Kirmän
Kirmän - diwar belän kirtälep alınğan toraq häm saqlanu binaları. Urta ğasırlarda - feodal nığıtılğan toraq binası. Küp kenä kirmännär saqlanğan häm tarix häm mädäniät häykäle bulıp tanılğan.
Wazifalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Kirmän töp wazifaları:
- xärbi üzäk
- idärä-säyäsi (däwlätneñ säyäsi tormışı bulğan bülge üzäge)
- mädäni-xucalıq üzäge
Tözeleş
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Ğädättä kirmän ürdä yäki keçkenä tawda tözelgän bulğan. Kirmändä eçke işeğaldı, xucalıq binaları, qayçaqta baqça, kül yäki çişmälär urnaşqan.
Awrupa kirmännärendä urnaşqan maxsus töp manara donjon dip yörtelä. Donjon ul kirmänneñ eçke töp kirmäne, ğädättä anda feodal torğan. Yış qına donjon saqlanu wazifaların ütägän, anda qoyı, qorallar urnaşqan bulğan.
Kirmän diwarınnan tış saqlağıç çoqır qazınğan bulğan. Mäsälän Qazanda bügenge Bolaq - su belän tutırılğan borınğı saqlağıç çoqır bulıp tora.
Tatar kirmännäre
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Qazan Kirmäne - iñ yaxşı saqlanğan tatar kirmäne. Mäxmüt xan idärä itkän çorda zur diwar häm saqlağıç çoqır tözelgän. Tatar kirmännäre üzägendä Cämiğ mäçet häm zur manara tözelgän, qorallar tuplanması, su çığanağı, xucalıq binaları urnaşqan bulğan. Kirmän eçendä mädräsälär, mäktäplär, bazar (Qazan Kirmänendä täcik çoqırı (тезицкий овраг) yanında şäreq bazarı) urnaşqan bulğan. Kirmänneñ töp qapqaları: Xan, Qırım, Noğay, Arça qapqaları bulğan, soñraq şul isemendäge uramnar da bulğan.
Qızğanıçqa qarşı Qazan Kirmänennän tış bütän tatar kirmännäre cimerelgän bulğan.
Küpçelek tatar kirmännäre yılğalar yanında tözelgän häm köymä tuqtalışıına iä bulğan.
Ädäbiät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Казан Кирмәне
- http://www.allkazan.ru/library/history_kazan/book-24/185 2016 елның 6 март көнендә архивланган.
- Средневековые замки и крепости со всего мира. История, архитектура, фото
- Замки мира 2011 елның 24 март көнендә архивланган.
- Средневековые замки Европы 2014 елның 13 октябрь көнендә архивланган.
- Средневековые символы в культуре Запада: Замок
- История средневековых замков
- Каталог замков
- Форум о замках