Себер дәүләт автомобиль-юл университеты
| Себер дәүләт автомобиль-юл университеты | |
| Нигезләнү датасы | 1930 |
|---|---|
.jpg) | |
| Дәүләт |
 Россия[1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Омск |
| Ана ширкәт | Русия Федерациясенең фән һәм югары белем министрлыгы[2] |
| Бүләкләр |
 |
| Рәсми веб-сайт | sibadi.org[3] |
 | |
Себер дәүләт автомобиль-юл университеты (рус. Сибирский автомобильно-дорожный университет, СибАДИ) - Омскта урнашкан югары уку йорты.
Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1930 елда СССР СНК һәм ВКП(б) ҮК карары белән Цудортранс системасында 5 автомобиль-юл институты оештырыла: Мәскәүдә (МАДИ), Ленинградта (ЛАДИ), Саратовта (САДИ), Харьков (ХАДИ) һәм Омскида (Себер дәүләт автомобиль-юл университеты).
Себер дәүләт автомобиль-юл университетының беренче ректоры Никита Герасимович Гладков була. Башта Себер дәүләт автомобиль-юл университетында ике бүлек ачылган: юл-төзелеш һәм автомобиль.
1930 елдан 1940 елга кадәр 745 инженер чыгарылган, шул исәптән 438 юл-төзелеш һәм 307 автомобиль факультетларында.
Бөек Ватан сугышы елларында институтның төп бинасы госпитальгә тапшырыла, әмма институт эшен дәвам итә һәм сугыш елларында 250 инженер чыгара. Институт хезмәткәрләре һәм студентлары җыелган акчаларына«Себер дәүләт автомобиль-юл университеты» хәрби самолеты, «Сугышчан дуслар» танкы төзелгән.
Сугыштан соң вузда, икътисад үсешенең төп юнәлешләрен исәпкә алып, берничә яңа кафедра һәм белгечлек ачыла.
1950нче еллар башында Себер дәүләт автомобиль-юл университеты автомобиль һәм юл-төзелеш факультетларына җыелмаларны арттыра, кичке һәм читтән торып уку факультетларын ача.
1962 елда «Юл машиналары», 1964 елда «Сәнәгать һәм гражданлык төзелеше», 1968 елда «РСФСР автомобиль юллары һәм юл хуҗалыгы министрлыгының инженер-техник хезмәткәрләре кадрларын яңадан әзерләү» факультетлары ачыла.
60 нчы елларда аспирантура ачыла, аннары кандидатлык һәм докторлык диссертацияләрен яклау буенча киңәшләр бирелә, үз нәшрияты, патентлар бүлеге барлыкка килә.
1980 елда институт Хезмәт Кызыл Байрагы ордены белән бүләкләнә.
1999 елда (14.04.99 ел, № 978 боерык) РФ гомуми һәм һөнәри белем бирү Министрлыгы боерыгы нигезендә Себер дәүләт автомобиль-юл академиясенә (Себер дәүләт автомобиль-юл университеты) дип үзгәртелә.
2011 елда Себер дәүләт автомобиль-юл университеты технологияләре трансферы үзәге булдырыла һәм «транспортта һәм төзелештә үзебезнең инновацияләр» технологияләре трансферы челтәре эшли башлый.
2017 елдан университет буларак квалификацияләнә.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Дороги нам дороги: Омскавтодору — 60 лет. Издание «Омич». Омск. 1994.
- Очерк истории Сибирского автомобильно-дорожного института. А. Г. Заподовникова. Части 1, 2, 3. Издание СибАДИ. Омск. 1994.
- Очерки истории СибАДИ. А. Г. Заподовникова, А. Д. Колесников, В. Д. Полканов, Н. Г. Якушина. Издательство СибАДИ. Омск. 2000.
- Сибирская государственная автомобильно-дорожная академия (СибАДИ) сегодня. О. С. Охтень. Издательство «Лео». Омск. 2010.
- Сибирский автомобильно-дорожный институт им. В. В. Куйбышева, 1930—1980 годы: (информационный справочник). Министерство высшего и среднего специального образования РСФСР. Издательство «Омская правда». Омск. 1980.
- Сибирский автомобильно-дорожный институт им. В. В. Куйбышева. Библиографический указатель печатных работ сотрудников СибАДИ за 1968—1977 годы. Библиотека Сибирского автомобильно-дорожного института им. В. В. Куйбышева. [сост. Л. П. Беляева]. Омск. 1981.
- Энциклопедия образования в Западной Сибири, т. 2, 2003