Икенчел тел

Икенчел тел яки L2 — кешенең "туган" (ягъни беренчел) телне өйрәнелгәннән соң үзләштерелгән телне (ингл.) билгеләү өчен кулланган термин. Кайбер еш ярдәмчел тел (ингл.) дип аталган теллә гадәттә икенчел тел, яки лингва франка (ингл.) буларак кулланалар.

Махсус торышлыклар нәтиҗәсендә кешенең икенчел телдә аның өчен беренчел телгә якын булган функциональ тел (ягъни тормышның һәр очракларында кулланып үз теләкләрен яки кирәкләрен, галәмдә очраган барлык феноменнарын төгәл аңлата яки кирәк булган барлык мәгълүматны таба һәм аңлый алган тел).

Яшь

Кайбер галимнәр хәбәр иткән эзләнүләр нәтиҗәләре беренчел (L1) һәм икенчел (L2) телләр арасындагы төп аерма – кешенең бу телне өйрәнгән яше белән билгеләнә. Мәсәлән, лингвист Эрик Линнеберг (ингл.) used икенчел тел терминын кешенең балигълык яшеннән соң өйрәнелгән яки куллана башлаган телне билгеләү өчен кулланды. Гадәттә кешеләр үзләренең икенчел телләрендә беренчел телендәге кебек иркен куллану һәм аңлау дәрәҗәсенә ирешә алмыйлар. Шундый карашлар критик период гипотезасына (ингл.) бәйләнгән дип санала.

Хылтенстам фамилиялы галим үзенең 1992 елда эзләнүләрнең нигезендә бастырылган мәкаләсендә (Hyltenstam, 1992) билингвларның алты-җиде яшь тирәсендә телне туган тел дәрәҗәсендә өйрәнү өчен мөмкинчелек тәрәзәсе ябыла торганын хәбәр итте. Шул яшьтән соң L2'не өйрәнүчеләр телне туган теле дәрәҗәсенә якын булган дәрәҗәсенә” ирешә алсалар да, алар кулланган телдә ни кадәр әз хата ясасалар да, аларны телне L1 дәрәҗәсендәге белгән төркеменнән аера алу мөмкин. “Телне туган тел яки туган телгә якын дәрәҗәсендә үзләштерә алу арасындагы аермасын 6-8 яшь чигенә туры килгән бер мизгел билгеләве күренә. Аеруча, тел белән беренче очрашу вакыты тел кулланылышның ешлылыгы һәм интенсивлыгы белән бәйле булуына ишарә итә ала” (Hyltenstam, 1992, 364 бит).

Соңрак, Абрахамссон белән бергә бастырылган фәнни эшендә (Hyltenstam & Abrahamsson, 2003) бу лингвистик мөмкинчелек тәрәзәләрнең яшькә турыдан туры бәйләнеше булмасада, балачактан соң телне туган тел дәрәҗәсенә якын дәрәҗендә өйрәнү өчен еллар үтү белән күбрәк көч кертергә кирәклеген күрсәттеләр.

L2 һәм L1 арасындагы охшашлыклар һәм аермалар

Тизлек

Икенчел телне өйрәнү күпчелек көшеләр өчен гөмер буе дәвам иткән процесс була ала. Тотрыклы көч түгүгә карамастан, икенчел телне өйрәнүчеләр анарда беркайчанда тулысынча туган тел дәрәҗәсендә белүчеләргә охшаш дәрәҗәгә ирешә алмасалар да, практика белән юрагы дәрәҗәдә иркен белүгә ирешә алуга мөмкинлек саклана. Шул ук арада, 5 яшкә ирешкән балалар, сүзлек байлыгыннан һәм кайбер грамматик структуралардан тыш, үз беренчел телне югары дәрәҗәдә үзләштергән дип санала ала.

Икенчел телне өйрәнү теорияләре

Blackboard used in class at Harvard shows students' efforts at placing the diaeresis and acute accent diacritics used in Spanish orthography.

Шулай ук карагыз

• Тел өйрәнү (ингл.)

Өстәмә чыганаклар

• Billiet, Jaak, Bart Maddens, and Roeland Beerten. "National Identity and Attitude Toward Foreigners in a Multinational State: A Replication". Vol. 24. International Society of Political Psychology, 2003. Ser. 2. 8 Oct. 2011
• Brian A. Jacob. "Defining Culture in a Multicultural Environment: An Ethnography of Heritage High School". American Journal of Education, Vol. 103, No. 4 (Aug., 1995) 339-376. University of Chicago Press
• Doggett, G. (1994). "Eight Approaches to Language Teaching". Mosaic, 27 (2), 8-12.
• Krashen, Stephen D., Michael A. Long and Robin C. Scarcella. “Age, Rate and Eventual Attainment in Second Language Acquisition”. TESOL Quarterly, Vol. 13, No. 4 (Dec., 1979), pp. 573-582. 7 Oct 2011
• Mitchell, R and Myles, F. (2004) Second Language Learning Theories, 2nd edition. London: Arnold; New York, distributed by Oxford University Press (chapter 2)
• Mollica, A. and Neussel, F. (1997). "The good language learner and the good language teacher: A review of the literature and classroom applications". Mosaic, 4 (3), 1-16.
• Pratt, Mary Louise. "Arts of the Contact Zone." Profession. Modern Language Association, 1991, 33-40. Retrieved 8 Aug. 2011.
• Russell, V. (2009). "Corrective feedback, over a decade of research since Lyster and Ranta (1997): Where do we stand today?" Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 6 (1), 21-31.