Ярымтаркалу периоды
Ярымтаркалу периоды T½ — квант механикасы системасының (кисәкчекләр, төшләр, атомнар яки энергетик баскычларның һ.б.) ярты өлешенең таркалу вакыты. Бәйсез кисәкчекләрнең системасында ярымтаркалу периодында таркалмаган кисәкчекләрнең саны 2 тапкырга кими. Бу төшенчә тик экпоненциаль рәвештә таркала торган системалар өчен кулланыла.
Ике ярымтаркалу периодыннан 2T½ соң, башлангыч санының чиреге калачак, 3T½ периодыннан соң — сигездән бер өлеш һ.б.
Таркалмаган кисәкчекләрнең саны ихтималлыгы p:
биредә - вакыт.
Ярымтаркалу периоды, уртача яшәеш вакыты һәм таркалу даимие түбәндәгечә нисбәт белән тасвирланалар:
булганга күрә ярымтаркалу периоды уртача яшәеш вакытыннан 30,7 % та кыскарак була.
Тәҗрибәләрдә ярымтаркалу периоды тикшерелә торган үрнәкнең радиоактивлыгын билгеләнгән вакытлардан үлчәү ярдәмендә исәпләнә: үрнәкнең активлыгы таркалучы матдәнең атомнар санына пропорциональ була, шуңа күрә радиоактив таркалыш канунын кулланып, ярымтаркалу периодын исәпләп була.
Җәдвәлләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Радиоактивлыкның җәдвәле
Изотоп | Ярымтаркалу периоды | Чагыштырмача радиоактивлык |
---|---|---|
131I | 8 көн | 4.600.000.000.000 Бк/мг |
137Cs | 30 ел | 3.300.000.000 Бк/мг |
239Pu | 24.110 ел | 2.307.900 Бк/мг |
235U | 703.800.000 ел | 80 Бк/мг |
238U | 4.468.000.000 ел | 12 Бк/мг |
232Th | 14.050.000.000 ел | 4 Бк/мг |
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Яворский Б. М., Детлаф А. А., Лебедев А. К. Справочник по физике. — М.: «ОНИКС», «Мир и Образование», 2006. — 1056 с. — 7 000 экз. — ISBN 5-488-00330-4.
- Соловьёв В. Г. Теория атомного ядра: Квазичастицы и фононы. — Энергоатомиздат, 1989. — С. 103, 111, 112, 123, 138, 147, 208, 274, 288. — 304 с. — ISBN 5-283-03914-5.
- Манолов К., Тютюнник В. Биография атома. — М.: Мир, 1984. — 246 с. — 50 000 экз.
- Griffiths, David J. (1987) Introduction to Elementary Particles, Wiley, John & Sons, Inc. ISBN 0-471-60386-4
- Lesov A. The Weak Force: From Fermi to Feynman. — Thesis, University of South Carolina, 2009.
- Bromley D. A. (2000). Gauge Theory of Weak Interactions. Springer. ISBN 3-540-67672-4.
- Coughlan G. D., Dodd J. E., Gripaios B. M. (2006). The Ideas of Particle Physics: An Introduction for Scientists (3rd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-67775-2.
- Cottingham W. N., Greenwood D. A. (1986, 2001). An introduction to nuclear physics (2 ed.). Cambridge University Press. p. 30. ISBN 978-0-521-65733-4.