Хәләҗ теле

Хәләҗ теле
Илләр:	Иран, Әфганстан
Халәт:	куркыныч астында[d]
Классификация
Төркем:	???
Язу:	юк
Тел кодлары
ISO 639-1:	—
ISO 639-2:	tut
ISO 639-3:	klj

Хәләҗ теле — төрки телләрдән берсе. Үзәк Иранда (Ком, Мәркәзи останнары), Әфганстанда таралган. Сөйләшүчеләр саны 40 мең кше тирәсендә (2000 ел). Ике — төньяк һәм көньяк диалектларга бүленә.

Хәдәҗ телендә борынгы төрки тел элементлары, хосусән, беренчел озын сузыклар сакланган; сүз уртасында һәм ахырында башка төрки телләрдә з, т, й, р килгән урыннарда д куллана (һадақ — тат. аяк). Лексикада төрки катламны һәм килеп чыгышы анык булмаган сүзләр катламын аералар; азәрбайҗан теленнән, иран телләреннән алынмалар бар.

Саннар

• 1 - [biː] - бӣ
• 2 - [æk.ki] – әкки
• 3 - [yʃ] – үш
• 4 - [tœœɾt] - тө̄рт
• 5 - [bieʃ] – биеш
• 6 - [al.ta] – алта
• 7 - [jæt.ti] – йәтти
• 8 - [sæk.kiz] – сәккиз
• 9 - [toq.quz] – тоққуз
• 10 - [uon] – уон
• 20 - [ji.iɾ.mi] – йиирми
• 30 - [hot.tuz] – һоттуз
• 40 - [qiɾq] – қырқ
• 50 - [æl.li] – әлли
• 60 - [alt.miʃ] – алтмыш
• 70 - [yæt.miʃ] – үәтмиш
• 80 - [saj.san] – сайсан
• 90 - [toqx.san] – тоқхсан
• 100 - [jyːz] – йү̄з
• 1000 - [min], [miŋk] – мин, миңк

Красная книга языков ЮНЕСКО 24 июнь 2018 көнне тикшерелгән.