Франс Халс
Франс Халс | |
---|---|
Туган телдә исем | нид. Frans Hals |
Туган | 1582 елдан иртә түгел һәм елдан соң түгел1583 Антверпен, Брабант[d], Һабсбург Нидерландлары[d][1][2][3] |
Үлгән | 26 август 1666[2][4][5][…] Һарлем[1][2][3] |
Күмү урыны | Церковь Святого Бавона[d] |
Яшәгән урын | Peuzelaarsteeg[d] |
Ватандашлыгы | Җиде берләшкән провинция җөмһүрияте[d] |
Һөнәре | рәссам, художник-гравёр, архитектурный чертёжник, сынлы сәнгать эшлеклесе |
Җефет | Anneke Hermansz[d][3] һәм Lysbeth Reyniers[d][3] |
Балалар | Harmen Hals[d][6][3], Frans Hals Junior[d][3], Jan Hals[d][6][3], Reynier Hals[d][6][3], Nicolaes Hals[d][6][3], Adriaentje Hals[d][3] һәм Jacob Hals[d][3] |
Ата-ана | |
Кардәшләр | Дирк Халс[d][6] |
Франс Халс, шулай ук Хальс [7] ( нид. Frans Hals IPA : [ˈfrɑns ˈɦɑls] ) ( 1582 / 1583, Антверпен - 1666, Һарлем ) - Алтын гасыр дип аталган чорда язучы һолланд рәссамы.
Биография
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Франс Халс 1582 яки 1583-нче елда тукучы Франсуа Франс Халс ван Мехелен һәм аның икенче хатыны Адриантьер гаиләсендә туган. 1585-нче елда, Антверпен җимерелгәннән соң, гаилә Һарлемга күченә, анда Франс Халс гомере буе яши.
1600 - 1603 елларда яшь рәссам Карел ван Мандерда укый, ләкин маньеризмның бу вәкиленең йогынтысы Халсның алдагы әсәрләрендә чагылми.
1610 елда Халс св. Луки Гильдиясе әгъзасы була һәм шәһәр муниципалитеты каршында реставратор булып эшли башлый. Киләсе ел башында Халс Аньете Хармансдрга өйләнә, һәм 1611 елның 2 сентябрендә парның беренче балалары Хармена туа
Халс үзенең беренче портретын 1611 елда елда ясый, ләкин дан аңа «Банкет офицеров стрелковой роты св. Георгия»картинасын ясаганнан соң килә (1616).
1615 елның июнендә Аньете бала тудырганда үлә; әнисеннән соң, Халсның икенче улы да үлә. 1617-нче елда Франс Халс Лисбет Рейнерска өйләнә, ул аның белән ярты гасыр чамасы яши. Аларның унбер баласы була. [8]
“Халсның иртә манерасына җылы тоннар, авыр тын буяулар ярдәмендә формаларны төгәл модельләштерү хас. 1620- нче елда Халс портретлар белән жанр күренешләрен һәм дини темаларга композицияләр яза "("Люк", "Сент-Мэтью", якынча 1623 - 1625 еллар.) ".
1620-1630 елларда Халс берничә портрет яза, аларда халыкның тормыш энергиясе ташып торган вәкилләр сурәтләнә("Лютер белән Джестер", 1620 - 1625, "Күңелле эчүче", "Малле Баббе", "Чегән кызы", "Мулат", "Балыкчы малай"); - якынча 1630).
Бердәнбер тулы метражлы портрет - Виллем Хейтейсен портреты (1625-1630).
"Шул ук чорда Халс төркем портретын радикаль рәвештә үзгәртеп кора, композициянең шартлы системалары белән өзә, әсәрләргә тормыш ситуацияләре элементларын кертә, картинаның һәм тамашачының турыдан-туры бәйләнешен тәэмин итә. (" Изге Санкт-Адриан ротасы офицерларының бәйрәме. ", Якынча 1623 - 1627 ;" Изге Адриан укчылар ротасы төркем портреты", 1633 ;" Изге Георгий мылтык ротасы офицерлары ", 1639 )"[9]. Харлемнан китәсе килми, моның өчен Амстердамга барырга кирәк булса, Халс заказлардан баш тарта. Ул Амстердамда башлаган бердәнбер төркем портретын башка рәссам тәмамларга тиеш була.
