Batu xan

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Batu xan latin yazuında])
(Batu битеннән юнәлтелде)
Batí xan

Batí xan (Batu xan, Sain xan) (1207 tiräse – 1256), Mongol imperiäseneñ ğäskär başlığı, cihangir, Altın Urda ilen nigezläwçe xan. Çıñğız xan onığı,Cüçi ulı.

Atası wafatınnan soñ olıs idaräçese (1227). Mongol imperiäse qorıltayı quşuınça İdel buyı Bolğarına, Rus kenäzleklärenä häm Könbatış Awrupa illärenä yawlar oyıştıra (q. İdel buyı Bolğar däwlätenä Monğol yawları). 1236 yılda İdel buyı Bolğarın, 1237-1240 yıllarda Rus kenäzleklären üzenä buysındıra, 1240-1242 yıllarda Pülşä, Macarstan, Çexiä häm Bolgariäne basıp ala. 1242-1256 yıllarda Cüçi olısınıñ Cäyek yılğasınnan alıp Könbatış çigenä qädärge bilämäläreneñ baş idaräçese. İdel tübän ağınında Altın Urda yaña başqalası Saray äl-Mäxrusä tözelgänçe Bolğar şähärendä torıp idarä itä. Üz bilämälärendä hönärçelekkä, kürşe il-mämläkätlär belän säwdä itügä, Tübän İdel buyında şähärlär tözeleşenä zur iğtibar birä. Saray äl-Mäxrusä şähäre tözeleşenä Bolğardan, Urta Aziädan, Qawqazdan ostalar kiterä.