Җир умарта корты
| Җир умарта корты | |
 | |
| Халыкара фәнни исем | Andrena J.Fabr., 1775[1] |
|---|---|
| Таксономик ранг | ыру[2] |
| Югарырак таксон | Andreninae[d][2] |
| Таксонның халык атамасы | sandbier |
 Җир умарта корты Викиҗыентыкта | |
Андре́на, җир умарта корты (Andrena F.) - умарта кортлары гаиләлегеннән бөҗәкләр ыругы. Төрле зурлыктагы (5 тән алып 17 мм га кадәр) умарта кортлары. Гаиләләр төземиләр, ләкин кайбер төрләре колонияләр тәшкил итә. Ояларын җирдә һәм өннәрдә ясыйлар. Курчакка әверелү алдында торганнары кышлый. Иртә яз андренасы (язын очып чыгучы иң беренче бөҗәкләрнең берсе) һәм җәйге андрена төрләренә аералар. Барлыгы 200 ләп төре билгеле; Татарстан территориясендә 60 тан артык төре ачыкланган. Кайбер төрләре елга 2 буын бирә (A. dorsata Kirby, A. thoracica Kirby, A. labialis Kirby). Язын чәчәк атучы тал һәм үги ана яфракларында очрый торган соры андрена (A. cineraria L.) һәм кларка (A. clarcella Kirby) төрләре киң таралган. Андрена үзәнлек һәм су баса торган болыннарда, чокыр, сыза, урман һәм урман полосалары буйларында, басу кырыйларында яши. Күп кенә төрләре кыргый һәм культуралы үсемлекләрне яхшы серкәләндерә. Сары аяклы андрена (A. flavipes Panzer) һәм кайгылы андрена (A. atrata Friese) ТРның Кызыл китабына кертелгән. Илл. карагыз Элпәканатлылар мәкаләсендә.
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ТР Фәннәр академиясенең Татар энциклопедиясе институты. 2013 елның 19 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ Wood T. J., Ghisbain G., Michez D. et al. Revisions to the faunas of Andrena of the Iberian Peninsula and Morocco with the descriptions of four new species (Hymenoptera: Andrenidae) // European Journal of Taxonomy — Consortium of European Natural History Museums, 2021. — ISSN 2118-9773 — doi:10.5852/EJT.2021.758.1431
- ↑ 2,0 2,1 Integrated Taxonomic Information System — 2008.