1620 һәм 1640 елларда, иң популяр булган чорда, Халс өйләнешкән парларның икеле портретын яза: сул портретта ир, уңда хатын. Пар бергә сурәтләнгән бердәнбер картина - "Исаак Масса һәм аның хатынының гаилә портреты" ( 1622 ).
1644-нче елда Халс Санкт Изге Лука Гильдиясы президенты була. 1649 елда ул Декарт портретын ясый.
"Психологик үзенчәлекләр 1640 еллар портретларында тирәнәйә (" Изге Елизавета Хастаханәсе Регентлары. ", 1641 ," Кеше портреты ", якынча 1642 - 1650 ," Джаспер ван Веструм Шейд ", якынча 1645 ); бу әсәрләр төсендә көмеш-соры тон өстенлек итә башлый. Халсның соңрак ясалган әсәрләре бик ирекле рәвештә башкарыла һәм сирәк төс схемасында чишелә, кара һәм ак тон контрастларына корылган ("Кара киемле кеше", якынча 1650-1652, "Виллем Круз портреты", якынча 1660 ); аларның кайберләре тирән пессимизм хисен күрсәтә ("Өлкәннәр өчен приют регентлары", "Өлкәннәр өчен приют регентлары - икесе дә - 1664 )"[10].
"Олы яшьтә Халс заказ алудан туктый һәм ярлылыкка төшә. Рәссам 1666 елның 26 августында Харлем ярлы йортында үлә ”[10]
Рәссамның иң зур картиналар җыентыгы Һарлемдагы Халс музеенда саклана.
Кызыклы фактлар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Халс улларының бишесе портрет рәссамы була.
- Ван Гог бервакыт Халсның "27 кара төстән ким түгел" дип искәртә.
- Халс Голландия 10 гильдеры банкнотасында 1970 һәм 1990 арасында әйләнештә сурәтләнгән.
Галерея
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]-
Изге Лука (1623-1625). Одессаның Көнбатыш һәм Көнчыгыш сәнгать музее
-
«Иоанн Богослов» (1625-1628). Гетти музее, Лос-Анджелес
-
Көлгән малай (1625). Мавритшуа, Гаага
-
" Виллем Хейтейсен портреты " (1625-1630). Иске Пинакотек, Мюнхен
-
Күңелле шешәдәш (1626-1627). Дәүләт музее, Амстердам
-
"Лютня белән клоун" (1628-1630). Лувр, Париж
-
"Һарлемда Сент Адриан ротасы офицерлары очрашуы" (1633). Халс музее, Һарлем
-
Мэлл Баббе (1633). Берлин рәсем галереясе
-
"Һарлемдагы Изге Елизавета хастаханәсе регентлары" (1641). Халс музее, Һарлем
-
Кеше портреты (1650-1653). Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
-
Кеше портреты (1655-1660), Дәүләт сәнгать музее . Копенгаген
-
Виллем Круз портреты (к. 1660). Иске Пинакотек, Мюнхен
-
Кеше портреты. Азәрбайҗан милли сәнгать музее
-
"Баш сөяге белән егетпортреты" (1626-1628). Лондон Милли Галереясе
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 https://rkd.nl/en/explore/artists/record?query=frans+hals&start=1
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 RKDartists
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 ECARTICO
- ↑ Frans Hals — 2009.
- ↑ KulturNav — 2015.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Union List of Artist Names — 2020.
- ↑ БРЭ, т. 33, с. 732 2020 елның 2 гыйнвар көнендә архивланган..
- ↑ Template error: argument title is required.
- ↑ Седова Т.А. "Франс Халс" // Большая советская энциклопедия / Гл. ред. С. И. Вавилов. — 2 издание. — М.: Сов. энциклопедия, 1965.
- ↑ 10,0 10,1 Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег
<ref>
; для сносокБСЭ
не указан текст
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Гальс // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- Сененко М. С. Франс Хальс. М., 1965;
- Линник И. Франс Хальс. Л., 1967;
- Лазарев В. Н. Франс Гальс. в книге «Старые европейские мастера». М., 1974, с. 119 — 55;
- Descargues P. Hals, Gen., 1968;
- Grimm C. Frans Hals. B., 1972;
- Slive S. Frans Hals. v. 1-3, L., 1970-74.