Ростислав Юренев
Ростислав Юренев | |
---|---|
Туган | 31 март (13 апрель) 1912 Витебск, Россия империясе[1] |
Үлгән | 28 май 2002 (90 яшь) Мәскәү, Россия |
Күмү урыны | Введен зираты[d] |
Ватандашлыгы | Россия империясе СССР Россия |
Әлма-матер | С. А. Герасимов исемендәге Бөтенрусия дәүләт кинематография институты[d] |
Һөнәре | кина́ белгече, тәнкыйтьче, сценаричы, кинокритик, педагог, укытучы |
Эш бирүче | С. А. Герасимов исемендәге Бөтенрусия дәүләт кинематография институты[d] |
Балалар | Андрей Ростиславович Юренев[d] |
Ата-ана | |
Гыйльми дәрәҗә: | сәнгать фәннәре докторы[d] |
Ростислав Николаевич Юренев (31 марта [13 апрель] 1912, Витебск — 28 май 2002, Мәскәү) — совет һәм Россия киносы тәнкыйтьчесе, кино белгече, педагог, сәнгать белеме докторы (1961), РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе (1969).
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Ростислав Юренев 1912 елның 13 апрелендә Витебск шәһәрендә туган. Кадрларны исәпкә алуның шәхси битендә һәм Кинематографистлар берлегенең 1957 елда Юренев тутырылган иҗади карточкасында «социаль чыгышы» графасында «дворяннардан» диелгән[2]. Аның әтисе, Николай Николаевич Юренев (16.04.1978-1942), эре закон белгече һәм криминалист була[3]. 1922 елда Юренев Мәскәүгә килә, 10 нчы тәҗрибә-күрсәтү мәктәбенә укырга керә. 1929 елда[3] «Рабочая газета» репортеры, «Экран» журналының әдәби хезмәткәре булып эшли, берничә шигырь һәм газета язмаларын бастыра. 1931 елдан башлап берничә ел редактор булып эшли [Бөтенсоюз телевидение һәм радиотапшырулар комитеты)[3]:Автобиографиядән[3]
Бу вакыт эчендә эфирга 15 кә якын радиопьеса тапшырыла, шуларның икесе-шигырьләрдә, бик күп очерклар, шигырьләр, җырлар өчен текстлар бар. Радиокомитет һәм язучылар төркеме тәкъдиме буенча ВГИКның сценар факультетына укырга керә. Институтта бик яхшы укый. 3 сценарий яза, Алар кабул ителә, әмма, күрәсең, куелмый. Сценарийлар өчен материал туплап, бер ай Мәскәү метросын төзүдә эшли һәм Әзербайҗанның нефть һәм мамык районнары буенча ике зур сәфәр ясый.
1936 елда ВГИКның сценарий факультетын (Валентина Туркина остаханәсе) бик яхшы тәмамлый. Шул ук елны хәрби хезмәткә алына. Ржев шәһәрендә, авиациядә хезмәт итә. ТБ-3 авыр бомбардировщикларында оча. 14 сәгатьлек Ржев — Воронеж — Харьков — Ржев очышын башкара. Армиядән кайткач, ВГИК аспирантурасына укырга керә. 1938 елдан матбугатта даими рәвештә кино тәнкыйтьчесе буларак чыгыш ясый башлый. 1939 елда драматургиядә кино драматургиясен укыта һәм сценаристларда иҗади семинар алып бара. Автобиографиядән[3]:
1941 елның 25 июнендә, Бөек Ватан сугышының өченче көнендә, мобилизацияләнә. Кырым, Кавказ, Новороссийск, Кубань, Белоруссиядә, Литвада, Польшада, Көнчыгыш Пруссиядә сугыша. Кенигсберг штурмында катнаша. Штаб авиация офицеры буларак бомбардировка авиациясе штурманы буларак сугыша. Ике тапкыр зенит артиллериясе һәм дошманның истребительләре белән бәрелешә. Яралана һәм контузия ала. 103 хәрби самолетта бомбардировка һәм разведка ясый һәм оператив элемтә буенча 200 дән артык очыш ясый. СБДА-2 һәм ИЛ-2 самолетларында оча.
Кызыл Йолдыз (1942), II дәрәҗә Ватан сугышы (1944) орденнары һәм өч медаль белән бүләкләнә. Демобилизациядән соң кино тәнкыйте эшенә әйләнеп кайта. 1946-1948 елларда «Искусство кино» журналының җаваплы секретаре була.
1948 елда Сергей Эйзенштейн тәкъдиме буенча СССР Фәннәр академиясенең сәнгать тарихы институтының өлкән фәнни хезмәткәре була. Күп еллар укытучылык һәм фәнни-тикшеренү эшчәнлеген берләштерә (1947 елдан-ВГИК доценты, 1949 елдан — сәнгать белеме кандидаты, 1962 елдан — сәнгать белеме докторы, 1963 елдан — ВГИКның кино белеме кафедрасы профессоры).
