Антон Һарапи

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Антон Һарапи latin yazuında])
(Харапи, Антон битеннән юнәлтелде)
Сурәт
Имза
Җенес ир-ат
Ватандашлык  Албания
 Госман империясе
Туу датасы 5 гыйнвар 1888(1888-01-05)
Туу урыны Shiroka[d]
Үлем датасы 20 февраль 1946(1946-02-20) (58 яшь)
Үлем урыны Тирана, Албания
Үлем сәбәбе утлы коралдан ату ярасы[d]
Язма әсәрләр теле албан теле
Һөнәр төре язучы, сәясәтче, шагыйрь
Башкарган вазыйфа Албания Халык җыелышы депутаты[d]
Сәяси фирка әгъзасы Балли Комбетар[d]
Монашеский орден Орден меньших братьев[d]
 Антон Һарапи Викиҗыентыкта

Антон Харапи (алб. Anton Harapi, 5 гыйнвар 1888 ел., Широка, Шкодера, Австро-Венгрия — 14 февраль 1946 ел, Тирана, Албания) —албанның милли-мәдәни мәгърифәте эшлеклесе, албан язучысы һәм публицист, католик рухани, монашесканцев ордены әгъзасы.


Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1888 елның 5 гыйнварында Широкодер янындагы торак пунктта туган. Францискан мәктәбендә башлангыч белем алды. 1904 елда Антон Харапи монашеский ордены белән францисканцев бүләкләнә. 1909 елның февралендә монаше обетларын кабул итә, шуннан соң Шкодерда католик семинариясендә укый. 1910 елның 29 июнендә рухани була. Римда, Венада һәм Зальцбургта югары белем алган.

Албаниядә төрле католик мәхәлләләрендә хезмәт итә. 1918 елдан бирле Груд торак пунктында, Черногория белән чик янында хезмәт итә. Биредә үк иҗтимагый эшчәнлек белән шөгыльләнә башлый. Париж тынычлык конференциясенә мөрәҗәгать итү авторларының берсе булган, анда Албания артында ,Хоти һәм Груд округларын калдырырга өндәгән.


1920-1924 елларда Антон Харапи Гергь Фишта һәм Луид Гуракучи белән хезмәттәшлек итә. 1925 елда Францискан ордены алырга теләүчеләрне тәрбияләүгә багышлаган сәяси эшчәнлекне калдырып китә. Шул ук вакытта сәяси-мәдәни журналда " Hylli i Dritës» фәлсәфи һәм педагогик мәкаләләр бастырырга булды . 1923 елдан 1931 елга кадәр Шкодерда Француз мәктәбе директоры була. 1942 елда «Hylli i Dritës»журналының баш мөхәррире була.

1945 елда Антон Харапи хәрби суд карары белән кулга алына.1946 елның 14 гыйнварында оккупация властьлары белән хезмәттәшлек иткән өчен, Регент Советының башка катнашучылары леф Носи һәм Малик Бей Бушати белән үлем җәзасына дучар була. Мисто треск Генераль прокуроры хөкем карарын үтәргә һәм хөкем ителүчеләрнең бөтен милкен конфискацияләргә боерды. Антон Харапи 1946 елның 15 февралендә Тиранда шәһәр зираты стенасы янында атып үтерелә һәм билгесез кабердә җирләнә.

Иҗаты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • «Edukata ose mirerritja e femijeve» (1925)
  • «Vlerë shpirtërore» (1935)
  • «Andrra e prêtashit: kontribut për kulturën shqiptare» (1959)
  • «Valë mbi valë» (2003)
  • «Vlerë shpirtërore: kontribut për trajtimin mendor të shqiptarit» (2003)
  • «Shqyptari dhe bota e tij» (2003).