: (2) using AWB |
||
| Юл номеры - 21: | Юл номеры - 21: | ||
== Тарих == |
== Тарих == |
||
[[ |
[[Рәсем:Eskiturkaniti.jpg|thumb|left|[[Тывалар]]ның борынгы аталары булган борынгы [[төркиләр]]дән калган [[Орхон әлифбасы]]ндагы язулар]] |
||
Урянхлар төбәге [[Русия]]га кергәчтен үк торак пункт буларак [[1914 ел]]да '''Белоца́рск''' исеме астында рус колонистлары тарафыннан төзелә. [[1918 ел]]да (инкыйлаб белән бәйле рәвештә) атамасы '''Хем-Бельди́р'''га үзгәртелә, [[1926 ел]]да — '''Кызыл'''га. |
Урянхлар төбәге [[Русия]]га кергәчтен үк торак пункт буларак [[1914 ел]]да '''Белоца́рск''' исеме астында рус колонистлары тарафыннан төзелә. [[1918 ел]]да (инкыйлаб белән бәйле рәвештә) атамасы '''Хем-Бельди́р'''га үзгәртелә, [[1926 ел]]да — '''Кызыл'''га. |
||
| Юл номеры - 27: | Юл номеры - 27: | ||
== Географик урнашуы == |
== Географик урнашуы == |
||
[[ |
[[Рәсем:Tuva Kyzyl Center of Asia 200107260179.jpg|thumb|250px|Кызыл — [[Азия]]ның үзәге]] |
||
Шәһәр Тыва казанында Олы Енисейны ([[Олы Енисей|Улуг-Хем]]) барлыкка китерүче Зур Енисей ([[Зур Енисей|Бий-Хем]]) һәм Кече Енисей ([[Кече Енисей|Каа-Хем]]) елгалары кушылган урында урнашкан. |
Шәһәр Тыва казанында Олы Енисейны ([[Олы Енисей|Улуг-Хем]]) барлыкка китерүче Зур Енисей ([[Зур Енисей|Бий-Хем]]) һәм Кече Енисей ([[Кече Енисей|Каа-Хем]]) елгалары кушылган урында урнашкан. |
||
4 июл 2014, 09:54 юрамасы
| Кызыл (шәһәр) | ||||
шәһәр
| ||||
| Ил | Русия Федерациясе | |||
| Өлкә | Тыва Республикасы | |||
| мэр | Владислав Товарищтайевич Ховалыг | |||
| Нигезләнгән / Беренче телгә алу |
1914 | |||
| шәһәр статусы алу датасы | 1914
| |||
| Рәсми тел | тыва, рус | |||
| Халык саны | 109 986 кеше (2010) | |||
Кызы́л — Русиядагы шәһәр, Тыва Республикасының башкаласы. Халкы — 109 986 кеше (2010 елда).
Тарих
Урянхлар төбәге Русияга кергәчтен үк торак пункт буларак 1914 елда Белоца́рск исеме астында рус колонистлары тарафыннан төзелә. 1918 елда (инкыйлаб белән бәйле рәвештә) атамасы Хем-Бельди́рга үзгәртелә, 1926 елда — Кызылга.
1921 елда шәһәр Тыва Халык Җөмһүриятенең башкаласы, 1944 елдан — РСФСРның Тыва автоном өлкәсенең, 1961 елдан — Тыва АССРның, һәм 1991 елдан — Тыва Җөмһүриятенең башкаласы.
Географик урнашуы
Шәһәр Тыва казанында Олы Енисейны (Улуг-Хем) барлыкка китерүче Зур Енисей (Бий-Хем) һәм Кече Енисей (Каа-Хем) елгалары кушылган урында урнашкан.
Шәһәрнең идарәсе
2008 елның 30 июлендә Кызыл шәһәренең мэры буларак биш елга Владислав Товарищтайевич Ховалыг билгеләнә.