1974 елда Кино теориясе һәм тарихы фәнни-тикшеренү институтында совет киносы тарихы бүлеген җитәкли. 1988 елда институттан үз теләге белән китеп, үзен ВГИКта укыту эшчәнлегенә багышлый, анда күп еллар дәвамында кино белгечләре остаханәсе җитәкчесе булган.
1957-1965 елларда СССР кинематографистлар берлеге оешмасында катнаша. РРК оештыру бюросы әгъзасы буларак, кино тәнкыйть секциясенең инициаторы, оештыручысы һәм рәисе була. 1957 елдан 1985 елга кадәр кинематографистлар Берлеге Идарәсе составына керә.
Автор һәм мөхәррир буларак өч томлы «Совет киносы очерклары» (1956-1961), алты томлы «С.М. Эйзенштейнның сайланма әсәрләре» (1964-1971) һәм башка фәнни хезмәтләр һәм илебез һәм чит ил киносы классикларының теоретик мирасын бастырып чыгара. 44 китап бастырып чыгара.
Алар арасында «Советский биографический фильм» (1949), «Александр Довженко» (1959), «Советская кинокомедия» (1964), «Смешное на экране» (1964), «Новаторство и традиции советского кино» (1965), «Краткая история советского кино» (1979), «Чудесное окно. Краткая история мирового кино» (1983), ике томлы «Сергей Эйзенштейн. Замыслы. Фильмы. Метод» (1985—1989) монографиясе һәм башкалар бар.
Уннан артык документаль фильмның сценарий авторы, шул исәптән «Сергей Эйзенштейн» (1958), «Всеволод Пудовкин» (1960), «Рождение советского кино» (1968), «Кино рассказывает о себе» (1969), «Иван Александрович Пырьев» (1979). 1997 елда аның лирик шигырьләр җыентыгы «Стихи из заветного ящика» басылып чыга.
2002 елда вафат була. Введен зиратында (4 участка) жирләнгән[4].
2007 елда «В оправдание этой жизни» мемуарлары чыга.
Гаиләсе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Хатыны — Тамара Иосифовна ( 1922).
- Улы — Андрей (1944-1998), совет киноактеры.
- Кызы — Елена (1951), «Кино» Галереясе арт-директоры, «Иске Осталар» Галереясе директоры
Төп эшләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- О фильме «Амангельды»: [Очерк о первом каз. фильме]. — М.: Госкиноиздат, 1938. — 32 с.: ил. — (Б-ка совет.кинозрителя).
- Григорий Александров: Творческий путь кинорежиссёра. — М.: Госкиноиздат, 1939. — 32 с.: ил. — (Б-ка совет.кинозрителя. Мастера киноискусства).
- Алексей Каплер: Творческий портрет кинодраматурга. — М.: Госкиноиздат, 1940. — 32 с.: ил. — (Мастера киноискусства).
- «Академик Иван Павлов»: [Очерк о фильме Г. Л. Рошаля]. — М.: Госкиноиздат, 1949. — 40 с.: ил.
- Советский биографический фильм. — М.: Госкиноиздат, 1949. — 230 с.
- «Кубанские казаки». О фильме и его создателях. — М.: Госкиноиздат, 1950. — 42 с.: ил. — (Б-ка совет. кинозрителя).
- «Сельский врач»: — М.: Госкиноиздат, 1952. — 48 с.: ил. — (Б-ка совет. кинозрителя).
- Современное советское кино: [Стеногр. лекции, прочит. На Всесоюз. совещании руководителей секции лит. и искусства 28 мая 1958 г.]. — М., 1958. — 24 с. — (Всесоюз. о-во по распространению полит. и науч. знаний). — На правах рукописи.
- Александр Довженко. Творческий путь кинорежиссёра. — М.: Искусство, 1959. — 192 с.: ил. -(Мастера киноискусства). — Фильмогр.: с.168-171. — Библиогр.: с.172-192.
- Кино — важнейшее из искусств. Попул. очерк. — М.: Знание, 1959. — 32 с.
- На Международных кинофестивалях. Попул. Очерк. — М.: Искусство, 1959. — 34 с.: ил.
- Кино за рубежом. — М.: Знание, 1961. — 40 с. — (Нар. ун-т культуры. Фак. лит. и искусства. 22).
- Современное киноискусство капиталистических стран. — М.: Знание, 1961. — 31 с. — Всесоюз. о-во по распростр. знаний. Науч.-метод. совет по пропаганде лит. и искусства. В помощь лектору).
- «Чистое небо»: [Очерк о фильме Г. Н. Чухрая]. — М.: Искусство, 1961. — 16 с.
- Эйзенштейн: [Учеб. пособие]. /Всесоюз. гос. ин-т кинематографии. Науч.-исслед. Каф. истории кино. — М.: ВГИК, 1962. — 57 с.
- Канн — Москва — Венеция. Кинофестивали. 1963. — М.: Искусство, 1964. — 234 с.: ил.
- Смешное на экране. — М.: Искусство, 1964. — 208 с.: ил.
- Советская кинокомедия /АН СССР. Ин-т истории искусств М-ва культуры СССР. — М.: Наука, 1964. — 540 с.: ил.
- «Броненосец „Потёмкин“» Сергея Эйзенштейна /АН СССР, Ин-т истории искусств М-ва культуры СССР. — М.: Наука, 1965. — 150 с.
- Новаторство и традиции советского кино. — М.: Знание, 1965. — 80 с.: ил.- (Нар. ун-т. Фак. лит. и искусства. 9).
- Тамара Носова: [Портрет актрисы]. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1965. — 16 с.
- Краткая история советского кино. Вып.1 (1917—1941). — М.: Знание, 1967. — 140 с.: ил. — (Нар. ун-т. Фак. лит. и искусства. 8/9).
- Искусство, рожденное Октябрем. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1968. — 112 с.: ил.
- Любовь Орлова: [Портрет актрисы]. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1968. — 20 с.
- Михаил Жаров: [Портрет актера]. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1971. — [24 с.: ил.]. — (Актеры сов. кино).
- Кинорежиссёр Евгений Червяков. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1972. — 64 с.: ил.
- Сергей Эйзенштейн и современность: [Докл. на конф. Моск. Федерации Фильм-архивов]. — М.: Изд-во Госфильмофонда, 1973. — 32 с. — Текст парал.: рус., фр., англ.
- Советское киноведение: Учеб. пособие /Всесоюз. гос. ин-т кинематографии. Каф. киноведения. — М., 1977. — 33 с.
- Краткая история советского кино. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1979. — 234 с.: ил.
- Смех сильных: [Буклет]. — М.: Союзинформкино, 1979. — Б.с. — (К 60-летию сов. кинокомедии).
- Александр Медведкин, сатирик. — М.: Бюро пропаганды совет. киноискусства, 1981. — 72 с.: ил., портр.
- Книга фильмов: Ст. и рец. разных лет . — М.: Искусство, 1981. — 336 с.: ил.
- Чудесное окно: Краткая история мирового кино: Кн. для учащихся. — М.: Просвещение, 1983. — 287 с.: ил.
- Сергей Эйзенштейн: Замыслы. Фильмы. Метод. Ч.1. 1898—1929. — М.: Искусство, 1985. — 303 с.: 33 л.ил., портр.
- Новаторство советского киноискусства: Кн. для учителя. — М.: Просвещение, 1986. — 190 с.: ил.
- Л. В. Кулешов: теория кино, режиссура, педагогика: Учеб. пособие /Всесоюз. гос. ин-т кинематографии им. С. А. Герасимова. Каф.киноведения. — М., 1987. — 45 с.
- Сергей Эйзенштейн: Замыслы. Фильмы. Метод. Ч.2. 1930—1948. — М.: Искусство, 1988. — 319 с.: ил.
- В. К. Туркин: критика, кинодраматургия, педагогика: Учеб. пособие. — М.: ВГИК, 1989. — 47 с.
- Кино Японии послевоенных лет: Учеб. пособие /Всерос. Ин-т кинематографии им. С. А. Герасимова. Каф.киноведения. — М.: ВГИК, 1993. — 79 с.: ил.
- Мой милый ВГИК: [Воспоминания]. — М.: Б.и., 1994. — 98 с.: ил., портр.
- Фильмы Глеба Панфилова. — М.: Киноцентр, 1995. — 191 с.: ил.
- Краткая история киноискусства /Гос. Ком. Рос. Федерации по кинематографии. — М.: Издат. центр «Академия», 1997. — 286 с.: ил.
- Советское киноискусство тридцатых годов: Учеб. пособие./ВГИК им. С. А. Герасимова, каф. киноведения, 1997. — 109 с. — Прил.: Ученики мастерской проф. Р. Н. Юренева: с.105-108.
- Стихи из заветного ящика: Лирика. — М.: ВГИК, 1997. — 56 с.: ил., портр.
- В оправдание этой жизни. — М.: Материк, 2007. — 637 с.: ил., портр.
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Писатели Москвы: Биобиблиографический справочник / Сост.: Е. П. Ионов, С. П. Колов.— М.: Моск. рабочий, 1987. — С. 529-530.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 Юренев Ростислав Николаевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 100 лет Юреневу(үле сылтама)Калып:Недоступная ссылка
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Кинограф" ПРОФЕССИЯ — КИНОВЕД. әлеге чыганактан 2014-03-31 архивланды. 2019-07-06 тикшерелгән.
- ↑ Могила Р. Н. Юренева
- 13 апрель көнне туганнар
- 1912 елда туганнар
- Витебск губернасында туганнар
- 28 май көнне вафатлар
- 2002 елда вафатлар
- Мәскәүдә вафатлар
- Әлифба буенча шәхесләр
- ВГИК тәмамлаучылар
- Сәнгать фәннәре докторлары
- Бөек Ватан сугышы очучылары
- РСФСР атказанган сәнгать эшлеклеләре
- Кызыл Йолдыз ордены кавалерлары
- Халыклар дуслыгы ордены кавалерлары
- II дәрәҗә Ватан сугышы ордены кавалерлары
- I дәрәҗә Ватан сугышы ордены кавалерлары
- Почет ордены кавалерлары
- Россия педагоглары
- ССРБ педагоглары